کتابخانه بالقرآن

زنان صفحه 323

صفحه 323

پرسش

چرا علی(ع) فرموده عقل زن ناقص است؟

پاسخ

جنس انسان اعم از مرد و زن برای تکامل آفریده شده است و مسیر تکامل به طرف قرب الی ا لله است و از نظر قرآن و سنت تفاوتی بین زن و مرد در رسیدن به به قرب الی ا لله نیست. تنها چیزی که ملاک است تقوا است قرآن می فرماید: انّ اکرمکم عندا لله اتقکم؛ گرامی ترین شما نزد خداوند با تقواترین شما است".([27]) و می فرماید: انی لا اضیح عمل عامل منکم من ذکر و انثی بعضکم من بعض؛ من عمل هیچ عمل کننده ای از شما را زن باشد یا مرد ضایع نخواهم کرد، شما هم نوعید و از جنس یکدیگر"([28]). و در آیه دیگر می فرماید: به یقین مردان مسلمان و زنان مسلمان مردان با ایمان و زنان با ایمان، مردان مطیع فرمان خدا و زنان مطیع فرمان خدا، مردان راستگو و زنان راستگو، مردان صابر و شکیبا، مردان با خشوع و زنان با خشوع، مردان انفاق کننده و زنان انفاق کننده مردان روزه دار و زنان روزه دار، مردان پاک دامن و زنان پاک دامن، و مردانی که بسیار به یاد خدا هستند و زنانی که بسیار به یاد خدا هستند، خداوند برای همه آنان مغفرت و پاداش عظیمی فراهم ساخته است".([29]) قرآن مجید در آیه دیگر رضایت و خشنودی خدا راکه بزرگ ترین پیروزی انسان است از آن فرد مؤمن اعم از زن و مرد دانسته و می فرماید: و عدا لله المؤمنین و المؤمنات جنات تجری من تحتها الانهار خالدین فیها و مسکن طیبهْْ فی جنت عدن و رضوان من ا لله اکبر ذلک هو الفوز العظیم؛ خداوند به مردان و زنان با ایمان، باغ هایی از بهشت وعده داده که نهرها از زیر درختانش

جاری است، جاودانه در آن خواهند ماند، و مسکن های پاکیزه ای در بهشت های جاودان نصیب آنها ساخته) و رضای خدا از همه این ها) برتر است و پیروزی بزرگ همین است"([30]).

بنابراین مرد و زن هر دو می توانند به مقصد اصلی حرکت تکاملی شان، یعنی تحصیل رضوان الهی و نیل به قرب خداوند برسند و تفاوتی در این مورد ندارند، هر چند از لحاظ جسمی و روحی و خصوصیات دیگر تفاوت هایی با هم داشته باشند که اگر این فرق ها در بین نبود ادامه نسل بشر و درک فیوضات الهی میسر نمی شد.

امام علی(ع) بعد از پایان جنگ جمل که عایشه به راه انداخته بود فرمود: زنان هم از نظر ایمان هم از جهت ارث و از موهبت عقل در رتبه ای کمتر از مردان قرار دارند، اما گواه بر کمبود ایمان شان همان بر بر کنار بودن از نماز و روزه در ایام عادت ماهانه) است، و اما بهره آن ها، گواهش این است که مهم ارث آنان نصف سهم مردان است، اما نقصان عقل شان به خاطر این است که شهادت دو زن معادل شهادت یک مرد است".([31]) بعضی از بزرگان فرموده اند این سخن علی(ع) درباره بعضی از زنان است و در یک مقطع تاریخی که زنی جنگ خونینی را علی امام علی(ع) به پا کرد ایراد شده است و درباره عموم زنان نمی باشد؛ زیرا مسلماً زنانی همانند خدیجه کبری فاطمه زهرا، زینب کبری، زنان فداکار صدر اسلام مانند در عمار یاسر که اول زن شهید در اسلام است و حضرت مریم و آسیه زن فرعون که قرآن الگو برای مؤمنان معرفی کرده است از دیدگاه علی(ع) از احترام فوق العاده ای برخوردارند.([32])

[27]. حجرات (49) آیه 13.

[28]. آل عمران

(3) آیه 195.