حمیده علیها السلام: مادر امام کاظم علیه السلام صفحه 14

- حمیده (خاتون) یکی از زنان با فضیلت به شمار می‌آمد؛ زیرا به کار مهم نشر رسالت همت می‌گماشت. (1)- (بانو) حمیده بربریه ... معارف اسلامی را در بیت رئیس مذهب آموخت، تا جایی که شایستگی مقام ارشاد و تعلیم و تربیت را یافت. (2)- ابوعبدالله الصادق (ع) به بانوان امر می‌فرمود که در احکام به وی رجوع نمایند. (3)- آن بانو چنان فقیه و عالِم به احکام و مسائل شرعی بود که حضرت صادق (ع) زن‌ها را امر می‌فرمود که در اخذ مسائل دینی به او رجوع نمایند. (4)- امام صادق (ع) به گونه‌ای ایشان را پرورش داده بود که در علم و دانش و پرهیزگاری و ایمان، سرآمد زنان عصر خویش بود. امام (ع) از آن فرزانه خواسته بود عهده‌دار تدریس فقه و تعلیم احکام شرعی برای زنان مسلمان شود. (5)- ظاهراً امام صادق (ع) به زنان فرمان می‌دادند برای فراگیری احکام شرعی به آن بزرگوار رجوع کنند. (6) اظهارات فوق بیانگر سرآمد بودن بانو حمیده در عرصه فقه و معارف دینی است. ذکر این نکته ضروری است که آن فرهیخته- بسان سایر مادران امامان معصوم (علیهم السلام)- نه‌تنها سرآمد زنان عصر خود که سرآمد زنان همه اعصار و برترین انسان‌های تاریخ بشر به‌شمار می‌آید.

از جمله دلایلی که می‌توان در این زمینه مطرح کرد، آن است که حَسَب و نَسَب ائمة هدی، برترین

حسب و نسب بوده است. در یکی از زیارات جامعه آمده است:

1- هدایت‌گران راه نور، ج 2، ص 113.
2- شاگردان مکتب ائمه:، ص 107.
3- محدثات شیعه، ص 153. مآخذ پنجگانه پیش‌گفته به نقل از کتاب حمیدة مصفاة، صص 38- 39 است.
4- منتهی الآمال، ج 2، ص 335 به نقل از حمیدة مصفاة، ص 38.
5- حیاة الامام موسی بن جعفر ع، ج 1، صص 40- 41، به نقل از حمیدة مصفاة، ص 38.
6- مستدرک سفینة البحار، علی نمازی، ج 10، ص 319.