زنان صفحه 384

صفحه 384

پرسش

آیا آیه ای در قرآن وجود دارد که از معنا یا تفسیر آن این گونه برداشت شود که احساسات زن بر عقلش غلبه دارد؟

پاسخ

در قرآن کریم آیه ای که به روشنی بر غلبه احساس و عواطف زنان بر عقل آنان را دلالت کند، نداریم و این مطلب برداشت برخی مفسران مانند علامه طباطبایی در ذیل آیه 34 سوره نسأ است خداوند می فرماید: "الرِّجَال ُ قَوَّ َمُون َ عَلَی النِّسَآء بِمَا فَضَّل َ اللَّه ُ بَعْضَهُم ْ عَلَی َ بَعْض ٍ; مردان سرپرست و نگهبان زنانند، به خاطر برتری هایی که خداوند ]از نظر نظام اجتماع برای بعضی نسبت به بعضی دیگر قرار داده است "

ایشان در توضیح آیه آورده اند: مراد از جمله "مَا فَضَّل َ اللَّه ُ بَعْضَهُم ْ عَلَی َ بَعْض برتری و امتیازی است که بالطبع مردان بر زنان دارند، یعنی بیشتر بودن نیروی خردورزی (و قوه تعقّل در مردها و آن چه از این مایه می گیرد; مانند شجاعت و زورمندی و تحمل کارهای سخت و سنگین و امثال این ها; زیرا زندگی زنان یک زندگی احساسی و عاطفی مبتنی بر ظرافت و لطافت می باشد. و از گستردگی این علّت در آیه معلوم می شود که حکم مبتنی بر آن یعنی قیم و سرپرست بودن مردان نسبت به زنان محدود به مورد زن و شوهر نمی شود، بلکه این حکم برای طایفه مردان نسبت به طایفه زنان در کلیه ابعادی که زندگی این دو طایفه را به هم ارتباط و پیوند می دهد، قرار داده شده است و در تمام جهت های اجتماعی و همگانی مانند حکومت قضاوت که حیات جامعه بر این دو مبتنی است و هم چنین دفاع که با نیرومندی جسمی و نیروی تعقل پیوند

دارد، این چنین است البته این قیمومیت طایفه مردان بر زنان در جامعه در ابعاد عمومی هم چون حکومت و قضاوت و جنگ است که به برتری نیروی تعقل مرد و شجاعت او مربوط می شود، بدون آن که به استقلال در اراده فردی زن لطمه ای بزند و مرد حق دخالت در خواسته های مشروع او داشته باشد و زنان در انجام هر کار درست و شایسته ای که بخواهند، مختارند. سنّت نبوی نیز، که زبان گویای بیانات قرآنی می باشد، بیانگر همین است رفتار و عمل پیامبر6 در طول حیات آن حضرت بر همین برنامه بوده آن حضرت هیچ گاه نه زنی را حاکم و فرمانروای عده ای قرار داد و نه منصب قضاوت را به زنی سپرد و نه آنان را برای شرکت در جنگ برای مبارزه و پیکار با دشمن فرا خواند.

افزون بر این احادیث فراوانی از سپردن زمام حکومت به دست زنان نهی فرموده است مثلاً پیامبر اکرم فرموده اند: "مردمی که زمام امور خود را به دست زنی بسپارند، هرگز روی رستگاری را نمی بینند."(میزان الحکمه محمد محمدی ری شهری ترجمه حمید رضا شیخی ج 11، ص 5500، ح 18639، دارالحدیث )

علاوه بر این که در جهان به اصطلاح متمدّن امروز نیز، منصب های مهم ّ حکومتی کمتر به دست زنان سپرده می شود که خود از عدم توانایی نوع آنان در این امور حکایت دارد.

اما دیگر مشاغل اجتماعی مانند تعلیم و تعلّم (آموزش و پرورش و کار کردن و پرستاری و درمان بیماران و... که دخالت عواطف و احساسات منافاتی با آن ها ندارد، روایات نبوی از آن ها مانع نشده اند و سیره و روش پیامبر اکرم بسیاری از این

کارها را امضا و تأیید کرده است و قرآن کریم نیز از دلالت بر اجازه این قبیل کارها به زنان خالی نمی باشد.( با اقتباس از: تفسیر المیزان علامه طباطبایی ، ج 4، ص 343347، اسماعیلیان / ر.ک ترجمه تفسیر المیزان همان ترجمه سید محمد خامنه ج 4، ص 507، بنیاد علمی و فکری علامه طباطبایی / بررسی های اسلامی همان جمع آوری سید هادی خسروشاهی ص 107113، انتشارات دفتر تبلیغات حوزه علمیه قم )

کتابخانه بالقرآن کتابخانه بالقرآن
نرم افزار موبایل کتابخانه

دسترسی آسان به کلیه کتاب ها با قابلیت هایی نظیر کتابخانه شخصی و برنامه ریزی مطالعه کتاب

دانلود نرم افزار کتابخانه