مشروعیت اقامه حدود و تعزیرات در عصر غیبت صفحه 294

خلافت قرار گیرد این احتمال قریب است(مثال:عالم کسی است که به علم خویش عمل کند).اما اگر تفسیر به فعل یا وصفی صورت گیرد که نتواند به نفسه مناط خلافت باشد،مشخص می گردد که مراد فقط تعیین ذات خلیفه بوده است و اطلاق در خلافت به قوت خود باقی است(مثال:عالم کسی است که نزد تو نشسته است یا لحیه آن بلند است)باتوجه به این که در این حدیث«حفظ حدیث و سنت»آمده است،در حالی که این دو نمی تواند ملاک خلافت قرار گیرد پس این احتمال منتفی است.به فرض که این احتمال ممکن باشد،بعید بودن آن مخفی نیست در حالی که کلام باید به روشن ترین احتمالات حمل شود.بدین ترتیب مراد از روایت چنین خواهد بود:وارثین حدیث و سنت من،بعد ازمن،در همه وظایفم،جانشین من هستند.

از این اشکال که بگذریم،اشکالی که به روایات سابق وارد گردید،به این روایت نیز وارد می شود؛چون بعید نیست که مراد از خلفاء و منظور از کسانی که حدیث و سنت پیامبر صلّی الله علیه و آله را حفظ،روایت و تبلیغ می نمایند،ائمه علیهم السلام باشند.به خصوص که در روایات بیشماری در مورد ائمه علیهم السلام،تعبیر«خلفاء»به کار رفته است. (1)

و)روایت«مجاری الامور»

اشاره

شیخ انصاری در بحث ولایت فقیه در کتاب مکاسب،به روایاتی،از جمله این روایت،اشاره می نماید:«مجاری الامور بید العلماء باللّه الامناء علی حلاله و حرامه (2)؛جریانات تمامی شؤون امت،باید به دست عالمان ربانی که امین الهی بر حلال وحرام اند-فقهای جامع شرایط-انجام گیرد. (3)

چگونگی استدلال

مجاری الامور مطلق است و شامل همه امور می شود و اقامه حدود نیز از این امور است.

1- (1) .ر.ک:محمدمحمدی ری شهری،میزان الحکمه،ج1،ص133؛سعید ایوب،ابتلائات الامم،ص39؛ناصر مکارم شیرازی،الامثل فی تفسیر کتاب الله المنزل،ج3،ص641.
2- (2) .ابن شعبه حرانی،تحف العقول،ص238؛محدث نوری،مستدرک الوسائل،ج17،ص316؛علامه مجلسی،بحارالانوار،ج97،ص80؛سید بروجردی،جامع احادیث الشیعه،ج14،ص388.
3- (3) .محمدهادی معرفت،ولایت فقیه از دیدگاه شیخ انصاری و آیت الله خویی،در سایت www.al - shia.com/html/far/books/fegh/maghalat_merafat/velayat.htm.