- مقدمه حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (دامت برکاته) 1
- شیوه تحقیق و تنظیم 6
- اشاره 11
- اشاره 12
- اشاره 13
- خشم از تولد دختر 13
- تفسیر: آنجا که تولّد دختر ننگ بود 13
- 1. چرا فرشتگان را دختران خدا می دانستند؟ 15
- نکته ها 15
- 2. چرا عرب جاهلی دختران را زنده به گور می کرد؟ 16
- اشاره 19
- ناخشنودی از دختر 19
- تفسیر 20
- کشتن فرزند از ترس فقر 22
- تفسیر 22
- اشاره 22
- اشاره 23
- خشم و اندوه از شنیدن تولد دختر 23
- تفسیر: چگونه ملائکه را دختران خدا می خوانید؟ 24
- به کدامین گناه کشته شدند؟ 28
- تفسیر 28
- اشاره 28
- اشاره 31
- سرگذشت دردناک زنان در طول تاریخ 32
- اشاره 34
- اشاره 35
- مرحله نوین در زندگی زن 36
- گفتار اوّل: جایگاه انسانی زن در قرآن 36
- اشاره 37
- خلقت زن و مرد از گوهر واحد 37
- تفسیر: اکنون ببینیم منظور از «نَفسٍ واحِدَهٍ» کیست؟ 38
- نقش اسلام در احیای ارزش مقام زن 39
- تفسیر: همه شما را از نَفْس واحدی آفرید 42
- اشاره 42
- ارزش یکسان معنوی مرد و زن 44
- شأن نزول: 44
- اشاره 44
- گفتار دوم: جایگاه معنوی و هدایت پذیری زن در قرآن 44
- تفسیر: نتیجه برنامه خردمندان 45
- نکته: ارزش معنوی مرد وزن 46
- اشاره 48
- خطاب یکسان به آدم و حوا 48
- تفسیر: وسوسه های شیطانی در لباس های دلپذیر 49
- اشاره 53
- تفسیر: بازگشت آدم به سوی خدا 53
- تفسیر 54
- حیات طیبه در انتظار زن و مرد مؤمن 54
- اشاره 54
- برابری مرد و زن 55
- صفات مشترک معنوی زن و مرد و پاداش آنان 56
- شأن نزول: 56
- اشاره 56
- تفسیر: شخصیّت وارزش مقام زن در اسلام 57
- اشاره 62
- پاداش و کیفر مشترک زن و مرد 62
- تفسیر: نتیجه دیگر فتح المبین 62
- اشاره 65
- پاداش مشترک مردان و زنان مؤمن 65
- تفسیر: بگذارید ما هم از نور شما استفاده کنیم 66
- اول: حقوق برابر زن و مرد 72
- حق تصمیم گیری زن درباره ازدواج 72
- گفتار سوم: جایگاه حقوقی زن در قرآن 72
- اصل ارث بری 75
- دفاع از حقوق زنان 77
- حق امر به معروف و نهی از منکر 79
- دفاع از زنان پاکدامن 83
- 2. چهار شاهد چرا؟ 86
- 1. معنی «رمی» در آیه چیست؟ 86
- 3. شرط مهمّ قبولی توبه 87
- 4. احکام قذف 88
- تفاوت در قصاص 91
- دوم: حقوق متفاوت زن و مرد 91
- تفاوت زن و مرد در ارث 94
- تفاوت زن و مرد در شهادت 94
- 1. ارث یک حقّ طبیعی است 101
- 2. ارث در میان ملل گذشته 102
- 3. چرا ارث مرد دو برابر زن است؟ 104
- 4. ارث برادران وخواهران 106
- 5. توجّه به چند نکته دیگر 107
- تساوی ها و تفاوت ها و رمز و راز آن 108
- اشاره 111
- 3. جامعه به منزله یک پیکر 112
- 2. تفاوت های واقعی 112
- تفسیر: شرایط بیعت زنان 117
- اشاره 117
- 1. رابطه بیعت زنان با شخصیّت اسلامی آنها 119
- نکته ها: 119
- 2. ماجرای بیعت هند همسر ابوسفیان 120
- اشاره 122
- زن و مرد لباس یکدیگرند 123
- اشاره 123
- شأن نزول: 123
- تفسیر: 124
- ایمان شرط نخست همسرگزینی 126
- اشاره 126
- تفسیر: ازدواج با مشرکان ممنوع است 127
- نکته ها: 128
- 1. فلسفه تحریم ازدواج با مشرکان 128
- 2. مشرکان چه اشخاصی هستند؟ 129
- 4. تشکیل خانواده باید با دقّت ومطالعه باشد 130
- 3. این آیه منسوخ نشده است 130
- حق ووظیفه جدایی ناپذیرند 131
- حقوق و مسئولیت متقابل همسران 131
- مهریه همسر 132
- اشاره 132
- تفسیر: چگونگی ادای مهر 133
- اشاره 137
- تعدّد زوجات 137
- تفسیر: ازدواج با دختران یتیم 138
- 1. منظور از عدالت درباره همسران چیست؟ 141
- 2. تعدّد زوجات یک ضرورت اجتماعی 142
- 3. آیا تعدّد ازواج ممکن است؟ 146
- تفسیر: مهر زنان را به طور کامل بپردازید 147
- مهریه هدیه ای از روی محبّت 147
- اشاره 147
- نکته: مهر، یک پشتوانه اجتماعی برای زن 148
- شأن نزول: 150
- معاشرت شایسته با همسر 150
- اشاره 150
- تفسیر: باز هم دفاع از حقوق زنان 151
- پرداخت مهریه زنان به طور کامل 153
- شأن نزول: 153
- اشاره 153
- تفسیر: از مهریّه همسر چیزی کم نگذارید 154
- ازدواج موقت 156
- اشاره 156
- تفسیر: حرمت ازدواج با زنان شوهردار 156
- 1. ازدواج موقّت در اسلام 160
- 2. آیا حکم ازدواج موقّت نسخ شده است 161
- 3. ازدواج موقّت، یک ضرورت اجتماعی 165
- 5. «راسل» وازدواج موقّت 168
- تمکین در امور زناشویی 169
- اشاره 169
- تفسیر: سرپرستی در نظام خانواده 170
- نکته: آیا اسلام اجازه تنبیه بدنی داده است؟ 173
- تفسیر: محکمه صلح خانوادگی 174
- اشاره 174
- تلاش برای جلوگیری از جدایی 174
- گذشت از پاره ای حقوق برای حفظ زندگی 176
- اشاره 176
- شأن نزول: 177
- تفسیر: صلح بهتر است 177
- عدالت میان همسران 179
- اشاره 179
- تفسیر: عدالت، شرط تعدّد همسر 179
- اشاره 183
- حکم ازدواج با زنان اهل کتاب 183
- تفسیر: ازدواج وخوردن غذای اهل کتاب 183
- اشاره 187
- تفسیر: کفران یک نعمت بزرگ 187
- همسر مایه آرامش 187
- نکته ها: 189
- 1. منظور از «زوجین» کیست؟ 189
- همسر انسان از جنس او 192
- اشاره 192
- اشاره 193
- تأمین نیازهای جنسی تنها در محدوده ازدواج 193
- تفسیر: 193
- تفسیر: 194
- نکته: همسر دائم وموقّت 195
- حکم اتهام به همسر 196
- اشاره 196
- تفسیر: مجازات تهمت به همسر 198
- 1. چرا حکم قذف در مورد دو همسر تخصیص خورده؟ 200
- نکته ها: 200
- 2. برنامه مخصوص «لعان» 201
- 3. جزای محذوف در آیه 202
- اشاره 203
- تفسیر: نوریان مر نوریان را طالبند... 203
- 1. «خبیثات» و«خبیثون» کیانند؟ 203
- نکته ها: 203
- 3. پاسخ به یک سؤال 205
- 2. آیا این یک حکم تکوینی است یا تشریعی 205
- ازدواج آسان 206
- اشاره 206
- تفسیر: ترغیب به ازدواج آسان 207
- نکته ها: 212
- 1. ازدواج یک سنّت الهی 212
- 2. منظور از جمله «وَالصّالِحینَ مِن عِبادِکُم وَ إمائِکُم» چیست؟ 215
- اشاره 216
- ازدواج مایه آرامش و سبب مودت و رحمت 216
- تفسیر: 216
- نکته: پیوند محبت دو همسر 218
- همسرانی عاشق شوهر 219
- تفسیر: 219
- اشاره 219
- همسران زیبای بهشتی 220
- همسرانی عاشق شوهر 220
- باز هم همسران بهشتی 221
- همسرانی شایسته 221
- شأن نزول: 223
- اشاره 223
- امان از دست همسر و فرزند بد 223
- همسر شایسته 225
- تفسیر: 225
- اشاره 225
- توجه به نیازهای معنوی خانواده 226
- اشاره 226
- تفسیر: خانواده خود را از آتش دوزخ نجات دهید 227
- نکته: تعلیم وتربیت خانواده 227
- تفسیر: بخش دیگری از ویژگی های بهشتیان 229
- اشاره 229
- پاسخ به نیازهای جنسی فقط از طریق مشروع 229
- اشاره 230
- زوجیت در خلقت بشر 230
- نکته: نظام جنسیت در جهان بشریت 231
- اشاره 232
- زوجیت در خلقت بشر 232
- تفسیر: 232
- تفسیر: 233
- هم سن و سالی همسران 233
- اشاره 233
- اشاره 234
- اشاره 235
- تفسیر: هفت دستور درباره شیردادن نوزادان 235
- حق شیردهی 235
- اهمیت نیکی به پدر و مادر 240
- تفسیر: توحید ونیکی به پدر ومادر 241
- نیکی به پدر و مادر 241
- اشاره 241
- اشاره 243
- دقّت فوق العاده در احترام به پدر ومادر 243
- نکته: احترام پدر ومادر در منطق اسلام 244
- مقام مادر 247
- اهمیّت مقام مادر 247
- مرز اطاعت از پدر و مادر 249
- اشاره 249
- تفسیر: برترین توصیه نسبت به پدر و مادر 250
- شأن نزول: 250
- نکته: نیکی به پدر و مادر 252
- نیکی به مادر و مرز اطاعت از والدین 253
- اشاره 253
- تفسیر: 254
- یادی از رنج مادر 257
- اشاره 257
- تفسیر: ای انسان، به مادر وپدر نیکی کن! 258
- نکته ها: 262
- توجه به حقوق پدر و مادر 264
- پایمال کنندگان حقوق پدر ومادر 265
- اشاره 266
- تفسیر: 266
- دعا برای پدر و مادر 266
- اشاره 268
- شأن نزول: 269
- اشاره 269
- تفسیر: حکم زنان در عادت ماهیانه 270
- نکته ها: 275
- 1. رفتار اقوام پیشین با زنان 275
- 2. جمع بین طهارت وتوبه 276
- حکم ایلاء 276
- اشاره 276
- تفسیر: مبارزه با یک رسم زشت جاهلی 277
- نکته ها: 278
- 1. ایلاء یک حکم استثنایی است 278
- 3. اوصاف الهی در پایان هر آیه 279
- اشاره 280
- تفسیر: عدّه یا حریم ازدواج 280
- 1. عدّه، وسیله ای برای صلح وبازگشت 285
- نکته ها: 285
- 2. عدّه، وسیله حفظ نسل 285
- اشاره 286
- شأن نزول: 286
- طلاق زنان 286
- تفسیر: یا زندگی زناشویی معقول یا جدایی شایسته 287
- 1. لزوم تعدّد مجالس طلاق 289
- نکته ها: 289
- 3. مرزهای الهی 290
- اشاره 291
- شأن نزول: 291
- احکام طلاق 291
- تفسیر: جدایی مشروط 292
- نکته: مُحلّل یک عامل بازدارنده در برابر طلاق 293
- اشاره 295
- احکام طلاق 295
- تفسیر: باز هم محدودیت های دیگر طلاق 296
- تفسیر: خرافاتی که زنان را بیچاره می کرد 298
- اشاره 298
- اشاره 303
- تفسیر: بخش دیگری از احکام طلاق 303
- بخشی دیگر از احکام طلاق 303
- نکته: آیا این آیه نسخ شده است؟ 306
- تفسیر: شهادت بر فحشا 308
- اشاره 308
- شرایط شهادت بر فحشای زن 308
- روش سهل وممتنع قوانین کیفری اسلام 312
- شأن نزول: 313
- اشاره 313
- حکم ازدواج با همسران پدر 313
- تفسیر: ازدواج با همسر پدر ممنوع 314
- زنان محارم 315
- اشاره 315
- تفسیر: تحریم ازدواج با محارم 315
- اشاره 320
- تفسیر: حدّ «زانی» و «زانیه» 320
- 3. مجازات در حضور جمع چرا؟ 324
- 1. مواردی که حکم زنا اعدام است 324
- 2. چرا زانیه مقدم ذکر شده؟ 324
- 4. حدّ زانی قبلاً چه بوده است؟ 325
- 6. شرایط تحریم ازدواج با زانی و زانیه 326
- حکم اتهام به زنان پاکدامن 327
- 7. فلسفه تحریم زنا 327
- اشاره 327
- تفسیر: 328
- احکامی درباره پوشش زنان 330
- اشاره 330
- شأن نزول: 331
- تفسیر: مبارزه با چشم چرانی وترک حجاب 332
- 1. فلسفه حجاب 337
- نکته ها: 337
- 2. خرده گیری های مخالفان حجاب 340
- الف) زنان نیمی از جامعه 340
- اشاره 340
- ب) حجاب دست وپا گیر است 342
- ج) حجاب، مردان را حریص تر می کند 342
- 3. استثناء وجه وکفین 343
- 4. منظور از «نسائهنّ» چیست؟ 344
- 5. تفسیر جمله «أو ما مَلَکَت أیمانُهُنَّ» 344
- 6. تفسیر «اُولِی الإربَهِ مِنَالرِّجالِ» 345
- 7. کدام اطفال از این حکم مستثنا هستند 346
- 8. چرا عمو ودایی جزءِ محارم نیامده اند؟ 346
- اشاره 347
- ورود به استراحتگاه والدین و حکم حجاب زنان سالخورده 347
- 9. هرگونه عوامل تحریک ممنوع 347
- تفسیر: آداب ورود به استراحتگاه خصوصی پدر ومادر 348
- 1. فلسفه استیذان ومفاسد عدم توجّه به آن 352
- نکته ها: 352
- 2. حکم حجاب برای زنان سالخورده 354
- تفسیر: گوشه ای از احکام طلاق وجدایی شایسته 356
- اشاره 356
- شأن نزول: 359
- احکامی دیگر درباره پوشش زنان 359
- اشاره 359
- تفسیر: اخطار شدید به مزاحمان وشایعه پراکنان 360
- احکام ظهار 362
- اشاره 362
- شأن نزول: 363
- تفسیر: «ظِهار» یک عمل زشت جاهلی 364
- قسمتی از احکام ظهار 370
- اشاره 372
- حکم ازدواج زن مسلمان با کافر 372
- شأن نزول: 373
- تفسیر: جبران زیان های مسلمین وکفّار 374
- احکامی درباره طلاق 379
- تفسیر: شرایط طلاق وجدایی 379
- اشاره 379
- 1. «طلاق» منفورترین حلال ها 383
- نکته ها: 383
- 2. انگیزه طلاق 385
- 3. فلسفه نگه داشتن عدّه 387
- پاره ای دیگر از احکام طلاق 388
- تفسیر: یا سازش یا جدایی خداپسندانه 388
- اشاره 388
- اشاره 392
- تفسیر: احکام زنان مطلّقه وحقوق آنها 392
- 2. خدا «تکلیف ما لا یطاق» نمی کند 398
- 1. احکام «طلاق رجعی» 398
- نکته ها: 398
- 3. اهمّیّت نظام خانواده 399
- اشاره 401
- مریم زنی نمونه 404
- اشاره 404
- تفسیر: عمران ودخترش مریم 405
- اشاره 408
- تفسیر: پرورش مریم در سایه عنایت الهی 408
- عظمت مریم و دعای زکریا (ع) 412
- اشاره 412
- تفسیر: زکریّا ومریم علیهما السلام 413
- تفسیر: مریم بانوی برگزیده الهی 415
- اشاره 415
- ادامه داستان حضرت مریم(ع) 415
- اشاره 417
- ادامه داستان حضرت مریم (ع) 417
- تفسیر: سرپرستی مریم 418
- اشاره 419
- تفسیر: بشارت تولّد مسیح 419
- ادامه داستان حضرت مریم (ع) 422
- اشاره 422
- تفسیر: چگونه بدون همسر فرزند می آورم؟! 422
- اشاره 423
- حضور حضرت فاطمه(س) در ماجرای مباهله 423
- تفسیر: مباهله با مسیحیان نجران 425
- 1. دعوت به مباهله دلیل روشن حقّانیّت پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله 426
- نکته ها: 426
- 2. «مباهله» سند زنده ای برای عظمت اهل بیت علیهم السلام 427
- 3. پاسخ به سؤال 430
- 4. نوه های دختری، فرزندان ما هستند 432
- 5. آیا مباهله یک حکم عمومی است؟ 433
- اشاره 434
- جمعی از زنان مهاجر 434
- شأن نزول: 435
- اشاره 436
- تفسیر: مسیح فرستاده خدا بود 436
- تفسیر: فرازی از زندگی بت شکن 437
- بشارت به ساره 437
- اشاره 437
- سکونت هاجر در سرزمین سوزان 442
- اشاره 442
- تفسیر: بخشی دیگر از زندگی هاجر 443
- اشاره 444
- مریم زنی الهی و نمونه 444
- تفسیر: سرآغاز تولّد مسیح 445
- 1. منظور از روح خدا چیست؟ 447
- نکته ها: 447
- 2. «تمثّل» چیست؟ 448
- تفسیر: مریم در کشاکش طوفان های زندگی 449
- اشاره 449
- ادامه داستان حضرت مریم 449
- 1. مریم در لابه لای مشکلات ورزیده شد 452
- نکته ها: 452
- 2. چرا مریم تقاضای مرگ از خدا کرد؟ 453
- 3. پاسخ به یک پرسش 454
- 4. روزه سکوت 454
- 5. یک غذای نیروبخش 455
- اشاره 456
- ادامه داستان حضرت مریم 456
- تفسیر: مسیح در گاهواره سخن می گوید 457
- اشاره 460
- مادر و خواهر موسی علیه السلام 460
- تفسیر: چه خدای مهربانی 461
- مریم آیتی برای جهانیان 467
- تفسیر: مریم علیها السلام بانوی پاکدامن 467
- اشاره 467
- نکته ها: 468
- تفسیر: آیتی دیگر از آیات خدا 470
- اشاره 470
- اشاره 471
- مادر موسی و همسر فرعون 471
- تفسیر: در آغوش فرعون! 472
- امداد الهی به مادر موسی 477
- اشاره 477
- تفسیر: بازگشت موسی به آغوش مادر 478
- اشاره 482
- دختران شعیب 482
- تفسیر: 483
- ادامه قصه دختران شعیب 486
- اشاره 486
- اشاره 490
- فاطمه زهرا علیها السلام و آیه تطهیر 490
- 1. آیه تطهیر برهان روشن عصمت 493
- نکته ها: 493
- 2. آیه تطهیر درباره چه کسانی است؟ 494
- 3. آیا اراده الهی در اینجا تکوینی است یا تشریعی؟ 498
- تفسیر: 500
- اشاره 500
- آسیه و مریم دو زن نمونه 500
- ایثاری تحسین برانگیز 503
- اشاره 503
- شأن نزول: 504
- سندی بزرگ بر فضیلت اهلبیت پیامبر صلی الله علیه و آله 504
- تفسیر: ما به تو خیر فراوان دادیم 508
- اشاره 508
- فاطمه مصداق خیر کثیر 508
- نکته: فاطمه علیها السلام وکوثر 510
- اشاره 511
- اشاره 512
- تفسیر: 512
- تفسیر: عشق سوزان همسر عزیز مصر 513
- توطئه زلیخا 513
- اشاره 513
- اشاره 518
- تفسیر: طشت رسوایی همسر عزیز از بام افتاد 518
- رسوایی زلیخا 518
- زنان فاسد دربار 522
- اشاره 522
- تفسیر: توطئه دیگر همسر عزیز مصر 523
- نکته ها: 529
- 1. تطمیع وتهدید 529
- 4. شرکاءِ جرم 530
- 3. چرا یوسف در جلسه زنان حضور یافت؟ 530
- اشاره 532
- تفسیر: تبرئه یوسف از هر گونه اتّهام 532
- نکته ها: 536
- 1. نتیجه پاکدامنی 536
- 2. شکست ها سبب بیداری 536
- هلاکت همسر لوط 537
- اشاره 537
- تفسیر: هیرودیا و توطئه قتل حضرت یحیی علیه السلام 538
- اشاره 540
- همسر نوح میان غرق شدگان 540
- تفسیر: 540
- اشاره 541
- تفسیر: 541
- همسر لوط 541
- اشاره 542
- هلاکت همسر لوط 542
- تفسیر: آنجا که پاکدامنی عیب بزرگی است 543
- اشاره 544
- سرانجام همسر لوط 544
- تفسیر: و این هم سرنوشت آلودگان! 545
- اشاره 546
- سرانجام همسر لوط 546
- اشاره 547
- همسران نوح و لوط، زنانی ناشایست 547
- تفسیر: سرزمین بلازده این قوم در برابر شماست 547
- تفسیر: 548
- اشاره 549
- امّ جمیل همسر ابولهب 549
- شأن نزول: 550
- تفسیر: بریده باد دست ابولهب! 551
- 2. پاسخ به یک سؤال 556
- نکته ها: 556
- 1. باز هم نشانه دیگری از اعجاز قرآن 556
- 3. همیشه نزدیکان بی بصیرت دورند! 557
- زنان وسوسه گر عزم شکن 558
- تفسیر: 558
- اشاره 558
- اشاره 560
- اشاره 562
- تفسیر: داستان هدهد وملکه سبا 562
- نکته: درس های آموزنده 566
- اشاره 568
- تفسیر: پادشاهان ویرانگرند 568
- 1. آداب نامه نگاری 573
- نکته ها: 573
- 3. اشارات پرمعنی در ماجرای سلیمان 575
- 4. نشانه پادشاهان 576
- تفسیر: مرا با مال نفریبید 577
- اشاره 577
- نکته ها: 579
- ادامه داستان ملکه سبا 580
- تفسیر: در یک چشم برهم زدن تخت او حاضر است 580
- اشاره 580
- 1. پاسخ به چند سؤال 584
- 2. قدرت وامانت، دو شرط مهم 585
- 3. تفاوت «علم من الکتاب» و«علم الکتاب» 585
- 4. هذا من فضل ربّی 586
- 5. آصف بن برخیا چگونه تخت ملکه را حاضر ساخت؟ 587
- ادامه داستان ملکه سبا 588
- اشاره 588
- تفسیر: نور ایمان در دل ملکه سبا 589
- نکته ها: 593
- 1. سرانجام کار ملکه سبا 593
- 2. یک جمع بندی کلّی از سرگذشت سلیمان 594
- اشاره 596
- اشاره 597
- تحقیق وبررسی 601
- تفسیر: داستان پرماجرای افک (تهمت عظیم) 603
- اشاره 608
- ادامه ماجرای افک 608
- تفسیر: اشاعه فحشا ممنوع 609
- نکته ها: 611
- 1. اشاعه فحشا چیست؟ 611
- 2. بلای شایعه سازی 613
- 3. کوچک شمردن گناه 614
- مسئولیت سنگین همسران پیامبر 615
- شأن نزول: 615
- اشاره 615
- تفسیر: یا سعادت جاودان، یا زرق وبرق دنیا 616
- نکته: چرا گناه وثواب افراد باشخصیّت مضاعف است 620
- اشاره 622
- همسران پیامبر و لزوم مراقبت از گفتار و رفتار خویش 622
- تفسیر: همسران پیامبر باید چنین باشند 623
- اشاره 627
- ماجرای ازدواج زینب 627
- تفسیر: سنّت شکنی بزرگ 629
- نکته: افسانه های دروغین 634
- اشاره 637
- تفسیر: با این زنان می توانی ازدواج کنی 637
- احکامی در چگونگی ارتباط پیامبر با همسرانش 643
- اشاره 643
- تفسیر: رفع یک مشکل دیگر از زندگی پیامبر صلی الله علیه و آله 644
- نکته: آیا این حکم در حقّ همه همسران پیامبر صلی الله علیه و آله بود؟ 647
- تفسیر: یک حکم مهمّ دیگر در ارتباط با همسران پیامبر 648
- اشاره 648
- نکته ها: 649
- 1. فلسفه این حکم 649
- 2. روایات مخالف 650
- 3. آیا قبل از ازدواج می توان به همسر آینده نگاه کرد؟ 651
- اشاره 652
- احکامی ویژه درباره همسران پیامبر صلی الله علیه و آله 652
- تفسیر: 654
- احکامی دیگر خطاب به همسران پیامبر صلی الله علیه و آله 659
- شأن نزول: 659
- اشاره 659
- تفسیر: مواردی که از این قانون حجاب مستثناست 660
- اشاره 661
- هشدار به برخی از همسران پیامبر صلی الله علیه و آله 661
- شأن نزول: 662
- تفسیر: سرزنش شدید نسبت به برخی همسران پیامبر صلی الله علیه و آله 664
- نکته ها: 668
- 1. اوصاف همسر شایسته 668
- 2. نارضایی پیامبر صلی الله علیه و آله از برخی همسران خود 669
وکسانی که ایمان آورده و کارهای شایسته انجام دادند، آنها را در زمره صالحان وارد خواهیم کرد! (سوره عنکبوت، آیات 8 - 9)
شأن نزول:
روایات مختلفی در شأن نزول آیه فوق آمده است که عصاره همه آنها یکی است وآن این که: بعضی از مردانی که در «مکّه» بودند ایمان و اسلام را پذیرفتند(1) ، هنگامی
که مادران آنها از این مسأله آگاه شدند، تصمیم گرفتند که غذا نخورند، آب ننوشند، تا فرزندانشان از اسلام بازگردند! گرچه هیچ کدام از این مادران به گفته خود وفا نکردند و اعتصاب غذا را شکستند، ولی آیه فوق نازل شد، و خط روشنی در برخوردِ با پدر ومادر در زمینه مسأله ایمان و کفر به دست همگان داد.
تفسیر: برترین توصیه نسبت به پدر و مادر
از مهمترین آزمایش های الهی، مسأله «تضاد خط ایمان و تقوا، با پیوندهای عاطفی وخویشاوندی»است،قرآن دراین زمینه تکلیف مسلمانان رابه روشنی بیان کرده است.
نخست، به عنوانِ یک قانون کلی، که از ریشه هایِ عواطف و حق شناسی سرچشمه می گیرد، می فرماید: «ما به انسان توصیه کردیم نسبت به پدر و مادرش نیکی کند» (وَوَصَّیْنَا الاِْنْسَانَ بِوَالِدَیْهِ حُسْنآ).
گرچه، این یک حکم تشریعی است، ولی این مسأله پیش از آن که یک حکم تشریعی باشد، به صورت یک قانونِ تکوینی در نهاد همه انسان ها وجود دارد، ومخصوصاً تعبیر به «انسان» در اینجا جلب توجه می کند؛ چرا که این قانون مخصوص به مومنان نیست، بلکه هر کس شایسته نام انسان است، باید در برابرِ پدر ومادر حق شناس باشد، و احترام و تکریم و نیکی به آنها را در تمام عمر، فراموش نکند، هر چند با این اعمال، هرگز نمی تواند دَینِ خود را به آنها اداء کند.
پس از آن، برای این که کسی تصور نکند: پیوند عاطفی با پدر و مادر می تواند بر
1- در پاره ای از روایات نام «سعد بن ابی وقاص» آمده و در پاره ای دیگر، نام «عیاش بن ابی ربیعه مخزومی».