غناء موضوعا و حکما صفحه 10

در هر صورت چه دلیلی داریم بر اینکه پای موسیقی را که فنی است از فنون ریاضی در بین بیاوریم و بواسطه آن قید خوب بودن صدا را از موضوع عرفی غناء حذف کنیم؟ وانگهی چه دلیلی دلالت داد بر اینکه ملحوظ در اختراع فن موسیقی ظرافت صوت نباشد آیا آلات موسیقی انحصار بآلاتی که طبعا دارای صدای ظریف باشند نمیباشد؟

آیا از این انحصار اگر تمام شد به تناسب اعتبار ظرافت صدا هم استفاده نمیشود؟ بلی این جهه که امکان دارد احیانا کیفیت دگری نایب مناب خوبی صوت قرار گیرد گویا قابل انکار نمیباشد عجبا، مرحوم آقای آغا رضا ره قید طرب انگیز بودن را هم اعتبار نکرده اند

<اکنون ذکر عین کلام ایشان> کلام ایشان بنحوی که آقای خمینی در مکاسب محرمه ذکر نموده اینست کما انه من الغناء الصوت المتناسب و ان کان من ابح الردی الصوت و لم یطرب بل اوجب عکس الطرب

گویا ایشان ملاک را صد در صد انطباق با فن موسیقی قرار داده اند هیچ نظری مستقلا به عرف و شایع بین اهل تغنی و قیدهائی که در نظر عرف اعتبار دارد ندارند

بنابراین چنانچه بآن اشاره

کردم محدوده حکم نسبت به مکلفین محدوده کوچکی میشود و بعباره دیگر حرمت غناء اختصاص بافراد مخصوصی که با ماهیه موسیقی آشنا و در تشخیص نسب و موازین این فن تبحر دارند اختصاص پیدا میکند و هیچ ارتباطی به عرف وسیع پیدا نمیکند

الّا اینکه فقیه به مردم دستور دهد همه باید در این زمینه احتیاط کنند و لازم این احتیاط اینست که همه «دربست» از تمام صوتهائی که احتمال میدهند تناسب با فن دارد اجتناب کند چه قرآن و چه ادعیه و چه اشعار شعراء چه صدا خوب و ظریف باشد و چه نباشد بلکه چه طرب انگیز باشد و چه نباشد یا اینکه فقیهی بگوید نسبت به توده مردم که از نسب و قواعد موسیقی بی اطلاع و از انطباق چه آوازه ای بر موسیقی و عدم انطباق چه آوازه ای بر آن بی خبرند برائت جاری شود

یا اینکه این فقیه از راه دگری وارد شده بگوید موسیقی مثل سیب زمینی مثلا از موضوعات مستحدثی است در حیطه و ظرف اسلام و چنانچه در خوردن سیب زمینی روی فرض شک میتوانیم برائت جاری کنیم در حرمت موسیقی هم خیال شود شک داریم و روی این فرض نیز قائل به برائت گردیم.

اینها عویصه ها یا بعض از عویصه هائی است که فقیه اگر بخواهد مسأله ساز و آواز را از نظر