حمیده علیها السلام: مادر امام کاظم علیه السلام صفحه 15

السَّلامُ عَلی مَن لا یَسبِقُهُم احَدٌ فی نَسَبٍ وَلایُدانِیهم فِی حَسَب. (1)

سلام بر کسانی که احدی در شرافت خانوادگی بر آنان پیشی نگرفته است و کسی در نَسَب به پای آنان نمی‌رسد.

بر این اساس، نه تنها پدران آنان که مادرانشان نیز از سایر مادران برترند. با پذیرش این موضوع می‌توان استنباط کرد که مقام مادران امامان (علیهم السلام) از مقام جناب آسیه و بلکه حضرت مریم (س) هم برتر بوده است.

راوی صادق آل محمد (ص)

حضرت حمیده با برخورداری از زمینه مناسب ملکوتی و پرورش در بیت ولایت و نبوت به مقام شامخی در میدان معارف توحیدی و فقه نایل گردید. امّا با وجود این مقام، از این شخصیت و بانوی بزرگوار، بیش از دو روایت و گزارش در دست نیست. (2) یکی از آنها درباره چگونگی نیابت در انجام حج کودکان و به قرار زیر است:

قالَ عَبدُالرَّحمانِ بنُ حَجّاج: سَألتُ ابا عَبدِالله (ع)- وَ کُنّا تِلکَ السَّنَةَ مُجاوِرینَ- وَ ارَدنَا الاحرامَ یَومَ التَّروِیَةِ فَقُلتُ: انَّ مَعنا مَولُوداً صَبیّاً فَقالَ: مُروا امَّهُ فَلتَلقَ (3) حَمیدَةَ فَلتَسألها کَیفَ تَعمَلُ بِصِبیانِها. قالَ: فَاتَتها فَسَألَتها فقالت لَها: إذا کانَ یَومُ التَّروِیَةِ فَجَرِّدوُهُ وَ غَسِّلُوهُ کَما یُجَرَّدُ المُحرِمُ ثُمَّ احرِمُوا عَنهُ ثُمَّ قِفُوا بِهِ فِی المَوقِفِ (4) فَإذا کانَ یَوْمُ النَّحرِ فَارمُوا عَنهُ وَاحِلقُوا رَأسَهُ ثُمَّ زُورُوا بِهِ البَیتَ ثُمَّ مُرُوا الخادِمَ ان یَطُوفَ بِهِ البَیتَ (5) وَ بَینَ الصَّفا وَ المَروَةِ وَ إذا لَم یَکُنِ الهَدی، فَلیَصُم عَنهُ وَلیُّهُ إذا کانَ مُتَمَتِّعاً. (6)

1- بحارالانوار، محمدباقر مجلسی، ج 99، ص 188.
2- البته تا جایی که نگارنده اطلاع دارد.
3- در جواهر الکلام، ج 18، ص 258، به جای «فلتلق»، «فلتأت» ذکر شده است.
4- در جواهر الکلام همان موضع به جای «الموقف»، «المواقف» ذکر شده و ظاهراً همین نسخه صحیح است.
5- در جواهر الکلام همان موضع «بالبیت» ذکر شده است.
6- تهذیب الاحکام، محمد بن حسن طوسی، ج 5، ص 410.