- مقدمه 1
- 1 - معناي لغوي موسيقي 3
- فصل اول، مفهوم غنا و موسيقي 3
- 2 - مفهوم نوت = نت 5
- 3 - معناي لغوي غناء 5
- 4 - معناي ترجيع 6
- 5 - معناي طرب (مطرب) 7
- 6 - معناي لهو 8
- سخنان بزرگان پيرامون تعاريف واژههاي موسيقي و غنا 9
- مستثنيات موسيقي و غنا 11
- استثنائات از حرمت غناء در تاريخ 11
- صداي خوب مانعي ندارد 12
- خوب خواندن و غناء دوتاست 12
- اشاره 13
- غنا و موسيقي در مجلس عروسي زنانه 13
- فصل دوم؛ پيشينهي موسيقي و غنا 14
- شرايط سهگانه: 14
- مخترع موسيقي 15
- سابقهي موسيقي در ايران 16
- مخترع غنا 16
- پيشرفت چشمگير موسيقي بين اعراب 17
- فصل سوم؛ موسيقي و غنا از ديدگاه قرآن 18
- تورع و پرهيزگاري ايرانيان آن زمان 18
- آيه اول: 19
- آيه دوم: 20
- غنا از گناهان كبيره است 24
- هدف رسالت پيامبر صَلَّي اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِه وَ سَلَّم 27
- فصل چهارم، آثار و عواقب غنا و موسيقي 27
- بررسي عواقب غنا و موسيقي 28
- الف: عواقب و آثار دنيوي 28
- اشاره 28
- سبب نفاق 29
- عامل زنا 29
- ناسپاسي از حق تعالي 30
- بدبختي جامعه 30
- 2 - عواقب و آثار اخروي موسيقي و غناء 31
- ب: آثار خانوادگي 31
- رفتن بركت 31
- 3 - خريد و فروش، تعليم و ياد دادن 33
- خريد و فروش و كسب با وسايل لهو 33
- رواياتي ديگر 34
- 4 - ثواب پرهيز از غناء 34
- زبان حال موسيقي حرام 35
- فصل پنجم؛ موسيقي از ديدگاه دانشمندان اسلامي و غير اسلامي 36
- 2 - بيرون آوردن از جديّت 37
- 4 - حذف موسيقي 37
- 3 - در مورد تلويزيون 37
- 5 - مريض شدن مغز 38
- نظر مقام معظم رهبري (دامت بركاته) 38
- 6 - در مورد سرودها 38
- 2 - موسيقي حرام كدام است 39
- 4 - موسيقي سنتي و غير سنتي 40
- 3 - موسيقي زبان بين المللي 40
- 5 - دستگاههاي مميزي 41
- اشاره 41
- غنا و موسيقي از ديدگاه شهيد مطهري (قدّس سره) 41
- 1 - از موضوعات مجمل 42
- 2 - قدرت عظيم و فوق العاده موسيقي 43
- غنا و موسيقي از ديدگاه علامه جعفري (قدّس سره) 44
- اشاره 44
- 3 - آيا در اسلام به زيبايي و جمال عنايتي شده؟ 44
- 1 - شايستگي موسيقي به خاطر لذت به هيچ منطقي تكيه نميكند 46
- 2 - موسيقي در جنگهاي صدر اسلام 46
- 4 - آيا موسيقي روح انسان را تصفيه ميكند؟ 47
- 5 - اگر موسيقي واقعاً ضرر داشت آيا ميتوانست اين اندازه مردم را به خود مشغول كند؟ 47
- 3 - علت ممنوعيت موسيقي در منابع اسلامي 47
- 6 - موسيقي نميتواند چاشني روح باشد 48
- 7 - آيا موسيقي در محل كار سبب كار بيشتر است؟! 49
- 8 - احتلالات تعقل در موسيقي دانان 50
- 9 - گوش دادن به موسيقيهاي مجاز 51
- ضررهاي موسيقي از ديدگاه محمد تقي جعفري (قدّس سره) 51
- زيانهاي آفت بار موسيقي، يا بياني حكيمانه 54
- سخنان فقهاء اهل سنت دربارهي موسيقي 54
- موسيقي از ديدگاه دانشمندان غير اسلامي 55
- فصل ششم؛ استفتائات مراجع دربارهي موسيقي و غنا 57
- استماع نوارهاي موسيقي 57
- استماع و تكثير نوار خوانندگان زن 58
- اجرت تكثير نوارهاي حرام 59
- موسيقي و غناي صدا و سيما 60
- پخش نوارهاي موسيقي توسط برخي رانندگان 60
- موسيقي سنتي 61
- جمع آوري اعانات با استفاده از گروههاي موسيقي 62
- خريد و فروش آلات لهو و لعب 63
- صرف بيت المال براي ساخت فيلمهاي انحرافي و كنسرتهاي موسيقي 63
- موسيقي غم انگيز 64
- موسيقي كوتاه 65
- موسيقي نيرو بخش 65
- موسيقي تفريحي 65
- موسيقي و فقهاء 66
- موسيقي درماني 67
- تشكيل خانه و هنرستان موسيقي 68
- نمايشگاه آلات موسيقي 68
- تشويق موسيقي دانان 69
- آموزش موسيقي 69
- سؤالاتي پيرامون زنان و غنا 70
- صداي گريه زن 71
- صداي خنده زن 71
- صداي مداحي زن 71
- صداي تلاوت زن 72
- صداي دكلمهي زن 72
- صداي كوكانهي زن 73
- جمع خواني زن و مرد 74
- همخواني زنان 74
- آواز زن براي شوهر 75
- آواز شب عروسي 76
- فصل هفتم؛ بيماريها و امراض مربوط به موسيقي 76
- موسيقي موجب اخلال در دستگاههاي مختلف بدن 78
- جنون و ديوانگي 78
- كوتاهي عمر 80
- تقاضاي ممنوعيت موسيقي در غرب 81
- نظر خوانندهي مشهور ايتاليايي دربارهي موسيقي 82
- ضررهاي موسيقي بر آب 83
- فصل هشتم؛ داستانهايي پيرامون موسيقي و غنا 84
- 2 - مامون و مطرب پسر و دختر 85
- 3 - نهي منكر ابوبصير از مجلس ميگساري و موسيقي همسايه اش 85
- 4 - حكايت ابونصر فارابي در مجلس سيف الدوله 87
- 5 - يزيد بن عبدالملك 88
- 6 - در كوچههاي بغداد 90
- منابع و مآخذ 91
- پينوشت 97
استفاده از آنها به طور لهوي و مناسب مجالس فساد و خوش گذراني حرام است و تشخيص آن بر عهدهي عرف است.
در برخي موارد نيز به طور صريح اظهار داشتهاند كه تشخيص موسيقي حرام بر عهدهي عرف عام است؛ نه فقيه و يا كارشناس موسيقي. (118)
سوم:
شارع مقدس فهم و شناخت الفاظ و مفاهيمي را كه داراي حكم شرعي بوده، بر عهدهي عرف واگذار مرده و نظر تشخيص او را مورد تأييد خود قرار داده است (مگر در موارد خاص) (119) و ترديدي نيست كه عرف متدين و متشرع موسيقي لهوي را به خوبي ميشناسد؛ هر چند از اصول و قواعد علمي آن هيچ گونه اطلاعي نداشته باشد.
اين امر در بسياري از موضوعات صادق است؛ براي مثال قمار، قانون و قواعد علمي دارد و مؤمناني كه از اهل قمار نيستند و از قواعد آن بيخبرند، قمار بودن آن را به خوبي ميشناسند. بنا بر اين لازم نيست كه فقيه از قواعد دقيق و پيچيده علم موسيقي آگاهي داشته باشد تا بتواند فتوا صادر كند؛ بلكه همين اندازه براي او كافيست كه ديدگاه دين را به كليت خود بيان كند و تشخيص مصاديق و نمونهها را به عرف مردم واگذار نمايد. افزون بر آنكه برخي از فقيهان از علم موسيقي و رموز و دقايق آن آگاهي داشتهاند.
-120
موسيقي درماني
سؤال 16: امروزه موسيقي براي معالجه بعضي از بيماريهاي رواني (مانند افسردگي، اضطراب، مشكلات جنسي و سرد مزاجي زنان) به كار ميرود، حكم آن چيست؟
همه مراجع: اگر نظر پزشك متخصص و امين بر اينست كه تنها راه معالجه و درمان آن، استفاده از موسيقي است، گوش دادن به آن مقداري كه درمان بيمار اقتضا ميكند، اشكال ندارد. (121)
تبصره: فرض فوق بسيار نادر است و خداوند متعال در كارهاي حرام – از جمله موسيقي ممنوع - شفا قرار نداده است و پاسخ ياد شده تنها هنگام ضرورت به كار ميآيد.