کتابخانه بالقرآن

زنان صفحه 201

صفحه 201

اسلام و خداوند بین زن و مرد فرق گذاشته است. چرا زن ذاتاً طوری خلق شده که از مرد تمکین کند؛ و از این که مرد از او راضی باشد، راضی است. مگر مردان از زنان بالاتر هستند که زن به همه دستورهای او تن دهد و اگر هم تن ندهد گناه کرده است؟ پس مرد ارزش بیشتری از زن دارد که به طور ذاتی این طوری خلق شده است.

پاسخ

یکی از نشانه های نظام حکیمانه و مدبّرانه جهان، همین خلقت مرد و زن و وجود تفاوتهای روحی و جسمی در آن دو است. دستگاه عظیم خلقت، برای اینکه به هدف خود برسد و نوع را حفظ کند، جریان تولید نسل را بوجود آورده است، و از آنجا که بقاء و دوام نسل احتیاج به همکاری و تعاون دو جنس - مخصوصاً در نوع انسان - دارد، آنها را طالب همزیستی با یکدیگر قرار داده است؛ و برای اینکه طرح کاملاً عملی شود و جسم و جان آنها را بهتر به هم بپیوندد، تفاوتهای عجیب جسمی و روحی در میان آنها قرار داده است و همین تفاوتها است که آنها را بیشتر به یکدیگر جذب کرده، عاشق و خواهان یکدیگر قرار می دهد. اگر زن دارای جسم و جان و خلق و خوی مردانه می بود، محال بود که بتواند مرد را به خدمت خود وادارد و او را شیفته وصال خود نماید؛ و اگر مرد صفات جسمی و روانی زن را می داشت، ممکن نبود زن او را قهرمان زندگی خود حساب کند.

البته این پندار غلط و باطلی است که برخی گمان کرده اند آن چیزی که زوجین را به

یکدیگر پیوند می دهد منحصراً طمع و شهوت است و حس استخدام و بهره برداری است. حال آنکه چنین نیست؛ بلکه بر اساس دیدگاه اسلام، «مودت و رحمت» روم / 21. است که پایه وحدت زوجین را تشکیل می دهد. به فرموده علامه طباطبایی، تداوم زندگی میان زوجین در پرتو محبت است؛ و این همان حقیقتی است که آیه شریفه قرآن به آن اشاره دارد. برای آگاهی بیشتر ر.ک: علامه سید محمدحسین طباطبایی، المیزان، ج 16، ص 166.

اسلام هم مرد را ارج نهاده است و هم زن را؛ ولی این دو سنخ، نواقصی هم دارند که در پرتو وحدت و پیوند با یکدیگر، آن نواقص را مرتفع می کنند و به ارزشهای خود تعالی می بخشند. این طور نیست که ارزش مرد بالاتر از زن و یا ارزش زن برتر از مرد باشد؛ بلکه هر یک از آن دو در حد خود، دارای ارزشها و نقایصی هستند که باید به رفع آنها در پرتو وحدت و یگانگی اقدام کنند. به بیان دیگر، از دیدگاه اسلام، همان قدر که زن نیازمند مرد است، مرد هم نیازمند زن است؛ و این تنها در چارچوب مسائل شهوانی نیست؛ بلکه بر اساس نظام خلقت و مودت و محبت است. برای آشنایی بیشتر نگا: شهید مرتضی مطهری، نظام حقوق زن در اسلام، بخش هفتم، ص 165 - 190.

ما می پذیریم تا رسیدن به آنچه که از دیدگاه اسلام کمال مطلوب است، فاصله بسیار داریم و قبول داریم که برخی به نام اسلام و مسلمان بودن، عملکردی دارند که نتیجه اش اثر وضعی نامطلوبی است که مانند نقطه تاریکی روح تلطیف یافته زنان را آزار می دهد؛ و گاهی این

مسأله به حدی شدت می یابد که برخی از خواهران پاک اندیش ما گمان می کنند گویا نظر اسلام چنین است؛ اما حقیقت بدین صورت نیست. اگر به آموزه ها و تعالیم اسلام به صورت یک مجموع نگریسته شود - نه ذره ای و جزئی - در خواهیم یافت که زن در چارچوب خاصی می تواند به دستورهای مرد تن دهد، نه در همه جا؛ و نیز متوجه خواهیم شد همان گونه که زنان در قبال مردان وظایفی دارند و باید به نحو مطلوب آن را انجام دهند؛ مردان هم در برابر زنان مسئولیتهایی - چه از حیث اقتصادی چه از نظر فرهنگی و اخلاقی و چه ا ز لحاظ اجتماعی - دارند که باید عمل نمایند. در این باب نگا: شهید دکتر محمد جواد باهنر، گفتارهای تربیتی. ص 119 - 134 و محمد رضا کاشفی. آیین مهرورزی، بخش ششم.

زن چه زمانی به جایگاه واقعی خویش می رسد؟

پرسش