کتابخانه بالقرآن

زنان صفحه 212

صفحه 212

پرسش

چرا دخترها حق انتخاب در هر چیزی را ندارند؟ یا این که اسلام برای دخترها اهمیت قائل نیست؟

پاسخ

نگاهی به تاریخ، و بررسی مقام و شخصیت زن در میان قبایل و ملل مختلف، پرده از این حقیقت تلخ بر می دارد که قبل از اسلام، در اکثریت قریب به اتفاق جوامع بشری، زن شخصیتی ناچیز، حقیر و در هم شکسته داشت. غالباً با او به صورت یک کالا، و نه یک انسان، رفتار می کردند. در آئین تحریف شده یهود، تولد دختران برای پدر ننگ آور بود و مادری که دختری می زایید، تا 70 روز نجس محسوب می شد و زن جزئی از ارث پدر به شمار می آمد. در مسیحیت تحریف شده نیز، فقط حضرت مریم( را دارای روح جاوید می دانستند، برای بقیه زنان صفات انسانی قائل نبودند. در ایران باستان نیز دختران ارث نمی بردند، و در انتخاب شوهر نقشی نداشتند، و مانند اشیاء و حیوانات مورد خرید و فروش قرار می دادند. و از مقام و حقوق اجتماعی محروم بودند. نه ارث می بردند، و نه مالک چیزی بودند. در یونان نیز زن مانند کالای تجاری، در بازار خرید و فروش می شد. (1) عرب جاهلی این تحقیر را دراشکال زننده تر و وحشتناک تری انجام می داد. تولد دختر را ننگ می دانستند، و به شهادت قرآن کریم، هنگامی که به یکی از آنان خبر می دادند که صاحب دختری شده، از شدت ناراحتی چهره اش سیاه می شد. (2) از رسوم آنان زنده به گورکردن دختران بود. برای زن حقی در ارث قائل نبودند. و برای تعدد زوجات مرد، حد

و مرزی قائل نمی شدند. به آسانی ازدواج می کرد، و آسانتر از آن طلاق می داد.

ظهور اسلام در جزیره العرب، تمام خرافه ها و رسومات غلط را در هم شکست و نابود کرد. و به زنان شخصیت و منزلتی داد. که در هیچ یک از جوامع و ادیان و مذاهب گذشته، و مکاتب آینده، نبوده و نخواهد بود. خداوند رحمان، در سوره احزاب، آیه 35، در ده مورد، به اوصاف زنان و مردانی که پاداشهای عظیمی در انتظارشان است، می پردازد؛ و در هر ده مورد، به طور مساوی، هم مردان را توصیف کرده، و هم زنان را. می فرماید : "مردان مسلمان و زنان مسلمان، مردان با ایمان و زنان با ایمان، مردان مطیع فرمان خدا و زنان مطیع فرمان خدا، مردان راستگو و زنان راستگو، مردان صابر و زنان صابر، مردان با خشوع و زنان خاشع، مردان انفاق کننده و صدقه دهنده و زنان انفاق کننده و صدقه دهنده، مردان روزه دار و زنان روزه دار، مردان پاک و دور از بی عفتی و زنان پاک و عفیف، و مردانی که بسیار یاد خدا می کنند و زنانی که بسیار یاد خدا می کنند، خداوند برای همه آنها مغفرت و پاداش عظیمی فراهم ساخته است." بدین ترتیب، زنان و مردان در پیشگاه خداوند کریم، از نظر حقوق انسانی و مقامات معنوی مساوی هستند. قرآن کریم مهریّه را حق مسلم زن می داند، و آن را به عنوان هدیّه ای ا زجانب مرد به زن مطرح می کند، حتی اگر مقدار مهریّه بسیار زیاد باشد.(3) در قوانین و احکام اسلامی، خداوند بر مردان

واجب فرموده تا مخارج زن را، از قبیل خوراک و پوشاک و فرش و منزل و وسایلی که جهت طبخ غذا احتیاج دارد، فراهم کند. و اگر می تواند، و در شأن زن است، برای او خدمتگزار بگیرد. و اگر زن خود، ثروت و سرمایه ای دارد، مرد همچنان وظیفه دارد که مخارج او را بدهد، که به اصطلاح به آن "نفقه" گویند. اسلام همچنین برای زن ارث معین کرد.(4) و آنجایی که وارث میّت فقط دختر باشد، تمام ارثیّه به او تعلق می گیرد. حتی برای شیردادن زنان به فرزندانشان، حقی قائل است. قرآن کریم می فرماید : "فَاِن اَرْضَعْنَ لکُم فَأتُوهُنَّ اجورَهُنَّ."(5) (اگر زنان به بچه های شما شیر دادند، مُزد آنها را بدهید.) و نیز برای زنان همانند مردان، استقلال مادی و اقتصادی قائل است.

خداوند خلقت زن را از آیات و نشانه های خود دانسته، و وجود او را باعث رأفت و محبت و رحمت می داند. (6) در مورد حضرت مریم (، مقام با عظمتی قائل است، که حتی او را مورد خطاب قرار می دهد، و فرشتگان الهی و جبرئیل امین به حضور او مشرّف می شدند، و با او صحبت می کردند. و این مقامی است که در مردان بسیار نادر بوده است.(7)

آسیه همسر فرعون را الگویی برای زنان و مردان مؤمن قرار می دهد. او زنی است شجاع، قهرمان و با ایمان درحالی که در کاخ پادشاهی، با همه تجملات و رفاه زندگی می کند، قلبش مالامال از عشق و ایمان به خدای رحمان است؛ و زندگی خود را فدای آرمان و ایمانش به خدا می کند. (8)

فاطمه ( را خیرکثیر می داند. (9) چرا که علاوه بر کرامات و فضائل شخصیتی که در فاطمه زهرا( وجود دارد، نسل پیامبر ( به وسیله همین بانوی بزرگوار و گرامی، در جهان انتشار یافته و می یابد.