حمیده علیها السلام: مادر امام کاظم علیه السلام صفحه 7

فضایل و ویژگی‌ها

همسری امام صادق (ع)

از مهم‌ترین فضایل حمیده خاتون، افتخار همسری امام صادق (ع) است؛ زیرا همسری ائمه اطهار افتخاری است که تنها نصیب گروهی انگشت‌شمار گردیده است. این امر نمایانگر عظمت روحی و شخصیت سترگ این بانوی گرامی است (1) و ظاهراً از این افتخار بی‌بدیل در روایات به عنوان کرامت الهی یاد شده است. در روایتی که بیانگر به ازدواج درآوردن (2) جناب حمیده به حضرت صادق به دست امام باقر (علیهما السلام) می‌باشد، آمده است:

حَمِیدَةُ سَیِّدَةُ الإماء، مُصَفّاةٌ مِنَ الأرجاسِ کَسَبیکَةِ الذَّهَبِ ما زالَتِ الأملاکُ تَحرِسُها حتّی ادِّیَتْ إلی کِرامَةِ الله. (3)

حمیده، سرور کنیزان و مانند شمش طلا از آلودگی‌ها پیراسته است. همواره فرشتگان از او حراست می‌کردند تا آن که به کرامت الهی نایل گردید.

شایسته است به برخی گزارش‌ها پیرامون چگونگی راه‌یابی حضرت حمیده به بیت عصمت و طهارت بپردازیم.

در یکی از روزها فردی به نام ابن عکاشه بن محصن اسدی (4) در محضر امام باقر (ع) نشسته بود. به ایشان عرض کرد: «چرا برای اباعبدالله همسر نمی‌گیرید؟ ایشان به سن ازدواج رسیده‌اند». در برابر امام کیسه‌ای سربسته و مهر زده قرار داشت. آن حضرت فرمود: «به زودی برده‌فروشی از اهل بربر آمده، در منزل «میمون» (5) فرود می‌آید. از او در مقابل این کیسه پول، کنیزی (6) خریداری می‌کنیم».

1- برخی ازدواج‌های ائمه اطهار: از روی مصالح سیاسی و تقیه انجام گرفته است؛ مانند ازدواج امام جواد ع با ام الفضل. این‌گونه همسران ائمه قابل مدح و تعریف نبوده‌اند.
2- البته به صورت هدیه نه عقد دائم یا موقت. چنین ازدواجی در عصر حاضر وجود ندارد؛ چرا که موضوع برده، منتفی شده است.
3- دلائل الامامه، ص 308. احتمال دارد مقصود از کرامت الهی، شایستگی راه یافتن حمیده خاتون به بیت آل الله باشد که یکی از مصادیق آن، ازدواج با امام صادق ع است.
4- در برخی از مآخذ، نام فرد مزبور، عکاشه بن محصن اسدی ذکر شده است. ر. ک: مناقب آل ابی‌طالب، ج 1، ص 228.
5- ظاهراً نام یکی از افراد بوده است.
6- درباره نگاه اسلام به برده داری بعداً توضیح کوتاهی داده خواهد شد. نکته‌ای که باید در اینجا بدان توجّه کنیم، این است که شرافت واقعی انسان‌ها به اعتقادات صحیح، ایمان و صفات پسندیده و اعمال نیک آنهاست، نه رنگ رخسار و برده یا آزاد بودن و مانند آن.