حجاب شناسی (پرسمان حجاب) صفحه 401

و امکانات حکومتی لازم برای تحقق آموزه های و ارزشهای اصیل اسلامی بوده و یا اساساً از بینش و دیدگاه صحیح و اراده مستحکمی در این زمینه برخوردار نیستند .

سوال 13

سوال :

حجاب زنان در عصر پیامبر(ص) چگونه بود؟ آیا اجباری بر رعایت حجاب بود؟

جواب :

از روایات اسلامی استفاده می شود که گاهی پوشش صورت در میان زنان مسلمان بوده است و گاهی نبوده. گاهی نقاب داشتند و گاهی نداشتند؛ مثلاً در حدیثی داریم که حضرت باقر(ع) موقع طواف زنی را دید که نقاب به صورت انداخته - چون می دانیم در موقع احرام یکی از چیزهایی که زن باید از آن پرهیز کند، پوشاندن صورت است، کما این که مردها نباید سرشان پوشیده باشد - امام باقر(ع) اشاره کردند به ایشان نقاب را از صورت بردار که احرام زن در صورت او است. خودِ این که در روایات احرام آمده که زن صورت خود را نپوشاند، دلیل بر این است که پوشاندن صورت در میان زن ها بوده. اگر وجود نداشت، دیگر اصراری نبود این مسأله در محرمات احرام بیاید. این دلیل بر این است که عده زیادی از زنان صورت خود را می پوشاندند؛ ولی در عین حال زنانی هم بودند که صورت را نمی پوشاندند؛ چون در روایات داریم فلان شخصیت اسلام فلان زن را دید و شناخت. احتمالاً صورت این خانم باز بوده که شناخته شده. از مجموع روایات اسلامی استفاده می شود که صورت و کفین در استعمال حجاب استثنا هستند. حالا اگر کسانی بخواهند رعایت بکنند و این دو موضع را بپوشانند، کسی مانع آن ها نخواهد بود.

در رابطه با ضرورت و لزوم حجاب توجه به امور زیر لازم

است:

الف. از تاریخ استفاده می شود که در صدر اسلام حتی یهودی و نصاری هم نوعی حجاب داشتند. منتها حجاب های آنان با حجاب های مسلمین فرق داشته. شاید این که در روایات اسلامی داریم کنیزها واجب نیست سرشان را بپوشانند، به خاطر این بوده که اینان مسلمان نبودند، تحت حکومت اسلامی آمدند و حجاب را در تمام بدن رعایت می کنند، منتها در موهای سر رعایت نمی کردند. این در حالی است که ما می بینیم بعضی از اهل کتاب هم پوشش سر را رعایت می کردند. در مورد حکومت اسلامی که نسبت به این ها چگونه رفتار کردند، به یقین حکومت اسلامی، فشار زیادی روی اهل کتاب و اهل ذمه نداشته و شاید در میان آن ها زنانی بودند که موهای خود را نمی پوشاندند و در اجتماع ظاهر می شدند؛ ولی گاهی می شود اگر تبعیضی میان زنان مسلمان و غیر مسلمان در یک جامعه واقع شود، به عنوان ثانوی، منشأ مشکلات می شود؛ مثل زنان عصر ما، حکومت اسلامی می تواند از آن ها هم بخواهد برای رعایت احترام جامعه اسلامی و همرنگ شدن با مسلمین و برای این که در محیط تبعیضی نباشد، احتراماً ارزش های کشوری را که در آن زندگی می کنند، رعایت کنند که یکی از آن ارزش ها حجاب است.

V}(برگرفته از: فرهنگ حجاب؛ بیم ها و امیدها، قم: دفتر مطالعات دینی زنان، 138){V