- سخن ناشر 1
- اشاره 7
- حد 9
- اشاره 9
- اشاره 9
- 1-واژه شناسی حد 9
- اشاره 9
- الف)ریشه واژه حد 10
- ب)معنای اصلی واژه 10
- 2-اصطلاح شناسی حد 12
- الف)حد در متون دینی 12
- ب)حد در اصطلاح فقهی 22
- 3-انواع جرایم حدی 28
- الف)انواع جرایم حدی در فقه اهل سنت 28
- ب)انواع جرایم حدی در فقه شیعه 31
- اشاره 33
- تعزیر 33
- 1-واژه شناسی تعزیر 33
- الف)تعزیر در متون دینی 35
- 2-اصطلاح شناسی تعزیر 35
- ب)تعزیر در اصطلاح فقهی 38
- 3-تفاوت های حدود و تعزیرات 39
- اشاره 39
- الف)به لحاظ ویژگی های کمّی و کیفی 39
- ب)به لحاظ موضوع،نوع عقوبت و میزان مجازات 41
- 4-موجبات فقهی اعمال تعزیر 42
- اشاره 42
- الف)ارتکاب معصیت 42
- ب)اخلال در واجب 48
- ج)رفتار مفسده انگیز و خلاف مصالح عمومی 49
- مشروعیت 51
- 1-واژه شناسی مشروعیت 51
- اشاره 51
- 2-اصطلاح شناسی مشروعیت 51
- 1-واژه شناسی غیبت 54
- عصر غیبت 54
- 2-اصطلاح شناسی غیبت 55
- الف)غیبت در اندیشه کلامی شیعه 55
- ب)عصر غیبت در ادبیات فقهی 57
- اشاره 61
- لزوم عصمت امام 61
- اصل عدم ولایت 62
- اشاره 62
- 2-نگرش فقها به اصل عدم ولایت 63
- 1-مفهوم اصل عدم ولایت 63
- ب)توحید 65
- الف)استصحاب 65
- ج)آزادی انسان ها 66
- ولایت فقیه 68
- اشاره 68
- 1-تبیین مفهوم ولایت فقیه 69
- الف)مفهوم ولایت 69
- ب)مفهوم فقیه 70
- 2-حدود اختیارات ولی فقیه 73
- اشاره 73
- الف)ولایت مقیده فقیه 73
- ب)ولایت مطلقه فقیه 74
- اشاره 76
- ایران 76
- افغانستان 79
- دیگر کشورهای اسلامی 82
- اشاره 84
- اشاره 86
- 1-سید مرتضی 86
- اشاره 86
- متقدمین(فقهای پیش از محقق حلی) 86
- 2-شیخ طوسی 88
- 3-قطب الدین راوندی 89
- 4-طبرسی 92
- 1-محقق حلی 93
- متأخرین(محقق حلی تا مقدس اردبیلی) 93
- 2-فاضل آبی 95
- 4-فخر المحققین 96
- 1-مقدس اردبیلی 97
- 2-شیخ بهایی 97
- متأخر المتأخرین(مقدس اردبیلی تا معاصران) 97
- 3-میرزای قمی 98
- 4-شیخ انصاری 98
- 5-فقهای مشروطه خواه 100
- 1-سید احمد خوانساری 101
- فقهای معاصر 101
- 2-سید محمد شیرازی 102
- 1-لزوم شرایط اجتماعی خاص،برای اجرای حدود 105
- اشاره 105
- اشاره 105
- اشاره 105
- دلایل تحلیلی 105
- ب)جامعه توحیدی و مدینه فاضله 108
- ج)توجه به زمینه های اجتماعی جرم 112
- د)جامع نگری به احکام تربیتی اسلام 114
- 2-عدم حجیت خبر واحد در احکام شدید کیفری 116
- اشاره 116
- ج)شبهه عدم حجیت خبر واحد در احکام شدید کیفری 122
- د)بررسی شبهه 123
- ه)چند نکته 125
- اشاره 127
- دلایل نقلی 127
- 1-اجماع منقول از ابن ادریس و ابن زهره 127
- الف)احتمال ها در تفسیر ظاهر کلام ابن ادریس 129
- ب)بررسی احتمالات 130
- 2-روایت اشعثیات 138
- اشاره 138
- الف)بررسی سند 140
- ب)اشکال های سندی کتاب اشعثیات 141
- ج)بررسی دلالت واژگان 153
- د)اشکال دلالی 167
- 3-قاعده درأ 170
- اشاره 170
- الف)فقها و قاعده درأ 171
- ب)مستند روایی قاعده درأ 173
- ج)رجال شناسی و درایت حدیث 175
- د)مفهوم شناسی 178
- ه)احتیاط در دماء 184
- دیدگاه فقها 190
- اشاره 191
- نقد و بررسی 191
- 1-بر اساس دیدگاه جواز اقامه حدود 191
- 2-بر اساس دیدگاه عدم جواز اقامه حدود 192
- اشاره 195
- اشاره 197
- متقدمین 197
- 1-شیخ مفید 197
- 2-شیخ طوسی 198
- 3-سلّار 199
- 1-علامه حلی 200
- متأخرین 200
- 2-شهید اول 201
- 4-فاضل مقداد 202
- 5-محقق کرکی 203
- متأخرِ متأخرین 204
- 6-شهید ثانی 204
- 1-مقدس اردبیلی 204
- 2-فیض کاشانی 205
- 4-محقق نراقی 206
- 5-صاحب جواهر 207
- 1-امام خمینی 209
- فقهای معاصر 209
- استفتائات 212
- اشاره 212
- 2-مقام معظم رهبری 213
- 4-سید عبدالکریم موسوی اردبیلی 213
- 3-ناصر مکارم شیرازی 213
- دلایل تحلیلی 215
- اشاره 215
- اشاره 215
- 1-مبغوضیت تعطیلی حدود 215
- اشاره 215
- ب)اشکال ها 216
- 2-اختلال نظام 217
- اشاره 217
- الف)دیدگاه فقها 218
- ب)مفهوم حفظ و اختلال نظام 219
- د)نقد و بررسی 223
- 3-وجود فلسفه و مصلحت تشریع حدود 223
- اشاره 223
- الف)دیدگاه فقها 225
- ب)روش دیگر استدلال 227
- اشاره 228
- 4-استناد به ولایت حسبه 228
- الف)مفهوم شناسی حسبه 229
- ب)ولایت حسبه و اقامه حدود 232
- ج)اشکال ها 233
- اشاره 237
- اشاره 237
- 1-اطلاق ازمانی ادله حدود 237
- دلایل نقلی 237
- ب)نقد و بررسی 239
- 2-روایت حفص بن غیاث 245
- اشاره 245
- الف)بررسی سند روایت 245
- اشاره 254
- 3-مقبوله عمر بن حنظله 254
- اشاره 267
- 4-معتبره ابی خدیجه سالم بن مکرم الجمال 267
- الف)بررسی سند روایت 268
- ب)بررسی دلالت روایت 269
- اشاره 275
- 5-توقیع شریف حضرت صاحب الزمان عجّل الله تعالی فرجه الشریف به اسحاق بن یعقوب 275
- یکم.بررسی سند توقیع شریف 276
- دوم.بررسی دلالت توقیع 280
- الف)روایات منع از تعطیل حدود 286
- 6-دیگر روایات 286
- ب)روایات اهمیت اجرای حدود 289
- ج)روایت ابی عبیده 290
- د)نبوی مشهور:«علماء امتی کانبیاء بنی اسرائیل» 292
- ه)حدیث اللهم ارحم خلفائی 293
- و)روایت«مجاری الامور» 294
- ز)برداشت نراقی از مجموع روایات 295
- ح)جمع بندی روایات 296
- 1-اقامه حدود در جرایم خاص 298
- عموم مردم 298
- اشاره 298
- اشاره 298
- اشاره 298
- الف)ساب النبی و الائمه 299
- ج)قتل در فراش 300
- الف)اقامه حد بر عبد 302
- اشاره 302
- ب)اقامه حد بر ولد و زوجه 303
- ج)اقامه حد از سوی ظالمین 304
- حاکم جور 305
- اشاره 305
- 1-تعریف حاکم جور 305
- اشاره 306
- الف)عدم اختصاص واژه امام به معصومان علیهم السلام 306
- 2-دلایل مشروعیت اقامه حدود توسط حاکم جور 306
- ب)سیره عملی معصومان 308
- ج)منع از تعطیل حدود 309
- فقیه یا ولی فقیه 312
- پژوهشی 322
- اشاره 324
نقد و بررسی
همان طور که این نویسنده اذعان دارند،منع از تعطیلی حدود پس از اثبات لزوم فقاهت در مجری حدود،نمی تواند به اقامه حدود توسط حاکمان ستمگر مشروعیت ببخشد.همچنین این نویسنده،به حکمت تشریع حدود و حکم عقل عملی،اشاره کرده،دیدگاه صاحب جواهر مبنی بر اختصاص خطاب ادله حدود به فقها را به نقد کشیده است.گرچه همان طور که گذشت به نظر نگارنده اختصاص خطاب به فقها صحیح نیست،اما حکمت تشریع و منع از تعطیلی حدود هیچ ملازمه ای با ولایت ستمگران بر اقامه حدود ندارد؛زیرا بر اساس این دلایل تنها لزوم و بایستگی اقامه حدود توسط حکام شرع به اثبات می رسد اما مصداق حکام شرع را فقه شیعه مشخص می نماید.در فقه شیعه که برخاسته از روایات معصومان علیهم السلام است،فقهای جامع الشرائط به عنوان حاکم شرع شناخته می شوند نه غیر ایشان.همچنین باید توجه داشت که تعطیلی حدود غیر از عدم اجرا به خاطر عدم امکان است و تعطیلی حدود تنها زمانی صادق است که امکان اجرا متصور باشد.استشهاد صورت گرفته به نظریات شیخ طوسی و ابن براج هم اثری در اثبات مدعا ندارد چون این بزرگواران تصریح کرده اند که به نیابت از امام معصوم علیه السلام به اقامه از سوی ظالمین بپردازند که خلاف مدعای نویسنده را ثابت کرده،فقدان مشروعیت ایشان را تایید می نماید و الا این قید ضرورتی نداشت.علاوه بر همه این موارد باید توجه داشت که ضرر تعطیلی حدود بیش از ضرر قتل نفس محترمه نیست،در حالی که اقامه حدود در بسیاری از موارد،به دستاویزی برای حاکمان ستمگر تبدیل شده است تا از آن برای سرکوبی مخالفان خود کمک بگیرند.این حدود شرعی در حکومت این ستمکاران،اغلب علیه انسانهای بی پناه و بی قدرت به مورد اجرا گذاشته شده است.طبیعی است نمی توان از حاکمی که خود غرق در هرگونه فساد و تباهی است انتظار داشت که با اقامه حدود به تهذیب و تطهیر جامعه بپردازد. (1)حکام فاسق که قادر به برآورده ساختن«نظام عدل و قسط اسلامی»،که
1- (1) .برای نمونه،می توان به سلطان محمود غزنوی اشاره کرد که ادوارد براون،شرق شناس معروف درباره او می نویسد:«چنین شاهی که در راه دین جنگ ها کرده،بت پرستان را به خاک و خون کشیده،و بت های بسیار شکسته بود،در نظر مسلمانان از هر گونه عیب و خطا مبرا می بود».(تاریخ ادبیات ایران:از فردوسی تا سعدی،ترجمه فتح الله مجتبائی،ص173.)فقیهان سنی،سلطان محمود غزنوی را یمین الدوله و اسلام پناه می خوانند،در حالی که رابطه عاشقانه اش با پسرکی به نام ایاز شهرت تاریخی یافته است.(چهارمقاله عروضی،ص50-57.)گفته می شود.هم اکنون در یکی از شهرهای پاکستان بر گور ایاز گنبد و بارگاه ساخته اند و مسلمانان آنجا او را مانند قدیس می ستایند.(باستانی پاریزی،حماسه کویر،زیر نام ایاز).