- سخن ناشر 1
- اشاره 7
- اشاره 9
- 1-واژه شناسی حد 9
- اشاره 9
- اشاره 9
- حد 9
- ب)معنای اصلی واژه 10
- الف)ریشه واژه حد 10
- الف)حد در متون دینی 12
- 2-اصطلاح شناسی حد 12
- ب)حد در اصطلاح فقهی 22
- 3-انواع جرایم حدی 28
- الف)انواع جرایم حدی در فقه اهل سنت 28
- ب)انواع جرایم حدی در فقه شیعه 31
- تعزیر 33
- 1-واژه شناسی تعزیر 33
- اشاره 33
- الف)تعزیر در متون دینی 35
- 2-اصطلاح شناسی تعزیر 35
- ب)تعزیر در اصطلاح فقهی 38
- اشاره 39
- الف)به لحاظ ویژگی های کمّی و کیفی 39
- 3-تفاوت های حدود و تعزیرات 39
- ب)به لحاظ موضوع،نوع عقوبت و میزان مجازات 41
- اشاره 42
- الف)ارتکاب معصیت 42
- 4-موجبات فقهی اعمال تعزیر 42
- ب)اخلال در واجب 48
- ج)رفتار مفسده انگیز و خلاف مصالح عمومی 49
- 2-اصطلاح شناسی مشروعیت 51
- اشاره 51
- 1-واژه شناسی مشروعیت 51
- مشروعیت 51
- عصر غیبت 54
- 1-واژه شناسی غیبت 54
- الف)غیبت در اندیشه کلامی شیعه 55
- 2-اصطلاح شناسی غیبت 55
- ب)عصر غیبت در ادبیات فقهی 57
- اشاره 61
- لزوم عصمت امام 61
- اصل عدم ولایت 62
- اشاره 62
- 2-نگرش فقها به اصل عدم ولایت 63
- 1-مفهوم اصل عدم ولایت 63
- الف)استصحاب 65
- ب)توحید 65
- ج)آزادی انسان ها 66
- ولایت فقیه 68
- اشاره 68
- الف)مفهوم ولایت 69
- 1-تبیین مفهوم ولایت فقیه 69
- ب)مفهوم فقیه 70
- اشاره 73
- 2-حدود اختیارات ولی فقیه 73
- الف)ولایت مقیده فقیه 73
- ب)ولایت مطلقه فقیه 74
- ایران 76
- اشاره 76
- افغانستان 79
- دیگر کشورهای اسلامی 82
- اشاره 84
- 1-سید مرتضی 86
- اشاره 86
- اشاره 86
- متقدمین(فقهای پیش از محقق حلی) 86
- 2-شیخ طوسی 88
- 3-قطب الدین راوندی 89
- 4-طبرسی 92
- 1-محقق حلی 93
- متأخرین(محقق حلی تا مقدس اردبیلی) 93
- 2-فاضل آبی 95
- 4-فخر المحققین 96
- 2-شیخ بهایی 97
- 1-مقدس اردبیلی 97
- متأخر المتأخرین(مقدس اردبیلی تا معاصران) 97
- 4-شیخ انصاری 98
- 3-میرزای قمی 98
- 5-فقهای مشروطه خواه 100
- فقهای معاصر 101
- 1-سید احمد خوانساری 101
- 2-سید محمد شیرازی 102
- اشاره 105
- اشاره 105
- دلایل تحلیلی 105
- 1-لزوم شرایط اجتماعی خاص،برای اجرای حدود 105
- اشاره 105
- ب)جامعه توحیدی و مدینه فاضله 108
- ج)توجه به زمینه های اجتماعی جرم 112
- د)جامع نگری به احکام تربیتی اسلام 114
- 2-عدم حجیت خبر واحد در احکام شدید کیفری 116
- اشاره 116
- ج)شبهه عدم حجیت خبر واحد در احکام شدید کیفری 122
- د)بررسی شبهه 123
- ه)چند نکته 125
- اشاره 127
- 1-اجماع منقول از ابن ادریس و ابن زهره 127
- دلایل نقلی 127
- الف)احتمال ها در تفسیر ظاهر کلام ابن ادریس 129
- ب)بررسی احتمالات 130
- اشاره 138
- 2-روایت اشعثیات 138
- الف)بررسی سند 140
- ب)اشکال های سندی کتاب اشعثیات 141
- ج)بررسی دلالت واژگان 153
- د)اشکال دلالی 167
- 3-قاعده درأ 170
- اشاره 170
- الف)فقها و قاعده درأ 171
- ب)مستند روایی قاعده درأ 173
- ج)رجال شناسی و درایت حدیث 175
- د)مفهوم شناسی 178
- ه)احتیاط در دماء 184
- دیدگاه فقها 190
- نقد و بررسی 191
- 1-بر اساس دیدگاه جواز اقامه حدود 191
- اشاره 191
- 2-بر اساس دیدگاه عدم جواز اقامه حدود 192
- اشاره 195
- 1-شیخ مفید 197
- متقدمین 197
- اشاره 197
- 2-شیخ طوسی 198
- 3-سلّار 199
- متأخرین 200
- 1-علامه حلی 200
- 2-شهید اول 201
- 4-فاضل مقداد 202
- 5-محقق کرکی 203
- 6-شهید ثانی 204
- متأخرِ متأخرین 204
- 1-مقدس اردبیلی 204
- 2-فیض کاشانی 205
- 4-محقق نراقی 206
- 5-صاحب جواهر 207
- فقهای معاصر 209
- 1-امام خمینی 209
- اشاره 212
- استفتائات 212
- 4-سید عبدالکریم موسوی اردبیلی 213
- 3-ناصر مکارم شیرازی 213
- 2-مقام معظم رهبری 213
- اشاره 215
- اشاره 215
- دلایل تحلیلی 215
- 1-مبغوضیت تعطیلی حدود 215
- اشاره 215
- ب)اشکال ها 216
- اشاره 217
- 2-اختلال نظام 217
- الف)دیدگاه فقها 218
- ب)مفهوم حفظ و اختلال نظام 219
- 3-وجود فلسفه و مصلحت تشریع حدود 223
- اشاره 223
- د)نقد و بررسی 223
- الف)دیدگاه فقها 225
- ب)روش دیگر استدلال 227
- اشاره 228
- 4-استناد به ولایت حسبه 228
- الف)مفهوم شناسی حسبه 229
- ب)ولایت حسبه و اقامه حدود 232
- ج)اشکال ها 233
- اشاره 237
- دلایل نقلی 237
- اشاره 237
- 1-اطلاق ازمانی ادله حدود 237
- ب)نقد و بررسی 239
- الف)بررسی سند روایت 245
- 2-روایت حفص بن غیاث 245
- اشاره 245
- 3-مقبوله عمر بن حنظله 254
- اشاره 254
- 4-معتبره ابی خدیجه سالم بن مکرم الجمال 267
- اشاره 267
- الف)بررسی سند روایت 268
- ب)بررسی دلالت روایت 269
- 5-توقیع شریف حضرت صاحب الزمان عجّل الله تعالی فرجه الشریف به اسحاق بن یعقوب 275
- اشاره 275
- یکم.بررسی سند توقیع شریف 276
- دوم.بررسی دلالت توقیع 280
- الف)روایات منع از تعطیل حدود 286
- 6-دیگر روایات 286
- ب)روایات اهمیت اجرای حدود 289
- ج)روایت ابی عبیده 290
- د)نبوی مشهور:«علماء امتی کانبیاء بنی اسرائیل» 292
- ه)حدیث اللهم ارحم خلفائی 293
- و)روایت«مجاری الامور» 294
- ز)برداشت نراقی از مجموع روایات 295
- ح)جمع بندی روایات 296
- اشاره 298
- اشاره 298
- عموم مردم 298
- اشاره 298
- 1-اقامه حدود در جرایم خاص 298
- الف)ساب النبی و الائمه 299
- ج)قتل در فراش 300
- الف)اقامه حد بر عبد 302
- اشاره 302
- ب)اقامه حد بر ولد و زوجه 303
- ج)اقامه حد از سوی ظالمین 304
- اشاره 305
- 1-تعریف حاکم جور 305
- حاکم جور 305
- 2-دلایل مشروعیت اقامه حدود توسط حاکم جور 306
- اشاره 306
- الف)عدم اختصاص واژه امام به معصومان علیهم السلام 306
- ب)سیره عملی معصومان 308
- ج)منع از تعطیل حدود 309
- فقیه یا ولی فقیه 312
- پژوهشی 322
- اشاره 324
این غیبت صغری بود که ما خود غایب بودیم و توقیعات ما بیرون آمد.بعد از این غیبت کبری خواهد بود و توقیع ما بیرون نخواهد آمد،ولی،از حال محبان خود غافل نیستیم. (1)
ب)عصر غیبت در ادبیات فقهی
یکی از نویسندگان معاصر به تبع صاحب جواهر و صاحب ریاض معتقد است با وجود این که فقیهان با تفکیک«عصر حضور»و«عصر غیبت»تفاوت های بسیاری در احکام بیان کرده اند،غیبت امام در تغییر احکام موضوعیت ندارد و آنچه در واقع سبب تغییر این احکام گشته،«بسط ید»و«عدم بسط ید»امام است:
«فقهای شیعه،با تفکیک«عصر حضور»و«عصر غیبت»تفاوت های زیادی در احکام فقهی این دو دوره بیان کرده اند و بر اساس این تفکیک،بسیاری از احکام دوران حضور را در دوره غیبت،ساقط دانسته اند. (2)تأمل در این تفاوت احکام،این سؤال را پدید می آورد که:فقهای شیعه مانند شیخ الطایفه که کاملاً به نصوص متعبّد بوده اند،این تفاوت ها را به استناد چه ادله ای مطرح ساخته اند؟مراجعه به منابع روایی هر یک از این فروع فقهی نشان می دهد که«حضور یا غیبت»در بیانات اهل بیت،مبدأ این تفصیل ها و تغییرات حکمی قرار نگرفته است.در کتاب وسائل الشیعه که گسترده ترین موسوعه حدیثی-فقهی با بیش از سی و پنج هزار روایت است،اساساً از این تعبیرات استفاده نشده است.البته گاه«محدثین»در مقام جمع بین روایات متعارض،به ناچار یک روایت را به شرایط حضور امام و روایت
1- (1) .مرعشی،شرح احقاق الحق،ج29،ص259 و 260.
2- (2) .مثلاً شیخ طوسی پس از اشاره به ثواب فراوان مرابطه و مرزبانی می گوید:ارزش این عمل،زمانی است که امام«ظاهر»باشد و در غیر این صورت،فضیلتی ندارد:«إنّ الفضل فیها یکون حال کون الإمام ظاهراً و متی لم یکن الإمام ظاهراً لم یکن فیه ذلک الفضل.»(شیخ طوسی،النهایه،ص290 و علی اصغر مروارید،ینابیع الفقهیه،ج9،ص50.)همچنین شیخ معتقد است اگر امام ظاهر باشد،باید زکات را به او رساند تا در میان«اصناف ثمانیه»تقسیم کند،ولی وقتی امام ظاهر نیست،سهم «مؤلّفه قلوبهم» ، «اَلْعامِلِینَ عَلَیْها» و «سَبِیلِ اللّهِ» ساقط می شود؛زیرا موردی برای این سه مصرف وجود ندارد:«لأنّ هؤلاء لا یوجدون الّا مع ظهور الإمام،لأنّ المؤلّفه قلوبهم إنّما یتألّفهم الإمام لیجاهدوا معه،و السعاه أیضا إنّما یکون من قبله فی جمع الزکاه،و الجهاد ایضاً انّما یکون به أو بمن نصبه فإذا لم یکن هو ظاهراً و لا من نصبه فرّق فیمن عداهم».(شیخ طوسی،النهایه،ص185؛علی اصغر مروارید،ینابیع الفقهیه،ج5،ص120)