مشروعیت اقامه حدود و تعزیرات در عصر غیبت صفحه 39

صفحه 39

اما صاحب ریاض این قید را زاید دانسته،تعزیر را چنین تعریف می کند:«إذا لم تقدر العقوبه یسمی تعزیرا». (1)

دوم)فقهای اهل سنت

ماوردی در احکام السلطانیه بیان می کند:«تعزیر ادب کردن بر گناهانی است که در شرع حدی برای آنها مقرر نشده است و مقدار آن به اختلاف حال و انجام دهنده آن متفاوت است.»ابن قدامه،از عالمان معروف اهل سنت می گوید:«تعزیر مجازات شرعی است که که بر گناهانی وضع می شود که حد شرعی خاصی ندارد».

3-تفاوت های حدود و تعزیرات

اشاره

فقیهان در کتاب های فقهی به تفاوت های چندی میان حدود و تعزیرات پرداخته اند.در این میان،شهید اول تفاوت ها را شفاف تر از همه بیان داشته،بسیاری از کتاب ها از ایشان پیروی کرده اند.در این نوشتار به منظور ارائه ساختار مناسب تر و ارائه عنوانی سازگار با اصول نگارش نوشته های علمی،وجه مشترک این تفاوت ها را که ظاهراً ویژگی های کمّی و کیفی دو مجازات است،برای اشاره به تفاوت های مورد نظر شهید اول بیان می کنیم. (2)

الف)به لحاظ ویژگی های کمّی و کیفی

شهید اول ما به الامتیاز این دو مجازات را این گونه بیان داشته است؛


1- (1) .سید علی طباطبایی،ریاض المسایل،ج2،ص459.
2- (2) .افزون بر تفاوت هایی که در متن این نوشتار بدان اشاره می شود،تفاوت های دیگری نیز ذکر شده است.مثلاً ماوردی در احکام السلطانیه به سه تفاوت دیگر توجه کرده است: الف)در تعزیر به حال فاعل نگاه می شود،تأدیب شخص وجیه و متشخص خفیف تر از شخص غیروجیه است:«أقیلو ذوی الهیئات عثراتهم». ب)در تعزیر عفو و شفاعت جایز است و اگر حق هیچ آدمی در بین نباشد،حاکم باید اصلح از عفو یا تعزیر را برگزیند:«إشفعوا الی ویقضی الله علی لسان نبیه ما یشاء». ج)اگر تعزیر موجب تلف شود،ضمان بر عهده تلف کننده ثابت است به خلاف حد.(ماوردی،الاحکام السلطانیه و الولایات الدینیه،ص293)
کتابخانه بالقرآن کتابخانه بالقرآن
نرم افزار موبایل کتابخانه

دسترسی آسان به کلیه کتاب ها با قابلیت هایی نظیر کتابخانه شخصی و برنامه ریزی مطالعه کتاب

دانلود نرم افزار کتابخانه