کتابخانه بالقرآن

زنان صفحه 115

صفحه 115

پاسخ

از دیدگاه قرآن افراد انسان (چه مرد و چه زن از نظر حقیقت انسانیت و مسائل ارزشی یکسانند و هیچ یک بر دیگری جز به تقوا و عمل صالح بیشتر، برتری ندارد: "إن ّ اکرمکم عندالله أتقاَکم (حجرات 13); "من عمل صَلحاً من ذکر أو أنثی َ و هو مؤمن فلنحیینّه حیوَه طیّبه و لنجزینّهم أجرهم بأحسن ما کانوا یعملون (نحل 97) هر کس مرد یا زن کار شایسته کند و مؤمن باشد; قطعاً او را با زندگی پاکیزه ]و نیکو[یی حیات ]واقعی می بخشیم و یقیناً بهتر از آن چه انجام داده اند به آنان پاداش می دهیم "

قرآن اگر در جایی از مردان شایسته ای همچون لقمان حکیم سخن می گوید، در جای دیگر نیز از زنان شایسته نام می برد; مانند: حضرت مریم آل عمران 42) و همسر فرعون (تحریم 11) و...

همان گونه که مردان دارای اندیشه اراده و اختیارند و برای رسیدن به تکامل و قرب الهی وظایف و تکالیفی برعهده آن هاست زن ها هم همین گونه هستند و در این جهت هیچ امتیازی بین زن و مرد وجود ندارد; ولی در بعضی احکام و وظایف با یکدیگر متفاوتند. وظایفی به عهده مردان است و برعهده زنان نیست و بالعکس و این تفاوت به خاطر این است که طبیعت و آفرینش زن و مرد متفاوت است

خدای متعال به مقتضای حکمت بالغه خود و مصالح

و مفاسدی که پشتوانه احکام اوست وظایفی برای مرد و وظایفی برای زن معین کرده است "لا تبدیل لخلق الله" (روم 30) همان طور که مرد نمی تواند فرزندی به دنیا بیاورد، زن هم نمی تواند برخی از کارهای طاقت فرسا، چون امامت رهبری سیاست و کشورداری را به عهده بگیرد. (هر کسی را بهر کاری ساختند) اگر اسلام اجازه نداده است زن رئیس حکومت یا قاضی و امام جماعت شود، برای آن است که هر یک از آن ها، از شئون سیاسی جامعه است و در شئون سیاسی زن باید پشت سر مرد بایستد نه پیش روی او; و این به معنای برتری مرد بر زن نیست

در علم فیزیولوژی هم گفته شده که زنان از نظر مغز، قلب شریان ها، اعصاب و عضلات بدنی با مردان تفاوت دارند. در زندگی زنان "احساس و در حیات مردان تعقّل غلبه دارد (البته متوسط زنان و مردان این گونه هستند)، و به خاطر همین تفاوتی که در آفرینش زن و مرد وجود دارد، قوانین اسلام هم با آفرینش انسان سازگار است به همین جهت در اسلام وظایف و تکالیف عمومی و اجتماعی که به تعقل و صلابت بیشتری نیاز دارد، مانند: حکومت امامت قضاوت جهاد ابتدایی و... به عهده مردان قرار داده شده است و وظایفی را که ارتباطش با احساس بیشتر از تعقّل است و زن بهتر از مرد می تواند از عهده آن برآید; مانند: پرورش و تربیت اولاد و آشنا کردن آن ها به وظایف اجتماعی تدبیر منزل و... مخصوص زنان قرار داده است

از جهت دیگر، به خاطر این که عفت و عصمت زن اهمیت زیادی دارد، خداوند متعال بعضی از

کارهای اجرایی مانند: امامت قضاوت و... را که سرکار انسان با نامحرمان زیاد است به عهده مردان گذاشته به هر حال این طور مسائل و تفاوت در وظایف دلیل برتری مرد بر زن نیست زیرا از نظر اسلام کمال هر انسان در چهره وظایف محوّله به او ظهور می نماید و خوبی و برتری هر یک از زن و مرد، در گرو این است که در قبال مسئولیتی که دارد، متعهد و پرهیزگارتر باشد و خلاصه معیار برتری ایمان عمل صالح اخلاص و... کوشا بودن در عمل و تقوا و پرهیزگاری است و فضیلت و مقامی که زن بوسیله گرم نگه داشتن محیط خانواده و تربیت فرزندان و خوب شوهرداری می تواند به دست آورد، کمتر از فضیلت جهاد در راه خدا نیست

علاوه بر آن زن می تواند مسؤولیت انجام دادن بعضی از کارهای اجتماعی و هنری از قبیل امور تربیتی پزشکی خیاطی و دیگر امور هنری را به عهده بگیرد.(ر.ک مبانی حکومت اسلامی آیت الله سبحانی ص 239 244، نشر توحید / تفسیر المیزان علامه طباطبایی ، ج 2، ص 271 276 / زن در آینه جلال و جمال آیت الله جوادی آملی )