حمیده علیها السلام: مادر امام کاظم علیه السلام صفحه 9

امام (ع) فرمود: «

حَمِیدَةٌ فِی الدُّنیا مَحمُودَةٌ فِی الآخِرَة

»؛ «در دنیا پسندیده و در آخرت، ستایش شده‌ای».

به من اطلاع بده که دختری یا ...؟

گفت: دختر.

امام (ع) فرمود: چگونه چنین چیزی امکان دارد در حالی که چیزی در دست برده فروشان قرار نمی‌گیرد جز اینکه فاسدش می‌سازند؟

دختر گفت: گاه نزد من می‌آمد و ... امّا خداوند بر او انسانی را که موها و ریش‌هایش سپید بود، چیره می‌ساخت و او را می‌زد تا از کنار من دور می‌شد. برده‌فروش به طور مکرر چنین اقدامی می‌کرد و آن پیرمرد نیز به طور مکرر چنین عکس‌العملی نشان می‌داد.

امام باقر (ع) پس از شنیدن ماجرای آن دختر، به حضرت صادق (ع) فرمود: او را برای خود برگزین. (1)

رفع یک شبهه‌

اینکه در گزارش فوق و نظایر آن دیده می‌شود که ائمه اطهار (علیهم السلام) به خریدن برده اقدام می‌کرده‌اند، به معنای تأیید برده‌داری و صحه گذاشتن بر آن نیست. اسلام به شدت با برده‌داری و خرید و فروش انسان مخالفت کرده است. امّا باید دانست که برده‌داری از مدّت‌ها پیش از ظهور اسلام وجود داشته است و جوامع بشری به آن خو گرفته بودند. با ظهور اسلام تحوّل بزرگی در تاریخ برده‌داری به وجود آمد. این آیین که پرچم‌دار واقعی آزادی انسان بوده است، برای مبارزه با برده‌داری و ریشه‌کن کردن این معضل جهانی، احکام ویژه‌ای وضع کرد تا برده‌ها به بهانه‌های گوناگون آزادی خود را بازیابند. رفتار پیامبر اعظم (ص) و ائمه هدی (علیهم السلام) نیز با بردگان بی‌سابقه بود. پیامبر (ص) نسبت به این قشر ضعیف، بسیار مهربان بود و به مردم نیز می‌فرمود:

اینان برادران شما هستند. از غذایی که خود می‌خورید به آنها بخورانید. و از لباسی که خود می‌پوشید، به آنها بپوشانید. کار طاقت‌فرسا به آنها تحمیل نکنید و خودتان یاور آنها در کارها باشید. آنها را به عنوان بنده