زنان صفحه 1474

صفحه 1474

پرسش

روایتی است از امام جعفر صادق(ع) پیرامون دیه قطع انگشتان ... تا آنجا که می فرماید دیه 4 انگشت زن برابر است با 2 انگشت مرد» با توجه به اینکه بین زن و مرد در دیه انگشتان تا 3 انگشت تفاوتی بین زن و مرد نیست، چرا در 4 انگشت تفاوت قائل شده اند؟

پاسخ(قسمت اول)

ضمن تقدیر از روحیه پرسشگری شما، اگر به ذیل همان روایت توجه کنید جواب آن را از خود امام صادق(ع) دریافت می کردید. حقیقتا این سؤال جدی مطرح می شود که چرا برای قطع سه انگشت زن، به اندازه سه انگشت مرد، دیه تعیین شده است ولی برای چهار انگشت، دیه آن برابر با قطع دو انگشت مرد می شود، از این رو «ابان بن تغلب» که راوی این روایت است تعجب کرده، اظهار می دارد در کوفه این حکم را برای ما نقل کردند ما آن را نپذیرفتیم و حکمی شیطانی می پنداشتیم.

امام صادق(ع) فرمودند: «مهلا یا ابان» أبان بن تغلب این قدر تند نرو، کمی تأمل کن، احکام الهی تعبدی است که به عقل بشری به خاطر محدودیت های آن نمی توان به همه و عمق مصالح نهفته در آن پی برد. اگر دیه بابت خسارت بود، بین انگشت های زن و مرد تفاوتی نبود اما ماهیت دیه چیست؟ آیا به کارکردهای اقتصادی مرد و زن در جامعه نیز باید توجه نمود یا نه؟ و پرسش هایی از این دست مطرح می شود که پاسخ به آنها در تبیین پاسخ سؤال شما مناسب است.

مناسب می دانیم در این زمینه، ضمن ارجاع شما به مقاله: «نقش عقل در استنباط قواعد

و مقررات حقوقی از دیدگاه اسلام»، سید ابراهیم حسینی منتشر شده در مجله معرفت شماره 61 (سال 1381) مقاله ای دیگر از ایشان را که در پاسخ به سؤالی مشابه سؤال شما نگاشته و در مجله پرسمان شماره 11 (مرداد 82) منتشر شده است در ذیل بیاوریم.

با صرف نظر از این که زن و مرد در بسیاری از احکام و حقوق، همانند هستند و تنها در برخی از مقررات شرعی (اعم از احکام و حقوق) متفاوت می باشند، روح پرسش شما به فلسفه قانونگذاری بر می گردد. برای پاسخ به این سؤال، باید به ملاک های جعل یک حکم یا وضع یک قانون توجه داشت و به ویژه در مورد تفاوت حقوق زن و مرد باید به این ملاک ها توجه بیش تری کنیم تا روشن شود که چه مصلحت و مفسده ای بر این کار مترتب بوده است. آیا ما با عقل خود می توانیم همه آنچه را که به صلاح ماست و یا برای ما ایجاد مفسده می کند، تشخیص دهیم و یا آن که عاقلانه ترین راه این است که به دامن وحی پناه ببریم؟ آیا در همه جا تساوی؛ بلکه تشابه حقوقی - آن گونه که جنبش به ظاهر طرفداری از زنان (فمینیسم) ادعا می کنند - خوب است و یا آن که این ادعای خوش سیما، باطنی ویرانگر دارد. ما در دو قسمت ذیل به پاسخ پرسش شما می پردازیم:


1. صفات و ویژگی های لازم برای یک قانون گذار شایسته.
2. تشابه حقوقی زن و مرد.
کتابخانه بالقرآن کتابخانه بالقرآن
نرم افزار موبایل کتابخانه

دسترسی آسان به کلیه کتاب ها با قابلیت هایی نظیر کتابخانه شخصی و برنامه ریزی مطالعه کتاب

دانلود نرم افزار کتابخانه