مشروعیت اقامه حدود و تعزیرات در عصر غیبت صفحه 288

قرار گرفته که با وجود همه اختلافات موجود،نهایتا وثاقت او را نپذیرفته اند و او را در حکم ضعیف دانسته اند. (1)آقای خویی در موضعی از مبانی تکمله روایت دوم کافی را صحیح دانسته،اما در جای دیگری،آن را مورد تردید قرار داده،روایت«خلف»از«ابی عبدالله»را بعید شمرده است. (2)بنابراین روایت دوم کافی هم با تردید مواجه است.

شیخ طوسی در تهذیب این حدیث را از خالد بن حماد (3)روایت کرده است،در حالی که خالد بن حماد اصلا وجود خارجی ندارد و غیر از این روایت هم از او نقل نشده است. (4)به احتمال قوی در سند شیخ هم«خلف»مذکور یوده است و«خالد»نتیجه اشتباه در تصحیف و نسخه برداری است.در سند محاسن برقی (5)هم،«علی بن ابی حمزه»قرار گرفته که مورد توثیق نیست.بنابراین نمی توان نقل های این روایت در کافی،تهذیب و محاسن را مورد اعتماد دانست و باید روایت صدوق را مورد بررسی قرار داد.

سید شفتی روایت«من لا یحضره الفقیه»را مرسل دانسته (6)اما تحقیق این است که روایت مرسل نیست و ادامه روایت قبل است که سعد بن طریف از اصبغ بن نباته روایت کرده.آقای خویی نیز در«مبانی تکمله»روایت را به«سعد بن طریف»نسبت داده است.به همین دلیل با وجود این که طریق صدوق به اصبغ بن نباته را تضعیف کرده است، (7)سند صدوق به«سعد بن طریف»را معتبر دانسته است. (8)در نتیجه با توجه به این که خود سعد نیز توثیق شده است (9)،پس روایت معتبر و

1- (1) .معجم الرجال،ج11،ص226.
2- (2) .ابوالقاسم خویی،مبانی تکمله المنهاج،ج1،ص221.
3- (3) .شیخ طوسی،تهذیب،ج10،ص9.
4- (4) .همان.
5- (5) .برقی،محاسن،ج2،ص309.
6- (6) .سید محمدباقر شفتی،مقاله فی تحقیق اقامه الحدود،ص182.
7- (7) .سید ابوالقاسم خویی،معجم الرجال،ج4،ص135.
8- (8) .همان،مبانی تکمله المنهاج،ج1،ص174.
9- (9) .درباره سعد بن طریف اقوال متفاوت است.استاد علی اکبر غفاری در تعلیقه و تحقیق بر فقیه اقوالی را در تضعیف سعد بن طریف از ابن حبان،علامه و ابن غضائری آورده،ولی آیت الله خویی در معجم الرجال سعد بن طریف را توثیق کرده،قول ابن غضائری را به دلیل تردید در صحت نسبت این کتاب به غضائری،نپذیرفته است.(ابوالقاسم خویی،معجم الرجال،ج9،ص70-73)