کتابخانه بالقرآن

زنان صفحه 82

صفحه 82

اسلام درباره زنان که نیمی از نوع بشر هستند حقوقی همچون مردان قائل است پس چرادر قرآن زنان تشبیه به مزرعه شده اند ؟

پاسخ

نکته باریکی در آن نهفته , در حقیقت قرآن می خواهد ضرورت وجود زن را در اجتماع انسانی نشان دهد که زن وسیله اطفاء شهوت و هوسرانی مردان نیست بلکه وسیله ای است برای حفظ حیات نوع بشر این سخن در برابر آنها که نسبت به جنس زن همچون یک بازیچه یا وسیله هوسبازی می نگرند هشداری محسوب می شود .

جایگاه زن در اسلام , و حقوق و مسئولیت های او چیست ؟

پرسش

جایگاه زن در اسلام , و حقوق و مسئولیت های او چیست ؟

پاسخ

برای پاسخ به این پرسش لازم است ابتدا به وضعیت و شان زن در جوامع گوناگون پیش از اسلام توجه نمائیم . از مجموع مطالعات و بررسی ها در جوامع غیر متمدن قبل ازاسلام و جوامع متمدن مثل چین , هند , مصر قدیم و ایران و جوامع عرب پیش از اسلام می توان چنین نتیجه گرفت :اولا : این جوامع زن را انسانی هم سطح حیوان و ضعیف می دانستند که اگر آزاد ومستقل باشد برای جامعه فساد و تباهی به بار می آورد ; ثانیا : زن را به مثابه سکنی یا غذا که از شرایط لازم برای زندگی است به حساب می آوردند نه عضو و عنصری سازنده اجتماع ; ثالثا : برای زن هیچ حقی و مالکیتی را به رسمیت نمی شناختند مگربه تبع مرد و تا آنجا که برای مرد مفید است ; رابعا : اساس رفتار با آنها برسلطه و استخدام استوار بود . اما اسلام زن را مانند مرد انسان می داند و همه انسان ها را برابر می داند مگر آنکه تقوایش بیشتر است [ 000 ان اکرمکم عنداللّه اتقیکم ( حجرات - 13 ) ] . و نیزمی فرماید : [ الا من عمل صالحا من ذکر او انثی و هو مومن فلنحیینه حیاه طیبه ولنجزینهم اجرهم باحسن ما کانوا یعملون ( نحل - 97 ) ] . اما جایگاه اجتماعی زن از نگاه اسلام : اسلام به لحاظ اجتماعی میان زن و مرد قائل به تساوی است . همانگونه که مرد

دارای اراده , حق و تکلیف است , زن نیز دارای اراده , حق و تکلیف است . اسلام جامعه را مولود زن و مرد با هم می داند و برای زن حقوق مستقل مانند مرد قائل است . [ لها ماکسبت و علیها ما اکتسبت ] . البته زن در نگاه اسلام دارای دو خصوصیت است که هر یک از این خصوصیات احکام مطابق خود و خاص خود را می طلبد . خصوصیت اول آنست که زن مانند ( حرث ) است یعنی زن است که نطفه را پرورش می دهد و نسل انسانی را با تولید مثل بقا می بخشد و این خصوصیت سبب می شود که زن احکام مخصوص داشته باشد . خصوصیت دوم آن است که وجود زن لطیفتر و روحیه و عواطف او رقیقتر از مرداست و این خصوصیت نیز سبب احکام خاصی برای زن می گردد . بنابراین جایگاه اجتماعی زن از نگاه اسلام روشن می شود چنانکه در قرآن می فرماید : [ و لا تتمنوا ما فضل اللّه به بعضکم علی بعض للرجال نصیب مما اکتسبوا و للنساء نصیب مما اکتسبن 000( نساء - 32 ) . ] مراد از این آیات این است که ملاک اختصاص زن و مرد به فضایل اعمالی است که هر یک برای جامعه انجام می دهند . بنابراین فضایلی مانند ایمان و علم و عقل و تقوی اختصاص به مرد یا زن ندارد بلکه ملاک عمل است .

حتی اگر بپذیریم که اسلام در حق زن ارفاق کرده و به دلیل خصوصیات تکوینی او ,برخی مسئوولیت ها را مخصوص مرد دانسته است , اما باز باید گفت که این ارفاق به خمودی و کسالت و انزوای زن در جامعه انجامیده است و برای تکامل و رشد زن وجامعه مضر است .