- سخن ناشر 1
- اشاره 7
- اشاره 9
- 1-واژه شناسی حد 9
- اشاره 9
- حد 9
- اشاره 9
- ب)معنای اصلی واژه 10
- الف)ریشه واژه حد 10
- الف)حد در متون دینی 12
- 2-اصطلاح شناسی حد 12
- ب)حد در اصطلاح فقهی 22
- 3-انواع جرایم حدی 28
- الف)انواع جرایم حدی در فقه اهل سنت 28
- ب)انواع جرایم حدی در فقه شیعه 31
- تعزیر 33
- 1-واژه شناسی تعزیر 33
- اشاره 33
- 2-اصطلاح شناسی تعزیر 35
- الف)تعزیر در متون دینی 35
- ب)تعزیر در اصطلاح فقهی 38
- اشاره 39
- الف)به لحاظ ویژگی های کمّی و کیفی 39
- 3-تفاوت های حدود و تعزیرات 39
- ب)به لحاظ موضوع،نوع عقوبت و میزان مجازات 41
- الف)ارتکاب معصیت 42
- 4-موجبات فقهی اعمال تعزیر 42
- اشاره 42
- ب)اخلال در واجب 48
- ج)رفتار مفسده انگیز و خلاف مصالح عمومی 49
- اشاره 51
- 2-اصطلاح شناسی مشروعیت 51
- 1-واژه شناسی مشروعیت 51
- مشروعیت 51
- عصر غیبت 54
- 1-واژه شناسی غیبت 54
- الف)غیبت در اندیشه کلامی شیعه 55
- 2-اصطلاح شناسی غیبت 55
- ب)عصر غیبت در ادبیات فقهی 57
- اشاره 61
- لزوم عصمت امام 61
- اصل عدم ولایت 62
- اشاره 62
- 2-نگرش فقها به اصل عدم ولایت 63
- 1-مفهوم اصل عدم ولایت 63
- ب)توحید 65
- الف)استصحاب 65
- ج)آزادی انسان ها 66
- ولایت فقیه 68
- اشاره 68
- 1-تبیین مفهوم ولایت فقیه 69
- الف)مفهوم ولایت 69
- ب)مفهوم فقیه 70
- اشاره 73
- 2-حدود اختیارات ولی فقیه 73
- الف)ولایت مقیده فقیه 73
- ب)ولایت مطلقه فقیه 74
- اشاره 76
- ایران 76
- افغانستان 79
- دیگر کشورهای اسلامی 82
- اشاره 84
- اشاره 86
- اشاره 86
- متقدمین(فقهای پیش از محقق حلی) 86
- 1-سید مرتضی 86
- 2-شیخ طوسی 88
- 3-قطب الدین راوندی 89
- 4-طبرسی 92
- 1-محقق حلی 93
- متأخرین(محقق حلی تا مقدس اردبیلی) 93
- 2-فاضل آبی 95
- 4-فخر المحققین 96
- 2-شیخ بهایی 97
- 1-مقدس اردبیلی 97
- متأخر المتأخرین(مقدس اردبیلی تا معاصران) 97
- 3-میرزای قمی 98
- 4-شیخ انصاری 98
- 5-فقهای مشروطه خواه 100
- فقهای معاصر 101
- 1-سید احمد خوانساری 101
- 2-سید محمد شیرازی 102
- اشاره 105
- اشاره 105
- 1-لزوم شرایط اجتماعی خاص،برای اجرای حدود 105
- دلایل تحلیلی 105
- اشاره 105
- ب)جامعه توحیدی و مدینه فاضله 108
- ج)توجه به زمینه های اجتماعی جرم 112
- د)جامع نگری به احکام تربیتی اسلام 114
- اشاره 116
- 2-عدم حجیت خبر واحد در احکام شدید کیفری 116
- ج)شبهه عدم حجیت خبر واحد در احکام شدید کیفری 122
- د)بررسی شبهه 123
- ه)چند نکته 125
- اشاره 127
- 1-اجماع منقول از ابن ادریس و ابن زهره 127
- دلایل نقلی 127
- الف)احتمال ها در تفسیر ظاهر کلام ابن ادریس 129
- ب)بررسی احتمالات 130
- اشاره 138
- 2-روایت اشعثیات 138
- الف)بررسی سند 140
- ب)اشکال های سندی کتاب اشعثیات 141
- ج)بررسی دلالت واژگان 153
- د)اشکال دلالی 167
- اشاره 170
- 3-قاعده درأ 170
- الف)فقها و قاعده درأ 171
- ب)مستند روایی قاعده درأ 173
- ج)رجال شناسی و درایت حدیث 175
- د)مفهوم شناسی 178
- ه)احتیاط در دماء 184
- دیدگاه فقها 190
- 1-بر اساس دیدگاه جواز اقامه حدود 191
- اشاره 191
- نقد و بررسی 191
- 2-بر اساس دیدگاه عدم جواز اقامه حدود 192
- اشاره 195
- 1-شیخ مفید 197
- متقدمین 197
- اشاره 197
- 2-شیخ طوسی 198
- 3-سلّار 199
- 1-علامه حلی 200
- متأخرین 200
- 2-شهید اول 201
- 4-فاضل مقداد 202
- 5-محقق کرکی 203
- 1-مقدس اردبیلی 204
- 6-شهید ثانی 204
- متأخرِ متأخرین 204
- 2-فیض کاشانی 205
- 4-محقق نراقی 206
- 5-صاحب جواهر 207
- فقهای معاصر 209
- 1-امام خمینی 209
- استفتائات 212
- اشاره 212
- 4-سید عبدالکریم موسوی اردبیلی 213
- 3-ناصر مکارم شیرازی 213
- 2-مقام معظم رهبری 213
- اشاره 215
- اشاره 215
- 1-مبغوضیت تعطیلی حدود 215
- اشاره 215
- دلایل تحلیلی 215
- ب)اشکال ها 216
- اشاره 217
- 2-اختلال نظام 217
- الف)دیدگاه فقها 218
- ب)مفهوم حفظ و اختلال نظام 219
- اشاره 223
- د)نقد و بررسی 223
- 3-وجود فلسفه و مصلحت تشریع حدود 223
- الف)دیدگاه فقها 225
- ب)روش دیگر استدلال 227
- اشاره 228
- 4-استناد به ولایت حسبه 228
- الف)مفهوم شناسی حسبه 229
- ب)ولایت حسبه و اقامه حدود 232
- ج)اشکال ها 233
- اشاره 237
- اشاره 237
- دلایل نقلی 237
- 1-اطلاق ازمانی ادله حدود 237
- ب)نقد و بررسی 239
- الف)بررسی سند روایت 245
- 2-روایت حفص بن غیاث 245
- اشاره 245
- 3-مقبوله عمر بن حنظله 254
- اشاره 254
- اشاره 267
- 4-معتبره ابی خدیجه سالم بن مکرم الجمال 267
- الف)بررسی سند روایت 268
- ب)بررسی دلالت روایت 269
- اشاره 275
- 5-توقیع شریف حضرت صاحب الزمان عجّل الله تعالی فرجه الشریف به اسحاق بن یعقوب 275
- یکم.بررسی سند توقیع شریف 276
- دوم.بررسی دلالت توقیع 280
- الف)روایات منع از تعطیل حدود 286
- 6-دیگر روایات 286
- ب)روایات اهمیت اجرای حدود 289
- ج)روایت ابی عبیده 290
- د)نبوی مشهور:«علماء امتی کانبیاء بنی اسرائیل» 292
- ه)حدیث اللهم ارحم خلفائی 293
- و)روایت«مجاری الامور» 294
- ز)برداشت نراقی از مجموع روایات 295
- ح)جمع بندی روایات 296
- 1-اقامه حدود در جرایم خاص 298
- اشاره 298
- اشاره 298
- اشاره 298
- عموم مردم 298
- الف)ساب النبی و الائمه 299
- ج)قتل در فراش 300
- الف)اقامه حد بر عبد 302
- اشاره 302
- ب)اقامه حد بر ولد و زوجه 303
- ج)اقامه حد از سوی ظالمین 304
- 1-تعریف حاکم جور 305
- اشاره 305
- حاکم جور 305
- 2-دلایل مشروعیت اقامه حدود توسط حاکم جور 306
- اشاره 306
- الف)عدم اختصاص واژه امام به معصومان علیهم السلام 306
- ب)سیره عملی معصومان 308
- ج)منع از تعطیل حدود 309
- فقیه یا ولی فقیه 312
- پژوهشی 322
- اشاره 324
الاحتجاج و علامه مجلسی در بحارالانوار.این کتاب ها اگر چه در نقل برخی از عبارت های این توقیع اختلاف دارند.بیشتر بندهای آن مورد اتفاق است.
شیخ صدوق در اکمال الدین به این شرح نقل کرده است:محمد بن محمد بن عصام کلینی برای ما حدیث کرد که محمد بن یعقوب کلینی از اسحاق بن یعقوب برای ما گفت که:از محمد بن عثمان عمری خواستم تا نامه ای را به امام برساند که در آن،مسائلی را طرح کرده بودم،که بر من دشوار گشته بود.پس توقیع شریف به خط مولایمان صاحب الزمان علیه السلام به دستم رسید و در آن فرموده بود:«...و اما درباره حوادث رخ داده،به راویان حدیث ما رجوع کنید،که آنان حجت من بر شمایند و من حجت خدا بر ایشانم»و در آخر توقیع آمده بود:«ای اسحاق بن یعقوب!درود بر تو و هر آن که پیرو هدایت باشد». (1)
شیخ طوسی در الغیبه همین روایت را از جماعتی از جعفر بن محمد بن قولویه،ابی غالب زراری و دیگران از محمد بن یعقوب کلینی از اسحاق بن یعقوب نقل کرده است. (2)
یکم.بررسی سند توقیع شریف
اشاره
در فقه،توقیعات را به منزله دلیل و حجت شرعی معادل قول معصوم می دانند و در استنباط احکام به آنها استناد می کنند.این کار با بررسی سند و ارزیابی راویان توقیع-از نظر دیانت و وثاقت-آغاز می شود؛چنان که قاعده برخورد با هر حدیث و روایت همین است و پس از اطمینان یافتن از درستی سند،بر آن اعتماد می و چونان یک حدیثی معتبر با آن برخورد می کننند.در این نوشتار ما نیز از همین الگو پیروی کرده،سند توقیع شریف را بررسی می کنیم.
قدیم ترین منابع موجود توقیع شریف،برخی از آثار شیخ صدوق و شیخ طوسی است.این دو محدث،با سند متّصل روایت را از کلینی نقل کرده اند.محل اختلاف این دو سند پیش از محمد بن یعقوب کلینی است.در نقل صدوق محمد بن محمد بن
1- (1) .شیخ صدوق،کمال الدین و تمام النعمه،ص485.
2- (2) .شیخ طوسی،الغیبه،ص290؛لطف الله صافی گلپایگانی،حکومت اسلامی،«ضرورت حکومت یا ولایت فقها در عصر غیبت»،ش4.