زنان صفحه 327

صفحه 327

با توجه به خطبه هشتاد نهج البلاغه مبنی بر نقصان عقل زنان، چگونه می توان آن را پذیرفت. در حالی از نظر ارزش انسانی با مرد برابر است؟ اگر ناقص العقل است، چگونهه می تواند مردان عاقل را پرورش دهد؟

پرسش

با توجه به خطبه هشتاد نهج البلاغه مبنی بر نقصان عقل زنان، چگونه می توان آن را پذیرفت. در حالی از نظر ارزش انسانی با مرد برابر است؟ اگر ناقص العقل است، چگونهه می تواند مردان عاقل را پرورش دهد؟

پاسخ

آری زن و مرد از نظر ارزش انسانی برابرند، لیکن یک سری تفاوت هایی دارند که در ذیل به آن اشاره خواهد شد.

قبل از آن که به سئوال شما پاسخ بگوییم، به بیان دو نکته می پردازیم: نکته اول: روایاتی که در مورد مذمت برخی از زنان وارد شده، همه آن ها، یا اکثر و عمده آن ها از امام علی(ع) نقل شده است. دقت در این امر به ما کمک می کند که به اوضاع زمان امام علی(ع) بیاندیشیم، زیرا همان گونه که آیات قرآن شأن نزول دارد و دانستن اسباب نزول در فهم و درک مراد خداوند به ما کمک می کند، روایات هم شأن صدور دارند و پی بردن به اسباب صدور در پی بردن به معنا و مراد معصومان: به ما کمک شایانی می کند.

خطبه هشتاد نهج البلاغه را حضرت امیر(ع) بعد از فراغ از جنگ جمل بیان نمودند. از جمله محمد بن علی، معروف به ابوطالب مکی متوفای سال 386 ه ق این نکته را متذکر شده است.(1) بعد از او سید رضی گردآورنده نهج البلاغه در آغاز به این نکته اشاره نموده است.

حال به یاد داشته باشیم که اولین عامل درگیری و ناامنی در حکومت علوی، یک زن بود به نام ام المؤمنین عایشه. وی از مقام ام المؤمنین بر ضد امام علی(ع) بهره گرفت. او نسبت به علی دلی پرکینه داشت که این حقد و

کینه او باعث آتش افروزی در جنگ جمل شد و حرمت ها را شکست و خون ده ها هزار انسان را در راه احساسات زنانه اش به هدر داد و جنگ های صفین و نهروان را به وجود آورد. خود حضرت در خطبه دیگری به مذمت مردانی پرداخته است که فریب عایشه را خوردند و به خونریزی و جنگ رو آوردند: "کنتم جند المرأه و اتباع البهیمه".(2)

نکته دوم: اگر در این خطبه از نقص عقل زنان یاد شده، در موارد دیگر از مردان نیز یاد شده است. نه کمال عقل در انحصار مردان است، و نه نقص عقل در انحصار زنان. هم بین زنان عده ای به کمال عقل راه یافته اند و هم میان مردان برخی به ضعف و نقص عقل مبتلا شده اند. امام علی(ع) فرمود: "اعجاب المرء بنفسه برهان نقصه و عنوان ضعف عقله؛(3) مردی که خودپسند است، عقلش ناقص و ضعیف است". نیز فرمود: "اعجاب المرء بنفسه حمق؛(4) خودپسندی مرد دلیل حماقت و بی خردی او است".

کتابخانه بالقرآن کتابخانه بالقرآن
نرم افزار موبایل کتابخانه

دسترسی آسان به کلیه کتاب ها با قابلیت هایی نظیر کتابخانه شخصی و برنامه ریزی مطالعه کتاب

دانلود نرم افزار کتابخانه