زنان صفحه 358

صفحه 358

چرا حضرت علی (7) می فرمایند: زن ناقص العقل و الایمان است

پرسش

چرا حضرت علی (7) می فرمایند: زن ناقص العقل و الایمان است

پاسخ

گاهی حادثه یا موضوعی در اثر یک سلسله عوامل تاریخی زمان مکان و... ستایش یا نکوهش می شود، اما نه به این معنی که اصل طبیعت آن شی ء قابل ستایش یا مستحق نکوهش باشد; بلکه احتمال دارد زمینه یا دلیل خاصی باعث این ستایش یا نکوهش شده باشد.

بخشی از نکوهش های نهج البلاغه راجع به زن ظاهراً به جریان جنگ جمل بر می گردد; یعنی جنگی که به شهادت تاریخ زمینه دو جنگ صفین و نهروان را فراهم آورد و در نهایت منجر به شهادت مظلومانه حضرت علی 7) و پایان حکومت عادلانه اش گردید; بنابراین می توان گفت انگیزه حضرت (7) در بیان آن خطبه انگشت گذاردن روی نقاط ضعفی است که در نوع زنان موجود بوده و می توانسته خطرساز باشد. آری اگر بنا باشد زنی رهبری سیاسی و زمام مسائل حکومتی را در دست گیرد، نباید چنان نقاط ضعفی را در وی نادیده گرفت چنان که مردان هم بدون داشتن لیاقت و قابلیت های لازم نمی توانند مسئولیت های رهبری و حکومتی را به عهده گیرند.

در واقع حضرت (7) خواسته اند با اشاره به نقاط ضعف موجود در نوع زنان به انبوه مردمی که چشم و گوش بسته به دنبال یک زن راه افتاده و علیه امام عادل خویش فتنه ای برپا ساخته اند، هشدار داده و آنان را از ادامه حرکت در مسیر باطل و خطرساز باز دارند.

البته حضرت علی (7) در مواضعی دیگر از نهج البلاغه آن جا که لازم بوده از مردان نیز انتقاد نموده و معایب اخلاقی و عملی آنها را تذکر داده اند. یا در

جای دیگر، ضمن بیانات کوبنده ای مردم بصره و کوفه را با تعبیرات تندی همچون سبک عقلی و سفاهت مورد انتقاد قرار می دهند; یعنی درست همان خصلتی که به عنوان سومین صفت مذموم زنان در خطبه 79، بیان شده است این مطلب رهنمودی است که نشان می دهد: تعبیر «هن نواقص العقول همه زنان را در همه طبقات و همه اعصار و قرون در بر نمی گیرد; بلکه مشارالیه سخن حضرت 7) در مرحله اول زنی است که طوفان جنگ را علیه حق و حقیقت بر انگیخت و در مرحله بعد متوجه زنانی است که در تمام اعصار و قرون در فکر و عمل مشابه این زن هستند. البته این شیوه شیوه قرآن کریم است که در بعضی مواقع به انگیزه هدایت مردم نقاط ضعف نوع انسان را تذکر می دهد. مثلاً وقتی انسان را موجودی «هلوع معرفی می کند (که اگر گزندی به او برسد، بی تابی می کند و اگر چیزی به او رسد، بسیار منع کننده و باز دارنده از رسیدن خیرات به دیگران است ، انسان را وا می دارد تا با شناسایی نقاط ضعف به اصلاح خود پرداخته و در زمره نماز گزارانی درآید که قرآن کریم آنها را از خطر انحراف خارج ساخته است از سوی دیگر می دانیم که حضرت مفسر قرآن کریم و مبین احکام وحی بوده اند. حال اگر منطق قرآن را در مورد نوع زن بشناسیم اندیشه های حضرت را نیز شناخته ایم قرآن کریم ارزش انسان ها را به تقوای آنها می داند و زن و مرد بودن را در رسیدن به کمال دخیل نمی داند. مثلاً وقتی از حضرت مریم (3)، آسیه همسر فرعون خواهر حضرت موسی (7)،

مادر حضرت مریم و بعضی زنان برجسته چنان به نیکی یاد کرده و کمالاتشان را تصریحاً یا تلویحاً ذکر می نماید و به استعداد و لیاقت های آن ها در راه کسب کرامت های انسانی اعتراف می نماید، آیا می توان پذیرفت حضرت علی (7) که آشناترین انسان ها به منطق قرآن است در صدد تحقیر زن برآمده و او را موجودی پست و خوار معرفی نماید؟

کتابخانه بالقرآن کتابخانه بالقرآن
نرم افزار موبایل کتابخانه

دسترسی آسان به کلیه کتاب ها با قابلیت هایی نظیر کتابخانه شخصی و برنامه ریزی مطالعه کتاب

دانلود نرم افزار کتابخانه