- دیباچه 1
- مقدمه 3
- مشخصات فردی 4
- الف) نامهای شریف 4
- ب) خانواده و نژاد 5
- فضایل و ویژگیها 7
- همسری امام صادق (ع) 7
- رفع یک شبهه 9
- همواره با ملائک 10
- حمیده و محموده؛ بانوی بهشتی 12
- شاگرد ویژه انسان کامل 13
- پاسخگویی به معارف دینی بانوان 13
- راوی صادق آل محمد (ص) 15
- کوثر 17
- وکیل امام صادق (ع) 19
- مادر امام زمان (عج) 20
- اشاره 22
- فضایل بانو حمیده از نگاهی دیگر 22
- الف) همسری امام 22
- ب) مادری امام 22
- ج) پیراسته از آلودگی زمان حمل 23
- د) ارحام مطهر 24
- ه) پیوند با عرش الهی 25
- و) اولیای کامل الهی 25
- الف) امام موسی بن جعفر (ع) 28
- فرزندان 28
- ب) اسحاق 28
- اشاره 28
- به سوی معبود 29
- کتابنامه 31
شاگرد ویژه انسان کامل
یکی از بزرگترین کرامتهای الهی و عنایات ربانی نسبت به حمیدهخاتون این بود که ایشان تحت پرورش و تربیت دو- و شاید سه- خلیفه اعظم خداوند قرار گرفت و بدین طریق مدارج کمال و ترقی را در حدّ امکان سپری نمود.
بیتردید، حضرت حمیده در زمره اصحاب خاص و شاگردان طراز اوّل ائمه هدی و راویان ویژه آنان قرار داشته است و این از گنجایش وجودی زیاد و روح لطیف و زمینه بسیار مناسب این گوهر آسمانی حکایت میکند؛ گوهری که تنها در مادران اهلبیت (علیهم السلام) (1) رقم خورده است و دیگران از آن بیبهره بودهاند.
پاسخگویی به معارف دینی بانوان
بانو حمیده، با راهیابی به بیت وحی به درجات والایی از علم و عرفان الهی و فقه دست یافت و از علوم الهی و لدنی اهل بیت (علیهم السلام) بهرهمند گردید و شایستگی پاسخگویی به سؤالات فقهی از سوی امام را پیدا کرد. بدون تردید ایشان نهتنها در احکام، بلکه در سایر معارف الهی و علوم اسلامی نیز از شاگردان بزرگ مکتب اهل بیت به شمار میرفت. گویا ایشان مسئولیت داشت به بانوان، احکام و معارف الهی بیاموزد و پاسخگوی سؤالاتشان باشد. در اخبار زیر، اینگونه از این ویژگی آن حضرت یاد شده است:
- هر چه زمان میگذشت در بیت عصمت و طهارت، بر علم و معرفت و کمالش افزوده میشد و به همین جهت، امام صادق (ع) او را وادار کرد به زنان مسلمان، احکام دینی و معارف اسلامی را بیاموزد. (2)- امام صادق (ع) به تربیت، تعلیم و تهذیب جناب حمیده عنایت خاصی مبذول فرمودند؛ به گونهای که آن بانو، عالِم، فقیه و مربی نمونهای گردید و امام از ایشان خواست به تدریس و تعلیم و ارشاد زنان مسلمان
بپردازد. (3)
1- این نوشتار به حضرت فاطمه زهرا که خود جزو معصومین و در زمره اولیای اعظم الهی است، نظری ندارد و ایشان در افقی بسیار برتر از دیگر مادران اهل بیت: قرار داشتهاند.
2- زنان نامدار، ج 1، صص 80- 81.
3- سیره رسول الله و اهل بیته، ص 327.