- سخن ناشر 1
- اشاره 7
- حد 9
- اشاره 9
- اشاره 9
- 1-واژه شناسی حد 9
- اشاره 9
- الف)ریشه واژه حد 10
- ب)معنای اصلی واژه 10
- الف)حد در متون دینی 12
- 2-اصطلاح شناسی حد 12
- ب)حد در اصطلاح فقهی 22
- 3-انواع جرایم حدی 28
- الف)انواع جرایم حدی در فقه اهل سنت 28
- ب)انواع جرایم حدی در فقه شیعه 31
- تعزیر 33
- اشاره 33
- 1-واژه شناسی تعزیر 33
- الف)تعزیر در متون دینی 35
- 2-اصطلاح شناسی تعزیر 35
- ب)تعزیر در اصطلاح فقهی 38
- 3-تفاوت های حدود و تعزیرات 39
- اشاره 39
- الف)به لحاظ ویژگی های کمّی و کیفی 39
- ب)به لحاظ موضوع،نوع عقوبت و میزان مجازات 41
- 4-موجبات فقهی اعمال تعزیر 42
- اشاره 42
- الف)ارتکاب معصیت 42
- ب)اخلال در واجب 48
- ج)رفتار مفسده انگیز و خلاف مصالح عمومی 49
- مشروعیت 51
- 1-واژه شناسی مشروعیت 51
- اشاره 51
- 2-اصطلاح شناسی مشروعیت 51
- 1-واژه شناسی غیبت 54
- عصر غیبت 54
- 2-اصطلاح شناسی غیبت 55
- الف)غیبت در اندیشه کلامی شیعه 55
- ب)عصر غیبت در ادبیات فقهی 57
- اشاره 61
- لزوم عصمت امام 61
- اصل عدم ولایت 62
- اشاره 62
- 1-مفهوم اصل عدم ولایت 63
- 2-نگرش فقها به اصل عدم ولایت 63
- ب)توحید 65
- الف)استصحاب 65
- ج)آزادی انسان ها 66
- اشاره 68
- ولایت فقیه 68
- الف)مفهوم ولایت 69
- 1-تبیین مفهوم ولایت فقیه 69
- ب)مفهوم فقیه 70
- 2-حدود اختیارات ولی فقیه 73
- اشاره 73
- الف)ولایت مقیده فقیه 73
- ب)ولایت مطلقه فقیه 74
- اشاره 76
- ایران 76
- افغانستان 79
- دیگر کشورهای اسلامی 82
- اشاره 84
- اشاره 86
- اشاره 86
- 1-سید مرتضی 86
- متقدمین(فقهای پیش از محقق حلی) 86
- 2-شیخ طوسی 88
- 3-قطب الدین راوندی 89
- 4-طبرسی 92
- 1-محقق حلی 93
- متأخرین(محقق حلی تا مقدس اردبیلی) 93
- 2-فاضل آبی 95
- 4-فخر المحققین 96
- 1-مقدس اردبیلی 97
- متأخر المتأخرین(مقدس اردبیلی تا معاصران) 97
- 2-شیخ بهایی 97
- 4-شیخ انصاری 98
- 3-میرزای قمی 98
- 5-فقهای مشروطه خواه 100
- فقهای معاصر 101
- 1-سید احمد خوانساری 101
- 2-سید محمد شیرازی 102
- 1-لزوم شرایط اجتماعی خاص،برای اجرای حدود 105
- اشاره 105
- اشاره 105
- اشاره 105
- دلایل تحلیلی 105
- ب)جامعه توحیدی و مدینه فاضله 108
- ج)توجه به زمینه های اجتماعی جرم 112
- د)جامع نگری به احکام تربیتی اسلام 114
- 2-عدم حجیت خبر واحد در احکام شدید کیفری 116
- اشاره 116
- ج)شبهه عدم حجیت خبر واحد در احکام شدید کیفری 122
- د)بررسی شبهه 123
- ه)چند نکته 125
- اشاره 127
- دلایل نقلی 127
- 1-اجماع منقول از ابن ادریس و ابن زهره 127
- الف)احتمال ها در تفسیر ظاهر کلام ابن ادریس 129
- ب)بررسی احتمالات 130
- 2-روایت اشعثیات 138
- اشاره 138
- الف)بررسی سند 140
- ب)اشکال های سندی کتاب اشعثیات 141
- ج)بررسی دلالت واژگان 153
- د)اشکال دلالی 167
- 3-قاعده درأ 170
- اشاره 170
- الف)فقها و قاعده درأ 171
- ب)مستند روایی قاعده درأ 173
- ج)رجال شناسی و درایت حدیث 175
- د)مفهوم شناسی 178
- ه)احتیاط در دماء 184
- دیدگاه فقها 190
- 1-بر اساس دیدگاه جواز اقامه حدود 191
- نقد و بررسی 191
- اشاره 191
- 2-بر اساس دیدگاه عدم جواز اقامه حدود 192
- اشاره 195
- اشاره 197
- متقدمین 197
- 1-شیخ مفید 197
- 2-شیخ طوسی 198
- 3-سلّار 199
- 1-علامه حلی 200
- متأخرین 200
- 2-شهید اول 201
- 4-فاضل مقداد 202
- 5-محقق کرکی 203
- متأخرِ متأخرین 204
- 6-شهید ثانی 204
- 1-مقدس اردبیلی 204
- 2-فیض کاشانی 205
- 4-محقق نراقی 206
- 5-صاحب جواهر 207
- فقهای معاصر 209
- 1-امام خمینی 209
- استفتائات 212
- اشاره 212
- 2-مقام معظم رهبری 213
- 4-سید عبدالکریم موسوی اردبیلی 213
- 3-ناصر مکارم شیرازی 213
- دلایل تحلیلی 215
- اشاره 215
- اشاره 215
- اشاره 215
- 1-مبغوضیت تعطیلی حدود 215
- ب)اشکال ها 216
- اشاره 217
- 2-اختلال نظام 217
- الف)دیدگاه فقها 218
- ب)مفهوم حفظ و اختلال نظام 219
- اشاره 223
- 3-وجود فلسفه و مصلحت تشریع حدود 223
- د)نقد و بررسی 223
- الف)دیدگاه فقها 225
- ب)روش دیگر استدلال 227
- اشاره 228
- 4-استناد به ولایت حسبه 228
- الف)مفهوم شناسی حسبه 229
- ب)ولایت حسبه و اقامه حدود 232
- ج)اشکال ها 233
- اشاره 237
- اشاره 237
- 1-اطلاق ازمانی ادله حدود 237
- دلایل نقلی 237
- ب)نقد و بررسی 239
- 2-روایت حفص بن غیاث 245
- اشاره 245
- الف)بررسی سند روایت 245
- اشاره 254
- 3-مقبوله عمر بن حنظله 254
- اشاره 267
- 4-معتبره ابی خدیجه سالم بن مکرم الجمال 267
- الف)بررسی سند روایت 268
- ب)بررسی دلالت روایت 269
- اشاره 275
- 5-توقیع شریف حضرت صاحب الزمان عجّل الله تعالی فرجه الشریف به اسحاق بن یعقوب 275
- یکم.بررسی سند توقیع شریف 276
- دوم.بررسی دلالت توقیع 280
- الف)روایات منع از تعطیل حدود 286
- 6-دیگر روایات 286
- ب)روایات اهمیت اجرای حدود 289
- ج)روایت ابی عبیده 290
- د)نبوی مشهور:«علماء امتی کانبیاء بنی اسرائیل» 292
- ه)حدیث اللهم ارحم خلفائی 293
- و)روایت«مجاری الامور» 294
- ز)برداشت نراقی از مجموع روایات 295
- ح)جمع بندی روایات 296
- 1-اقامه حدود در جرایم خاص 298
- اشاره 298
- عموم مردم 298
- اشاره 298
- اشاره 298
- الف)ساب النبی و الائمه 299
- ج)قتل در فراش 300
- اشاره 302
- الف)اقامه حد بر عبد 302
- ب)اقامه حد بر ولد و زوجه 303
- ج)اقامه حد از سوی ظالمین 304
- حاکم جور 305
- 1-تعریف حاکم جور 305
- اشاره 305
- 2-دلایل مشروعیت اقامه حدود توسط حاکم جور 306
- اشاره 306
- الف)عدم اختصاص واژه امام به معصومان علیهم السلام 306
- ب)سیره عملی معصومان 308
- ج)منع از تعطیل حدود 309
- فقیه یا ولی فقیه 312
- پژوهشی 322
- اشاره 324
صحیح خواهد بود.علاوه بر این که به سبب نقل در چندین جامع روایی،مشهور نیز می باشد.
چگونگی استدلال
مقدمه اول:«تعطیل شدن حدود الهی»عبارت است از«عدم اقامه حدود»در صورتی که اسباب آن فراهم باشد.
مقدمه دوم:طبق این حدیث،تعطیلی حدود به منزله دشمنی با خداست که از بزرگترین گناهان به شمار می رود.[پس تعطیلی حدود حرام است]
نتیجه:اجرای حدود در صورت تمکّن مطلقاً واجب است[به دلیل قاعده اصولی اقتضاء]که هم شامل عصرحضور و هم حکومت فقیه می شود (1).
نقد و بررسی
ممکن است،ادعا شود که یکی از شرایط اقامه حدود،حضور امام معصوم علیه السلام است.در نتیجه عدم اجرای اقامه حدود در زمان غیبت ناشی از فقدان اسباب بوده،تعطیل حدود صادق نخواهد بود.بر اساس دیدگاه عدم جواز،این اشکال صحیح است.اما پس از آن که دلیلی برای اثبات اشتراط حضور در دست نیست،نمی توان از ظهور روایت در لزوم و وجوب اقامه حدود،رفع ید کرد.بنابراین علاوه بر این که دلالت روایت بر اهمیت اجرای حدود،پس از اثبات جرم و فراهم بودن امکان اقامه،روشن است،با این روایت می توان وجوب اقامه حدود در زمان غیبت را نیز به اثبات رسانید،البته پس از اثبات عدم اشتراط حضور امام معصوم علیه السلام.
ب)روایات اهمیت اجرای حدود
اشاره
یکی از دلایل جواز اقامه حدود،روایات و نصوص مستفیضه ای است که با عنوان عام به ما رسیده است و بر اهمیت اجرای حدود دلالت می نماید:
موثّقه حنّان بن سدیر عن أبیه قال:قال أبوجعفر علیه السلام:«حدّ یقام فی الاءرض أزکی فیها من مطر أربعین لیله و أیامها». (2)
1- (1) .سید محمدباقر شفتی،مقاله فی تحقیق اقامه الحدود،ص182.
2- (2) .کلینی،کافی،ج7،ص174،ح1.