زنان صفحه 1063

صفحه 1063

رفتار کنید." اما حکم جواز تنبیه مخصوص زنان ناشزه است و به هر زن متخلفی "ناشزه گفته نمی شود، بلکه زن ناشزه زنی است که در مواردی که اطاعت همسر واجب است اطاعت نکند مثلاً در مسایل زناشویی از خواسته شوهر سرپیچی کند و تمکین نکند، یا بدون اجازه شوهر و برخلاف مصالح خانواده از منزل خارج شود. امّا اگر در مسایل دیگر همچون آشپزی بچه داری نظافت خانه و... از شوهر اطاعت نکند ناشزه محسوب نمی شود و شوهر حق تنبیه و یا قهر کردن را ندارد.(ر.ک تحریر الوسیله امام خمینی ، ج 2، ص 305، نشر دارالکتب العلمیه )


2. تنبیه باید اولاً: به قصد اصلاح باشد نه برای انتقام یا تشفی (آرام شدن دل . ثانیاً به مقداری باشد که زن ناشزه را به انجام وظایف وادار نماید و به حداقل اکتفا شود، و بیشتر از آن جایز نیست "فَإِن ْ أَطَعْنَکُم ْ فَلاَ تَبْغُواْ عَلَیْهِن َّ سَبِیلاً"(نسأ،34) ثالثاً: باید موجب شکستگی مجروح شدن و حتی کبود شدن بدن زن نشود.(ر.ک تحریر الوسیله همان )
3. تنبیه باید آخرین مرحله باشد، یعنی اگر مرحله اول (پند و اندرز)، و دوم (ترک بستر)، مؤثر واقع نشد، و حال زن به گونه ای است که اگر تنبیه شود، دست از تخلف بر می دارد، در این صورت تنبیه او جایز است و اگر یکی از این مراحل مؤثر واقع شود نوبت به مرحله بعدی نمی رسد.

تنبیه یکی از مراتب امر به معروف و نهی از منکر، و در مورد افراد متخلفی است که هیچ وسیله دیگری درباره آنان مفید واقع نشود، و اتفاقاً این مسأله منحصر در اسلام نیست بلکه در تمام

قوانین دنیا، زمانی که از راه مسالمت آمیز نشود جلو تخلف متخلفان را گرفت به روش های شدیدتر متوسل می شوند، حتی در مواردی افرادی را که مرتکب جرم سنگین تری باشند به اعدام محکوم می کنند. تنبیه زنان متخلف نیز از این قانون عمومی نمی تواند جدا باشد.(ر.ک تفسیر نمونه همان / مسائل ازدواج و حقوق خانواده همان )

چنان که حکم تنبیه در مورد شوهران متخلف نیز جاری است یعنی هر گاه شوهر در انجام وظایفش مانند تهیه هزینه زندگی تخلف نماید، زن باید به وسیله پند و نصیحت او را به راه آورد، و اگر مؤثر واقع نشد، می تواند به دادگاه شکایت کند و قاضی وظیفه دارد شوهر را برای ادای حقوق زن مجبور نماید، و اگر اطاعت نکرد او را تعزیر (تنبیه بدنی کند.(ر.ک تحریر الوسیله همان / جواهر الکلام النجفی ج 31، ص 207209، مؤسسه التاریخ العربی / خانواده در قرآن دکتر احمد بهشتی ص 188197، مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی )

بنابراین حکم جواز تنبیه اختصاص به زنان ناشزه ندارد، بلکه در مورد شوهرانی که از آنان نشوز (تخلف و ناسازگاری ، آشکار گردد، نیز جاری است با این تفاوت که چون این کار غالباً از عهده زنان خارج است ]به خاطر عواطف بیشتر و قدرت بدنی کمترشان لذا حاکم شرع موظف است که این قبیل مردان را از طرق مختلف و حتی از طریق تعزیر (مجازات بدنی به وظایفشان آشنا سازد. در این زمینه داستان مردی که در حق همسر خود اجحاف کرده بود و به هیچ قیمت هم حاضر به تسلیم در برابر حق نبود و علی او را با شدت عمل و حتی

با تهدید به شمشیر، وادار به تسلیم کردند، معروف است (ر.ک تفسیر المیزان علامه طباطبایی ج 5، ص 344 352، نشر اسلامی / تفسیر نمونه آیه الله مکارم شیرازی و جمعی از همکاران ج 3، ص 371، دارالکتب الاسلامیه )

اذن و اطاعت شوهر

آیا متابعت و تمکین شوهر در هر زمانی لازم است ؟

کتابخانه بالقرآن کتابخانه بالقرآن
نرم افزار موبایل کتابخانه

دسترسی آسان به کلیه کتاب ها با قابلیت هایی نظیر کتابخانه شخصی و برنامه ریزی مطالعه کتاب

دانلود نرم افزار کتابخانه