- سخن ناشر 1
- اشاره 7
- حد 9
- اشاره 9
- اشاره 9
- 1-واژه شناسی حد 9
- اشاره 9
- الف)ریشه واژه حد 10
- ب)معنای اصلی واژه 10
- الف)حد در متون دینی 12
- 2-اصطلاح شناسی حد 12
- ب)حد در اصطلاح فقهی 22
- 3-انواع جرایم حدی 28
- الف)انواع جرایم حدی در فقه اهل سنت 28
- ب)انواع جرایم حدی در فقه شیعه 31
- تعزیر 33
- اشاره 33
- 1-واژه شناسی تعزیر 33
- 2-اصطلاح شناسی تعزیر 35
- الف)تعزیر در متون دینی 35
- ب)تعزیر در اصطلاح فقهی 38
- اشاره 39
- 3-تفاوت های حدود و تعزیرات 39
- الف)به لحاظ ویژگی های کمّی و کیفی 39
- ب)به لحاظ موضوع،نوع عقوبت و میزان مجازات 41
- 4-موجبات فقهی اعمال تعزیر 42
- اشاره 42
- الف)ارتکاب معصیت 42
- ب)اخلال در واجب 48
- ج)رفتار مفسده انگیز و خلاف مصالح عمومی 49
- مشروعیت 51
- 1-واژه شناسی مشروعیت 51
- اشاره 51
- 2-اصطلاح شناسی مشروعیت 51
- 1-واژه شناسی غیبت 54
- عصر غیبت 54
- 2-اصطلاح شناسی غیبت 55
- الف)غیبت در اندیشه کلامی شیعه 55
- ب)عصر غیبت در ادبیات فقهی 57
- لزوم عصمت امام 61
- اشاره 61
- اصل عدم ولایت 62
- اشاره 62
- 2-نگرش فقها به اصل عدم ولایت 63
- 1-مفهوم اصل عدم ولایت 63
- ب)توحید 65
- الف)استصحاب 65
- ج)آزادی انسان ها 66
- اشاره 68
- ولایت فقیه 68
- 1-تبیین مفهوم ولایت فقیه 69
- الف)مفهوم ولایت 69
- ب)مفهوم فقیه 70
- 2-حدود اختیارات ولی فقیه 73
- الف)ولایت مقیده فقیه 73
- اشاره 73
- ب)ولایت مطلقه فقیه 74
- اشاره 76
- ایران 76
- افغانستان 79
- دیگر کشورهای اسلامی 82
- اشاره 84
- اشاره 86
- اشاره 86
- 1-سید مرتضی 86
- متقدمین(فقهای پیش از محقق حلی) 86
- 2-شیخ طوسی 88
- 3-قطب الدین راوندی 89
- 4-طبرسی 92
- 1-محقق حلی 93
- متأخرین(محقق حلی تا مقدس اردبیلی) 93
- 2-فاضل آبی 95
- 4-فخر المحققین 96
- 2-شیخ بهایی 97
- متأخر المتأخرین(مقدس اردبیلی تا معاصران) 97
- 1-مقدس اردبیلی 97
- 4-شیخ انصاری 98
- 3-میرزای قمی 98
- 5-فقهای مشروطه خواه 100
- 1-سید احمد خوانساری 101
- فقهای معاصر 101
- 2-سید محمد شیرازی 102
- اشاره 105
- اشاره 105
- 1-لزوم شرایط اجتماعی خاص،برای اجرای حدود 105
- اشاره 105
- دلایل تحلیلی 105
- ب)جامعه توحیدی و مدینه فاضله 108
- ج)توجه به زمینه های اجتماعی جرم 112
- د)جامع نگری به احکام تربیتی اسلام 114
- 2-عدم حجیت خبر واحد در احکام شدید کیفری 116
- اشاره 116
- ج)شبهه عدم حجیت خبر واحد در احکام شدید کیفری 122
- د)بررسی شبهه 123
- ه)چند نکته 125
- اشاره 127
- دلایل نقلی 127
- 1-اجماع منقول از ابن ادریس و ابن زهره 127
- الف)احتمال ها در تفسیر ظاهر کلام ابن ادریس 129
- ب)بررسی احتمالات 130
- 2-روایت اشعثیات 138
- اشاره 138
- الف)بررسی سند 140
- ب)اشکال های سندی کتاب اشعثیات 141
- ج)بررسی دلالت واژگان 153
- د)اشکال دلالی 167
- اشاره 170
- 3-قاعده درأ 170
- الف)فقها و قاعده درأ 171
- ب)مستند روایی قاعده درأ 173
- ج)رجال شناسی و درایت حدیث 175
- د)مفهوم شناسی 178
- ه)احتیاط در دماء 184
- دیدگاه فقها 190
- 1-بر اساس دیدگاه جواز اقامه حدود 191
- نقد و بررسی 191
- اشاره 191
- 2-بر اساس دیدگاه عدم جواز اقامه حدود 192
- اشاره 195
- اشاره 197
- متقدمین 197
- 1-شیخ مفید 197
- 2-شیخ طوسی 198
- 3-سلّار 199
- 1-علامه حلی 200
- متأخرین 200
- 2-شهید اول 201
- 4-فاضل مقداد 202
- 5-محقق کرکی 203
- متأخرِ متأخرین 204
- 6-شهید ثانی 204
- 1-مقدس اردبیلی 204
- 2-فیض کاشانی 205
- 4-محقق نراقی 206
- 5-صاحب جواهر 207
- 1-امام خمینی 209
- فقهای معاصر 209
- استفتائات 212
- اشاره 212
- 2-مقام معظم رهبری 213
- 4-سید عبدالکریم موسوی اردبیلی 213
- 3-ناصر مکارم شیرازی 213
- دلایل تحلیلی 215
- اشاره 215
- اشاره 215
- اشاره 215
- 1-مبغوضیت تعطیلی حدود 215
- ب)اشکال ها 216
- اشاره 217
- 2-اختلال نظام 217
- الف)دیدگاه فقها 218
- ب)مفهوم حفظ و اختلال نظام 219
- د)نقد و بررسی 223
- 3-وجود فلسفه و مصلحت تشریع حدود 223
- اشاره 223
- الف)دیدگاه فقها 225
- ب)روش دیگر استدلال 227
- اشاره 228
- 4-استناد به ولایت حسبه 228
- الف)مفهوم شناسی حسبه 229
- ب)ولایت حسبه و اقامه حدود 232
- ج)اشکال ها 233
- دلایل نقلی 237
- 1-اطلاق ازمانی ادله حدود 237
- اشاره 237
- اشاره 237
- ب)نقد و بررسی 239
- 2-روایت حفص بن غیاث 245
- اشاره 245
- الف)بررسی سند روایت 245
- اشاره 254
- 3-مقبوله عمر بن حنظله 254
- اشاره 267
- 4-معتبره ابی خدیجه سالم بن مکرم الجمال 267
- الف)بررسی سند روایت 268
- ب)بررسی دلالت روایت 269
- اشاره 275
- 5-توقیع شریف حضرت صاحب الزمان عجّل الله تعالی فرجه الشریف به اسحاق بن یعقوب 275
- یکم.بررسی سند توقیع شریف 276
- دوم.بررسی دلالت توقیع 280
- 6-دیگر روایات 286
- الف)روایات منع از تعطیل حدود 286
- ب)روایات اهمیت اجرای حدود 289
- ج)روایت ابی عبیده 290
- د)نبوی مشهور:«علماء امتی کانبیاء بنی اسرائیل» 292
- ه)حدیث اللهم ارحم خلفائی 293
- و)روایت«مجاری الامور» 294
- ز)برداشت نراقی از مجموع روایات 295
- ح)جمع بندی روایات 296
- 1-اقامه حدود در جرایم خاص 298
- اشاره 298
- عموم مردم 298
- اشاره 298
- اشاره 298
- الف)ساب النبی و الائمه 299
- ج)قتل در فراش 300
- الف)اقامه حد بر عبد 302
- اشاره 302
- ب)اقامه حد بر ولد و زوجه 303
- ج)اقامه حد از سوی ظالمین 304
- حاکم جور 305
- 1-تعریف حاکم جور 305
- اشاره 305
- اشاره 306
- 2-دلایل مشروعیت اقامه حدود توسط حاکم جور 306
- الف)عدم اختصاص واژه امام به معصومان علیهم السلام 306
- ب)سیره عملی معصومان 308
- ج)منع از تعطیل حدود 309
- فقیه یا ولی فقیه 312
- پژوهشی 322
- اشاره 324
جور دلالت دارد.و این تصور که این موارد،مجوزهایی مربوط به موارد خاص بوده و از آن جواز اقدام دیگر حاکمان جور استفاده نمی شود نادرست است؛زیرا بر اساس اصل اشتراک تکالیف،بین دزدی که در آن روز توسط«معلی بن خنیس»دستگیر شده و دیگر دزدان و نیز بین خلیفه اول و یا متوکل عباسی با دیگر حاکمان جور مسلمان تفاوتی نیست.بنابراین،مطرح شدن مکرر این مضمون و تاکید بر این که امام و و الی باید حد را جاری کند و این که عفو سارق با اوست به این معنی است که امام علیه السلام حاکمان زمان خود را واجد اختیار کافی برای اجرای حدود می دانسته اند.
نقدو بررسی
هیچ یک از روایات فوق ظهور در جواز اقامه حدود توسط حاکمان جور ندارند،چه رسد به وجوب؛زیرا امام علیه السلام که وجودش لطف است برای همه بشریت،وظیفه بیان و تبلیغ احکام شرع را بر عهده دارد و از راهنمایی هیچ کس حتی دشمنان خود دریغ نمی ورزد،روایات فوق هم مبین همین مطلب است و امام علیه السلام به بیان حکم شرعی موارد فوق پرداخته است و اصلا به مشروعیت اجرای این احکام توسط چنین حاکمانی اشاره نکرده است.بعلاوه نامشروع بودن ولایت سیاسی غیر معصومان از مسلمات مکتب تشیع است،و نمی توان به صرف همکاری و راهنمایی امام علیه السلام برای حفظ دین و شریعت،این امر را به منزله مشروعیت بخشیدن به این حاکمان قلمداد کرد.همچنین برخی از این روایات،از جمله دستور امام به تحویل دزد به و الی،را می توان به«قاعده الزام»مستند دانست.
ج)منع از تعطیل حدود
چگونگی استدلال
اطلاق حدیث قدسی:«من عطل حداً من حدودی فقد عاندنی»ضرورت اجرای حدود الهی در همه زمان ها و مکان ها را تأکید می کند و براساس اطلاق آن،حاکمان جور نیز مکلف به اجرای حدود می باشند.در صورتی که دلیلی خاص اشتراط فقاهت را برای مجریان حدود ثابت نکند،این اطلاق قابل اخذ خواهد بود. (1)بعلاوه«به نظر عموم فقهای
1- (1) .سید علیرضا صدر حسینی،محدوده اختیارات حاکمان جور.