زن و اسوه های آسمانی صفحه 215

چنگیز خان که به خون آشامی معروف است به پاس سوء استفاده های جنسی از زنان به آنان احترام می گذاشت.

او در یکی از جنگهای خود پس از پیروزی، در حالی که اردوها در حال استراحت و رفع خستگی از جنگی بزرگ بودند، بر بالای تپه ای ایستاد. به اطراف نگریست و لشکر را نظاره کرد. چون نگاهش بر اردوی زنان افتاد گفت: «خاتونان و عروسان و دختران که همچون آتش سرخ رنگین در افشانند، دهان ایشان را شیرین گردانم و پس و پیش و دوش ایشان را بر جامه های زربفت بیاریم، و ایشان را بر اختگان راهوار سوار گردانم و آبهای صافی خوشگوار بیاشامانم...»(1).

در هیچ متن تاریخی توصیفی چنین در وصف زن نیامده است.

در «یاسای مغول» قسمتی که مربوط به جنگ است، تأکید شده که در حملات و قتل و غارت، همسران و دختران خوانین مغلوب از تعرض در امان باشند و نباید به ایشان آسیبی برسد(2).

نفوذ سیاسی

همسر سلطان مغول رسما در کار سلطنت و اداره کشور دخالت داشت و رسما نیابت سلطنت بر عهده او بود(3).

عنوان خاتون نیز میراث قوم مغول است و به پاس این عنوان نیز وظایف مهمی را بر عهده داشت و در کار ملک و سلطنت با شوهر خود شریک بود.

در مجالس مشورتی شرکت می کرد، تصمیم می گرفت و رأی و نظر او مؤثر بود.

از وظایف مهم خاتون انتخاب شاه بود. چنان که گفته اند: «روز دیگر چنانچه رسم و آئین مغول است خواتین و دختران و دامادان، به اتفاق آقاواینی، او را بر تخت نشاندند»(4).

1- 1. جامع التواریخ، ج 3، ص 189.
2- 2. تاریخ وصاف، ج 1، ص 136.
3- 3. روضه الصفا، ج 4، ص 147.
4- 4. زن در ایران عصر مغول، ص 88.