- سخن ناشر 1
- اشاره 7
- 1-واژه شناسی حد 9
- اشاره 9
- اشاره 9
- اشاره 9
- حد 9
- الف)ریشه واژه حد 10
- ب)معنای اصلی واژه 10
- الف)حد در متون دینی 12
- 2-اصطلاح شناسی حد 12
- ب)حد در اصطلاح فقهی 22
- 3-انواع جرایم حدی 28
- الف)انواع جرایم حدی در فقه اهل سنت 28
- ب)انواع جرایم حدی در فقه شیعه 31
- تعزیر 33
- 1-واژه شناسی تعزیر 33
- اشاره 33
- الف)تعزیر در متون دینی 35
- 2-اصطلاح شناسی تعزیر 35
- ب)تعزیر در اصطلاح فقهی 38
- 3-تفاوت های حدود و تعزیرات 39
- الف)به لحاظ ویژگی های کمّی و کیفی 39
- اشاره 39
- ب)به لحاظ موضوع،نوع عقوبت و میزان مجازات 41
- الف)ارتکاب معصیت 42
- اشاره 42
- 4-موجبات فقهی اعمال تعزیر 42
- ب)اخلال در واجب 48
- ج)رفتار مفسده انگیز و خلاف مصالح عمومی 49
- مشروعیت 51
- 2-اصطلاح شناسی مشروعیت 51
- 1-واژه شناسی مشروعیت 51
- اشاره 51
- 1-واژه شناسی غیبت 54
- عصر غیبت 54
- 2-اصطلاح شناسی غیبت 55
- الف)غیبت در اندیشه کلامی شیعه 55
- ب)عصر غیبت در ادبیات فقهی 57
- لزوم عصمت امام 61
- اشاره 61
- اشاره 62
- اصل عدم ولایت 62
- 2-نگرش فقها به اصل عدم ولایت 63
- 1-مفهوم اصل عدم ولایت 63
- الف)استصحاب 65
- ب)توحید 65
- ج)آزادی انسان ها 66
- ولایت فقیه 68
- اشاره 68
- 1-تبیین مفهوم ولایت فقیه 69
- الف)مفهوم ولایت 69
- ب)مفهوم فقیه 70
- الف)ولایت مقیده فقیه 73
- اشاره 73
- 2-حدود اختیارات ولی فقیه 73
- ب)ولایت مطلقه فقیه 74
- ایران 76
- اشاره 76
- افغانستان 79
- دیگر کشورهای اسلامی 82
- اشاره 84
- اشاره 86
- 1-سید مرتضی 86
- متقدمین(فقهای پیش از محقق حلی) 86
- اشاره 86
- 2-شیخ طوسی 88
- 3-قطب الدین راوندی 89
- 4-طبرسی 92
- متأخرین(محقق حلی تا مقدس اردبیلی) 93
- 1-محقق حلی 93
- 2-فاضل آبی 95
- 4-فخر المحققین 96
- 2-شیخ بهایی 97
- 1-مقدس اردبیلی 97
- متأخر المتأخرین(مقدس اردبیلی تا معاصران) 97
- 4-شیخ انصاری 98
- 3-میرزای قمی 98
- 5-فقهای مشروطه خواه 100
- فقهای معاصر 101
- 1-سید احمد خوانساری 101
- 2-سید محمد شیرازی 102
- اشاره 105
- اشاره 105
- 1-لزوم شرایط اجتماعی خاص،برای اجرای حدود 105
- اشاره 105
- دلایل تحلیلی 105
- ب)جامعه توحیدی و مدینه فاضله 108
- ج)توجه به زمینه های اجتماعی جرم 112
- د)جامع نگری به احکام تربیتی اسلام 114
- 2-عدم حجیت خبر واحد در احکام شدید کیفری 116
- اشاره 116
- ج)شبهه عدم حجیت خبر واحد در احکام شدید کیفری 122
- د)بررسی شبهه 123
- ه)چند نکته 125
- اشاره 127
- 1-اجماع منقول از ابن ادریس و ابن زهره 127
- دلایل نقلی 127
- الف)احتمال ها در تفسیر ظاهر کلام ابن ادریس 129
- ب)بررسی احتمالات 130
- اشاره 138
- 2-روایت اشعثیات 138
- الف)بررسی سند 140
- ب)اشکال های سندی کتاب اشعثیات 141
- ج)بررسی دلالت واژگان 153
- د)اشکال دلالی 167
- اشاره 170
- 3-قاعده درأ 170
- الف)فقها و قاعده درأ 171
- ب)مستند روایی قاعده درأ 173
- ج)رجال شناسی و درایت حدیث 175
- د)مفهوم شناسی 178
- ه)احتیاط در دماء 184
- دیدگاه فقها 190
- نقد و بررسی 191
- 1-بر اساس دیدگاه جواز اقامه حدود 191
- اشاره 191
- 2-بر اساس دیدگاه عدم جواز اقامه حدود 192
- اشاره 195
- اشاره 197
- 1-شیخ مفید 197
- متقدمین 197
- 2-شیخ طوسی 198
- 3-سلّار 199
- 1-علامه حلی 200
- متأخرین 200
- 2-شهید اول 201
- 4-فاضل مقداد 202
- 5-محقق کرکی 203
- متأخرِ متأخرین 204
- 6-شهید ثانی 204
- 1-مقدس اردبیلی 204
- 2-فیض کاشانی 205
- 4-محقق نراقی 206
- 5-صاحب جواهر 207
- 1-امام خمینی 209
- فقهای معاصر 209
- استفتائات 212
- اشاره 212
- 2-مقام معظم رهبری 213
- 4-سید عبدالکریم موسوی اردبیلی 213
- 3-ناصر مکارم شیرازی 213
- اشاره 215
- اشاره 215
- اشاره 215
- دلایل تحلیلی 215
- 1-مبغوضیت تعطیلی حدود 215
- ب)اشکال ها 216
- 2-اختلال نظام 217
- اشاره 217
- الف)دیدگاه فقها 218
- ب)مفهوم حفظ و اختلال نظام 219
- 3-وجود فلسفه و مصلحت تشریع حدود 223
- اشاره 223
- د)نقد و بررسی 223
- الف)دیدگاه فقها 225
- ب)روش دیگر استدلال 227
- 4-استناد به ولایت حسبه 228
- اشاره 228
- الف)مفهوم شناسی حسبه 229
- ب)ولایت حسبه و اقامه حدود 232
- ج)اشکال ها 233
- 1-اطلاق ازمانی ادله حدود 237
- اشاره 237
- اشاره 237
- دلایل نقلی 237
- ب)نقد و بررسی 239
- اشاره 245
- الف)بررسی سند روایت 245
- 2-روایت حفص بن غیاث 245
- اشاره 254
- 3-مقبوله عمر بن حنظله 254
- 4-معتبره ابی خدیجه سالم بن مکرم الجمال 267
- اشاره 267
- الف)بررسی سند روایت 268
- ب)بررسی دلالت روایت 269
- 5-توقیع شریف حضرت صاحب الزمان عجّل الله تعالی فرجه الشریف به اسحاق بن یعقوب 275
- اشاره 275
- یکم.بررسی سند توقیع شریف 276
- دوم.بررسی دلالت توقیع 280
- 6-دیگر روایات 286
- الف)روایات منع از تعطیل حدود 286
- ب)روایات اهمیت اجرای حدود 289
- ج)روایت ابی عبیده 290
- د)نبوی مشهور:«علماء امتی کانبیاء بنی اسرائیل» 292
- ه)حدیث اللهم ارحم خلفائی 293
- و)روایت«مجاری الامور» 294
- ز)برداشت نراقی از مجموع روایات 295
- ح)جمع بندی روایات 296
- اشاره 298
- اشاره 298
- 1-اقامه حدود در جرایم خاص 298
- اشاره 298
- عموم مردم 298
- الف)ساب النبی و الائمه 299
- ج)قتل در فراش 300
- اشاره 302
- الف)اقامه حد بر عبد 302
- ب)اقامه حد بر ولد و زوجه 303
- ج)اقامه حد از سوی ظالمین 304
- 1-تعریف حاکم جور 305
- حاکم جور 305
- اشاره 305
- 2-دلایل مشروعیت اقامه حدود توسط حاکم جور 306
- اشاره 306
- الف)عدم اختصاص واژه امام به معصومان علیهم السلام 306
- ب)سیره عملی معصومان 308
- ج)منع از تعطیل حدود 309
- فقیه یا ولی فقیه 312
- پژوهشی 322
- اشاره 324
چه بسا اهدافی چون پاکسازی و اصلاح مجرم و جامعه بر این هدف ترجیح داشته باشد.مؤید این مطلب،روایاتی است که امام تصریح می کند توبه و اصلاح مجرم بین خود و خدایش،بهتر از اقامه حد در برابر عموم مردم است. (1)
دلایل نقلی
اشاره
از مباحث مطرح شده در فصل پیش روشن شد ادله عقلی مورد بحث،بیشتر بر لزوم و بایستگی اقامه حدود تأکید می کردند،ولی درباره متصدی اقامه حدود و کسی که باید در زمان غیبت این ولایت را به دست گیرد،ساکت اند.به نظر می رسد تعیین این فرد بدون مراجعه به دلایل نقلی میسر نباشد.به همین دلیل،در ادامه این دلایل را به منظور پی بردن به اصل مشروعیت اقامه حدود در عصر غیبت و با نیم نگاهی به متصدی آن پس از اثبات مشروعیت پی می گیریم.عمده دلایل نقلی عبارت اند از:اطلاق ازمانی ادله حدود،روایت حفص بن غیاث،مقبوله عمر بن حنظله،معتبره ابی خدیجه و توقیع شریف حضرت صاحب الزمان عجّل الله تعالی فرجه الشریف.
1-اطلاق ازمانی ادله حدود
اشاره
یکی از ادله جواز اقامه حدود،مطلق و عام بودن ادله حدود در کتاب و سنت است.آیت الله خویی به این ادله به این نحو استدلال کرده است:
ادله حدود،چه در کتاب و چه در سنت،مطلق است و به زمان خاصی مقید نیست؛مانند (الزّانِیَهُ وَ الزّانِی فَاجْلِدُوا کُلَّ واحِدٍ مِنْهُما مِائَهَ جَلْدَهٍ) (نور،آیه2)و (وَ السّارِقُ وَ السّارِقَهُ فَاقْطَعُوا أَیْدِیَهُما جَزاءً بِما کَسَبا نَکالاً مِنَ اللّهِ وَ اللّهُ عَزِیزٌ حَکِیمٌ) (مائده،آیه38)این ادله بر وجوب اقامه حدود دلالت دارد،ولی نشان نمی دهد متصدی اقامه حدود چه کسی است.از طرفی،ضروری است که این امر برای فرد فرد مسلمین تشریع نشده باشد؛چون این امر موجب اختلال نظام می شود،بلکه از برخی روایات استفاده می شود که اقامه حد برای همه کس جایز نیست.پس باید به قدر میتفن اخذ کرد و متیقین کسی است که امر به دست اوست و او حاکم شرعی است. (2)
1- (1) .ر.ک:کلینی،کافی،ج7،ص185-187 و شیخ حر عاملی،وسائل الشیعه،ج18،ص327-329.
2- (2) .سید ابوالقاسم خویی،مبانی تکمله المنهاج،ج1،ص224.