مشروعیت اقامه حدود و تعزیرات در عصر غیبت صفحه 291

زوج قال:فقال:إن کان زوجها الأول مقیما معها فی المصر الذی هی فیه تصل إلیه ویصل إلیها فإن علیها ما علی الزانی المحصن الرجم،قال:و إن کان زوجها الأول غائبا عنها أو کان مقیما معها فی المصر لا یصل إلیها ولا تصل إلیه فإن علیها ما علی الزانیه غیر المحصنه ولا لعان بینهما ولا تفریق،قلت:من یرجمهما أو یضربهما الحد وزوجها لا یقدمها إلی الامام ولا یرید ذلک منها؟فقال:إن الحد لا یزال لله فی بدنها حتی یقوم به من قام أو تلقی الله و هو علیها غضبان،قلت:فان کانت جاهله بما صنعت؟قال:فقال:ألیس هی فی دار الهجره؟قلت:بلی،قال:فما من امرأه الیوم من نساء المسلمین إلا وهی تعلم أن المرأه المسلمه لا یحل لها أن تتزوج زوجین قال:ولو أن المرأه إذا فجرت قالت،لم أدر أو جهلت أن الذی فعلت حرام ولم یقم علیها الحد إذا لتعطلت الحدود. (1)

چگونگی استدلال

دو فقره از این روایت مورد استدلال قرار گرفته است:

1.«حتّی یقوم به من قام» (2)گفته شده است که منظور از«مَن»موصول در این عبارت؛اعم از امام و غیر امام است.در نتیجه شامل فقها که نایبان امام علیه السلام در عصر غیبت هستند نیز می شود.

2.مقتضای تعلیل«اذا لتعطّلت الحدود»نیز عموم است و ازعموم تعلیل،اقامه حدود در زمان غیبتِ امام معصوم برداشت می شود؛چون اگر حدود در عصر غیبت اجرا نشود،موجب تعطیلی حکم الله خواهد شد،در حالی که هدف قانون گذار حکیم از وضع احکام حدود«حفظ ناموس شریعت»و«مراقبت از نفوس مردم»از انجام اعمالی است که موجب هلاکت نفسشان می شود و اگر بنا باشد در عصر غیبت چنین حکمی تعطیل باشد قطعاً اختلال نظام و نقض غرض پیش خواهد آمد.بنابراین،اجرای حدود الهی همانگونه که در زمان حکومت معصوم جایز،بلکه واجب است در عصر غیبت نیز،نواب عام معصومین که همان فقهای جامع الشرائط هستند،باید مجری احکام الهی؛از جمله اقامهءحدود باشند.

نقد و بررسی

از عبارت«من قام»چنین اطلاقی قابل استفاده نیست؛به قرینه روایت دیگری که«من