- سخن ناشر 1
- اشاره 7
- اشاره 9
- اشاره 9
- اشاره 9
- حد 9
- 1-واژه شناسی حد 9
- ب)معنای اصلی واژه 10
- الف)ریشه واژه حد 10
- الف)حد در متون دینی 12
- 2-اصطلاح شناسی حد 12
- ب)حد در اصطلاح فقهی 22
- الف)انواع جرایم حدی در فقه اهل سنت 28
- 3-انواع جرایم حدی 28
- ب)انواع جرایم حدی در فقه شیعه 31
- تعزیر 33
- 1-واژه شناسی تعزیر 33
- اشاره 33
- الف)تعزیر در متون دینی 35
- 2-اصطلاح شناسی تعزیر 35
- ب)تعزیر در اصطلاح فقهی 38
- اشاره 39
- الف)به لحاظ ویژگی های کمّی و کیفی 39
- 3-تفاوت های حدود و تعزیرات 39
- ب)به لحاظ موضوع،نوع عقوبت و میزان مجازات 41
- الف)ارتکاب معصیت 42
- اشاره 42
- 4-موجبات فقهی اعمال تعزیر 42
- ب)اخلال در واجب 48
- ج)رفتار مفسده انگیز و خلاف مصالح عمومی 49
- اشاره 51
- 1-واژه شناسی مشروعیت 51
- مشروعیت 51
- 2-اصطلاح شناسی مشروعیت 51
- عصر غیبت 54
- 1-واژه شناسی غیبت 54
- 2-اصطلاح شناسی غیبت 55
- الف)غیبت در اندیشه کلامی شیعه 55
- ب)عصر غیبت در ادبیات فقهی 57
- اشاره 61
- لزوم عصمت امام 61
- اصل عدم ولایت 62
- اشاره 62
- 2-نگرش فقها به اصل عدم ولایت 63
- 1-مفهوم اصل عدم ولایت 63
- ب)توحید 65
- الف)استصحاب 65
- ج)آزادی انسان ها 66
- ولایت فقیه 68
- اشاره 68
- الف)مفهوم ولایت 69
- 1-تبیین مفهوم ولایت فقیه 69
- ب)مفهوم فقیه 70
- الف)ولایت مقیده فقیه 73
- اشاره 73
- 2-حدود اختیارات ولی فقیه 73
- ب)ولایت مطلقه فقیه 74
- اشاره 76
- ایران 76
- افغانستان 79
- دیگر کشورهای اسلامی 82
- اشاره 84
- اشاره 86
- 1-سید مرتضی 86
- متقدمین(فقهای پیش از محقق حلی) 86
- اشاره 86
- 2-شیخ طوسی 88
- 3-قطب الدین راوندی 89
- 4-طبرسی 92
- متأخرین(محقق حلی تا مقدس اردبیلی) 93
- 1-محقق حلی 93
- 2-فاضل آبی 95
- 4-فخر المحققین 96
- 2-شیخ بهایی 97
- 1-مقدس اردبیلی 97
- متأخر المتأخرین(مقدس اردبیلی تا معاصران) 97
- 4-شیخ انصاری 98
- 3-میرزای قمی 98
- 5-فقهای مشروطه خواه 100
- فقهای معاصر 101
- 1-سید احمد خوانساری 101
- 2-سید محمد شیرازی 102
- دلایل تحلیلی 105
- اشاره 105
- 1-لزوم شرایط اجتماعی خاص،برای اجرای حدود 105
- اشاره 105
- اشاره 105
- ب)جامعه توحیدی و مدینه فاضله 108
- ج)توجه به زمینه های اجتماعی جرم 112
- د)جامع نگری به احکام تربیتی اسلام 114
- 2-عدم حجیت خبر واحد در احکام شدید کیفری 116
- اشاره 116
- ج)شبهه عدم حجیت خبر واحد در احکام شدید کیفری 122
- د)بررسی شبهه 123
- ه)چند نکته 125
- اشاره 127
- 1-اجماع منقول از ابن ادریس و ابن زهره 127
- دلایل نقلی 127
- الف)احتمال ها در تفسیر ظاهر کلام ابن ادریس 129
- ب)بررسی احتمالات 130
- اشاره 138
- 2-روایت اشعثیات 138
- الف)بررسی سند 140
- ب)اشکال های سندی کتاب اشعثیات 141
- ج)بررسی دلالت واژگان 153
- د)اشکال دلالی 167
- 3-قاعده درأ 170
- اشاره 170
- الف)فقها و قاعده درأ 171
- ب)مستند روایی قاعده درأ 173
- ج)رجال شناسی و درایت حدیث 175
- د)مفهوم شناسی 178
- ه)احتیاط در دماء 184
- دیدگاه فقها 190
- نقد و بررسی 191
- اشاره 191
- 1-بر اساس دیدگاه جواز اقامه حدود 191
- 2-بر اساس دیدگاه عدم جواز اقامه حدود 192
- اشاره 195
- اشاره 197
- 1-شیخ مفید 197
- متقدمین 197
- 2-شیخ طوسی 198
- 3-سلّار 199
- متأخرین 200
- 1-علامه حلی 200
- 2-شهید اول 201
- 4-فاضل مقداد 202
- 5-محقق کرکی 203
- 6-شهید ثانی 204
- 1-مقدس اردبیلی 204
- متأخرِ متأخرین 204
- 2-فیض کاشانی 205
- 4-محقق نراقی 206
- 5-صاحب جواهر 207
- 1-امام خمینی 209
- فقهای معاصر 209
- اشاره 212
- استفتائات 212
- 4-سید عبدالکریم موسوی اردبیلی 213
- 2-مقام معظم رهبری 213
- 3-ناصر مکارم شیرازی 213
- اشاره 215
- دلایل تحلیلی 215
- اشاره 215
- 1-مبغوضیت تعطیلی حدود 215
- اشاره 215
- ب)اشکال ها 216
- اشاره 217
- 2-اختلال نظام 217
- الف)دیدگاه فقها 218
- ب)مفهوم حفظ و اختلال نظام 219
- د)نقد و بررسی 223
- 3-وجود فلسفه و مصلحت تشریع حدود 223
- اشاره 223
- الف)دیدگاه فقها 225
- ب)روش دیگر استدلال 227
- 4-استناد به ولایت حسبه 228
- اشاره 228
- الف)مفهوم شناسی حسبه 229
- ب)ولایت حسبه و اقامه حدود 232
- ج)اشکال ها 233
- 1-اطلاق ازمانی ادله حدود 237
- اشاره 237
- دلایل نقلی 237
- اشاره 237
- ب)نقد و بررسی 239
- 2-روایت حفص بن غیاث 245
- اشاره 245
- الف)بررسی سند روایت 245
- 3-مقبوله عمر بن حنظله 254
- اشاره 254
- 4-معتبره ابی خدیجه سالم بن مکرم الجمال 267
- اشاره 267
- الف)بررسی سند روایت 268
- ب)بررسی دلالت روایت 269
- 5-توقیع شریف حضرت صاحب الزمان عجّل الله تعالی فرجه الشریف به اسحاق بن یعقوب 275
- اشاره 275
- یکم.بررسی سند توقیع شریف 276
- دوم.بررسی دلالت توقیع 280
- الف)روایات منع از تعطیل حدود 286
- 6-دیگر روایات 286
- ب)روایات اهمیت اجرای حدود 289
- ج)روایت ابی عبیده 290
- د)نبوی مشهور:«علماء امتی کانبیاء بنی اسرائیل» 292
- ه)حدیث اللهم ارحم خلفائی 293
- و)روایت«مجاری الامور» 294
- ز)برداشت نراقی از مجموع روایات 295
- ح)جمع بندی روایات 296
- اشاره 298
- 1-اقامه حدود در جرایم خاص 298
- عموم مردم 298
- اشاره 298
- اشاره 298
- الف)ساب النبی و الائمه 299
- ج)قتل در فراش 300
- الف)اقامه حد بر عبد 302
- اشاره 302
- ب)اقامه حد بر ولد و زوجه 303
- ج)اقامه حد از سوی ظالمین 304
- اشاره 305
- حاکم جور 305
- 1-تعریف حاکم جور 305
- اشاره 306
- الف)عدم اختصاص واژه امام به معصومان علیهم السلام 306
- 2-دلایل مشروعیت اقامه حدود توسط حاکم جور 306
- ب)سیره عملی معصومان 308
- ج)منع از تعطیل حدود 309
- فقیه یا ولی فقیه 312
- پژوهشی 322
- اشاره 324
حدیث دوم هم در مقام بیان منزلت و شأن والای فقهاست،و منزلت ایشان را همسنگ،انبیاء بنی اسرائیل دانسته،اما این امر ملازمه ای با همسانی در اختیارات و وظایف ندارد؛به طور حتم،انبیاء بنی اسرائیل به دلیل نبوت و عصمت،وظایفی داشتند که فقها چنین وظایفی،بر دوش ندارند.
ه)حدیث اللهم ارحم خلفائی
اشاره
صدوق این روایت را در آخر«فقیه»به صورت مرسل و در«عیون»در باب 31 با سه سند که هر سه مجهول هستند آورده است.اما در اواخر«معانی الاخبار»با سندی که خالی از قوت نیست و در امالی اش با سندی که قریب به صحیح یا صحیح است،روایت را ذکر کرده است: (1)
عن عیسی بن عبدالله العلوی العمری عن ابیه عن آبائه عن علی علیه السلام«قال:قال رسول الله علیه السلام:اللهم ارحم خلفائی،ثلاثا،قیل:یا رسول الله،و من خلفائک؟قال:الذین یبلغون حدیثی و سنتی ثم یعلمونها امتی» (2)
در نقل های این روایت تفاوتهایی وجود دارد و در اکثر این نقل ها«الذین یأتون من بعدی،یروون حدیثی و سنتی»آمده است.
چگونگی استدلال
بر اساس این روایت،فقهاء خلفا و جانشینان نبی گرامی اسلام صلّی الله علیه و آله هستند.
هر کس جانشین علی الاطلاق کسی باشد،متبادر و ظاهر از این جانشینی،نیابت از او در جمیع وظایف است.
نقد و بررسی
اشکال: تفسیر خلفا در این روایت به تبلیغ حدیث و سنت،ظاهر است در این که مراد حضرت این بوده که آنها فقط در امر ابلاغ احکام الله به عامه مکفین خلیفه رسول الله صلّی الله علیه و آله هستند یعنی همانطور که پیامبر صلّی الله علیه و آله مبلغ از جانب خداست آنان نیز مبلغ از سوی پیامبرند.
در جواب گفته شده است:اگر تفسیر به فعل یا وصفی باشد که بتواند خود مناط
1- (1) .محمد رسول کاشانی،«النبیه فی وظایف الفقیه»،در:رسائل فی ولایه الفقیه.
2- (2) .شیخ صدوق،معانی الاخبار،ص374؛همان،امالی،ص247؛همان،عیون اخبار الرضا،ج1،ص40؛همان،من لایحضره الفقیه،ج4،ص420؛ابن ابی جمهور احسائی،عوالی اللآلی،ج4،ص77.