حمیده علیها السلام: مادر امام کاظم علیه السلام صفحه 19

می‌دهد و در شب قدر شایسته زیارت روح (1) می‌گردد. (2) هنوز چیزی از ولادت آن نوزاد گرانمایه نگذشته بود که امام صادق (ع) ابواء را به مقصد مدینه ترک گفتند و در آنجا برای بزرگداشت موسی کاظم (ع) رحل اقامت افکنده، سه روز از مردم پذیرایی نمودند. شیعیان، گروه گروه خدمت حضرت می‌رسیدند و ولادت آن بزرگوار را تبریک و تهنیت می‌گفتند. (3)

وکیل امام صادق (ع)

زندگانی امامان معصوم: در فضای خفقان‌آلودی که خلفای اموی و عباسی ایجاد کرده بودند، رقم خورد و در مقاطعی، آلودگی فضای سیاسی به اوج خود می‌رسید. در عین حال هیچ امامی در مسئولیت نشر مذهب تشیع و رساندن آن به مردم به ویژه شیعه کوتاهی ننمود و به طور مستقیم یا غیر مستقیم این امر مهم و بنیادین را رهبری می‌کرد. یکی از مهم‌ترین سیاست‌های راهبردی ائمه (علیهم السلام) برای نشر مذهب، ایجاد نهاد وکالت بود. در این نظام، وکلا افزون بر جمع‌آوری خمس و وجوهات شرعی و تقسیم آن به صلاحدید موکلان گرامی خود، مأموریت نقل روایات ائمه و دیدگاه‌های آنان و رفع و رجوع مشکلات علمی و سیاسی هواداران اهل بیت و شیعیان را نیز به عهده داشتند. (4) البته وکلا در یک رتبه و درجه نبودند و به تناسب کارآمدی علمی و توانایی‌هایشان دسته‌بندی می‌شدند. بی‌تردید باید گفت که از جمله وکلای ویژه اهل بیت امامت و ولایت، بانو حمیده مصفاه بوده است.

این بانوی بزرگوار، به دلیل آشنایی و آگاهی از مسائل دینی، اضافه بر مسئولیت نشر معارف بیت نبوی (ص)، کارگزار امام صادق (ع) و وکیل ایشان در سامان‌دهی و تنظیم حقوق مالی مردم مدینه هم بود و وجوهات شرعی را با همکاری حضرت ام فروه، مادر گرامی امام صادق (ع) انجام می‌داد. در روایتی از عبدالله کاهلی از

1- بر پایه برخی روایات، «روح» آفریده‌ای اعظم از جبرئیل و همواره با امام ع است. ر. ک: دلائل الامامه، ص 305.
2- اثبات الوصیه، صص 190- 191، به نقل از حمیدة مصفاة، ص 33.
3- حیاة الامام موسی بن جعفر ع، ج 1، صص 45- 46 به نقل از حمیدة مصفاة، ص 30.
4- حیات فکری و سیاسی امامان شیعه، ج 2، ص 153 به بعد، به نقل از حمیدة مصفاة، ص 44.