- مقدمه 1
- 1 - معناي لغوي موسيقي 3
- فصل اول، مفهوم غنا و موسيقي 3
- 2 - مفهوم نوت = نت 5
- 3 - معناي لغوي غناء 5
- 4 - معناي ترجيع 6
- 5 - معناي طرب (مطرب) 7
- 6 - معناي لهو 8
- سخنان بزرگان پيرامون تعاريف واژههاي موسيقي و غنا 9
- مستثنيات موسيقي و غنا 11
- استثنائات از حرمت غناء در تاريخ 11
- خوب خواندن و غناء دوتاست 12
- صداي خوب مانعي ندارد 12
- اشاره 13
- غنا و موسيقي در مجلس عروسي زنانه 13
- شرايط سهگانه: 14
- فصل دوم؛ پيشينهي موسيقي و غنا 14
- مخترع موسيقي 15
- مخترع غنا 16
- سابقهي موسيقي در ايران 16
- پيشرفت چشمگير موسيقي بين اعراب 17
- فصل سوم؛ موسيقي و غنا از ديدگاه قرآن 18
- تورع و پرهيزگاري ايرانيان آن زمان 18
- آيه اول: 19
- آيه دوم: 20
- غنا از گناهان كبيره است 24
- فصل چهارم، آثار و عواقب غنا و موسيقي 27
- هدف رسالت پيامبر صَلَّي اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم 27
- الف: عواقب و آثار دنيوي 28
- اشاره 28
- بررسي عواقب غنا و موسيقي 28
- سبب نفاق 29
- عامل زنا 29
- بدبختي جامعه 30
- ناسپاسي از حق تعالي 30
- 2 - عواقب و آثار اخروي موسيقي و غناء 31
- رفتن بركت 31
- ب: آثار خانوادگي 31
- خريد و فروش و كسب با وسايل لهو 33
- 3 - خريد و فروش، تعليم و ياد دادن 33
- 4 - ثواب پرهيز از غناء 34
- رواياتي ديگر 34
- زبان حال موسيقي حرام 35
- فصل پنجم؛ موسيقي از ديدگاه دانشمندان اسلامي و غير اسلامي 36
- 2 - بيرون آوردن از جديّت 37
- 3 - در مورد تلويزيون 37
- 4 - حذف موسيقي 37
- 5 - مريض شدن مغز 38
- 6 - در مورد سرودها 38
- نظر مقام معظم رهبري (دامت بركاته) 38
- 2 - موسيقي حرام كدام است 39
- 4 - موسيقي سنتي و غير سنتي 40
- 3 - موسيقي زبان بين المللي 40
- 5 - دستگاههاي مميزي 41
- اشاره 41
- غنا و موسيقي از ديدگاه شهيد مطهري (قدّس سره) 41
- 1 - از موضوعات مجمل 42
- 2 - قدرت عظيم و فوق العاده موسيقي 43
- اشاره 44
- 3 - آيا در اسلام به زيبايي و جمال عنايتي شده؟ 44
- غنا و موسيقي از ديدگاه علامه جعفري (قدّس سره) 44
- 1 - شايستگي موسيقي به خاطر لذت به هيچ منطقي تكيه نميكند 46
- 2 - موسيقي در جنگهاي صدر اسلام 46
- 4 - آيا موسيقي روح انسان را تصفيه ميكند؟ 47
- 5 - اگر موسيقي واقعاً ضرر داشت آيا ميتوانست اين اندازه مردم را به خود مشغول كند؟ 47
- 3 - علت ممنوعيت موسيقي در منابع اسلامي 47
- 6 - موسيقي نميتواند چاشني روح باشد 48
- 7 - آيا موسيقي در محل كار سبب كار بيشتر است؟! 49
- 8 - احتلالات تعقل در موسيقي دانان 50
- 9 - گوش دادن به موسيقيهاي مجاز 51
- ضررهاي موسيقي از ديدگاه محمد تقي جعفري (قدّس سره) 51
- زيانهاي آفت بار موسيقي، يا بياني حكيمانه 54
- سخنان فقهاء اهل سنت دربارهي موسيقي 54
- موسيقي از ديدگاه دانشمندان غير اسلامي 55
- استماع نوارهاي موسيقي 57
- فصل ششم؛ استفتائات مراجع دربارهي موسيقي و غنا 57
- استماع و تكثير نوار خوانندگان زن 58
- اجرت تكثير نوارهاي حرام 59
- پخش نوارهاي موسيقي توسط برخي رانندگان 60
- موسيقي و غناي صدا و سيما 60
- موسيقي سنتي 61
- جمع آوري اعانات با استفاده از گروههاي موسيقي 62
- خريد و فروش آلات لهو و لعب 63
- صرف بيت المال براي ساخت فيلمهاي انحرافي و كنسرتهاي موسيقي 63
- موسيقي غم انگيز 64
- موسيقي نيرو بخش 65
- موسيقي كوتاه 65
- موسيقي تفريحي 65
- موسيقي و فقهاء 66
- موسيقي درماني 67
- نمايشگاه آلات موسيقي 68
- تشكيل خانه و هنرستان موسيقي 68
- آموزش موسيقي 69
- تشويق موسيقي دانان 69
- سؤالاتي پيرامون زنان و غنا 70
- صداي مداحي زن 71
- صداي گريه زن 71
- صداي خنده زن 71
- صداي دكلمهي زن 72
- صداي تلاوت زن 72
- صداي كوكانهي زن 73
- همخواني زنان 74
- جمع خواني زن و مرد 74
- آواز زن براي شوهر 75
- آواز شب عروسي 76
- فصل هفتم؛ بيماريها و امراض مربوط به موسيقي 76
- موسيقي موجب اخلال در دستگاههاي مختلف بدن 78
- جنون و ديوانگي 78
- كوتاهي عمر 80
- تقاضاي ممنوعيت موسيقي در غرب 81
- نظر خوانندهي مشهور ايتاليايي دربارهي موسيقي 82
- ضررهاي موسيقي بر آب 83
- فصل هشتم؛ داستانهايي پيرامون موسيقي و غنا 84
- 2 - مامون و مطرب پسر و دختر 85
- 3 - نهي منكر ابوبصير از مجلس ميگساري و موسيقي همسايه اش 85
- 4 - حكايت ابونصر فارابي در مجلس سيف الدوله 87
- 5 - يزيد بن عبدالملك 88
- 6 - در كوچههاي بغداد 90
- منابع و مآخذ 91
- پينوشت 97
مقام معظم رهبري (دامت بركاته) پيرامون غنا و موسيقي و موسيقي و اصيل و سنتي مي‌فرمايند:
غنا خوانندگي مطرب و ملهي متناسب با مجالس عيش و نوش است و موسيقي نوازندگي با همان اوصاف است و در حكم با هم فرقي ندارند و هر دو حرام است.
آيت الله العظمي تبريزي (قدّس سره): غنا (آوازه خواني مناسب مجالس خوشگذراني كه از مضمون باطل باشد) گوش دادن به آن حرام است و بنا بر احتياط واجب بايد از مطلق خوانندگي كه با ترجيع صوت و (چهچهه) است و لو در مضمون باطل نباشد اجتناب نمود و نيز موسيقي لهوي (نواختن با آلات مخصوصه كه مناسب خوشگذراني باشد) و گوش دادن به آن حرام است موسيقي اي كه مناسب خوشگذراني باشد حرام است و بين انواع آن فرقي نيست چه سنتي باشد يا غير آن.
آيت الله العظمي فاضل لنكراني (قدّس سره): غنا: آوازيست كه در آن صدا را در گلو مي‌گردانند كه بر زيان عربي چهچهه مي‌گويند و طرب انگيز هم باشد و مناسب مجالس لهو و لعب هم باشد اين حرام است و موسيقي به يك تعريف تركيب اصوات است له نحوي كه خوش آيند باشد لذا اگر مناسب مجالس لهو و لعب باشد حرام است (22)
مستثنيات موسيقي و غنا
استثنائات از حرمت غناء در تاريخ
براي نشاط بخشيدن به هنگام انجام كارهاي مشكل، آن گونه كه در تاريخ اسلام در مسأله‌ي حفر خندق آمده يا اشعاري كه «انجشه» به هنگام حركت قافله به سوي مكه در حجه الوداع براي تحريك شتران مي‌خوانده است؛ اما آنچه امروز در ميان «صوفيه» معمول است كه انواع آلات طرب را در اين زمينه به كار مي‌برند حرام است.
آنچه را قرطبي به صورت استثناء بيان كرده از قبيل: خواندن «حدي» (آواز مخصوص) براي شتران يا اشعار مخصوصي كه مسلمانان با آهنگ به هنگام حفر خندق مي‌خواندند، به احتمال قوي اصلاً غنا نبوده و نيست و شبيه اشعاريست كه گروهي با آهنگ مخصوص در راهپيمايي‌ها يا مجالس جشن و عزاداري مذهبي مي‌خوانند.
ذكر اين نكته لازم است كه گاه براي غنا دو معني ذكر مي‌شود:
«معني عام» و «معني خاص».