زن در تفسیر نمونه صفحه 256

شکر نعمت هایش ونیز در مورد شکر نعمت وجود پدر ومادر وعواطف پاک وبی آلایش آنها برآیید.

بعضی از مفسّران در اینجا به نکته ای توجّه کرده اند که در قرآن مجید تأکید بر رعایت حقوق پدر ومادر کراراً آمده است، امّا سفارش نسبت به فرزندان کمتر دیده می شود (جز در مورد نهی از کشتن فرزندان که یک عادت شوم وزشت استثنایی در عصر جاهلیّت بوده است).

این به خاطر آن است که پدر ومادر به حکم عواطف نیرومندشان کمتر ممکن است فرزندان را به دست فراموشی بسپارند، در حالی که زیاد دیده شده است که فرزندان، پدر ومادر را مخصوصاً هنگام پیری وازکارافتادگی فراموش می کنند، واین دردناک ترین حالت برای آنها وبدترین ناشکری برای فرزندان محسوب می شود.(1)

واز آنجا که توصیه به نیکی در مورد پدر ومادر ممکن است این توهّم را برای بعضی ایجاد کند که حتّی در مسأله عقاید وکفر وایمان باید با آنها مماشات کرد، در آیه بعد می افزاید: «هرگاه آن دو بکوشند که چیزی را شریک من قرار دهی که از آن (حدّاقل) آگاهی نداری، از آنها اطاعت مکن» (وَ إِنْ جَاهَدَاکَ عَلَی أَنْ تُشْرِکَ بِی مَا لَیْسَ لَکَ بِهِ عِلْمٌ فَلاَ تُطِعْهُمَا).

هرگز نباید رابطه انسان وپدر ومادرش مقدّم بر رابطه او با خدا باشد، وهرگز نباید عواطف خویشاوندی حاکم بر اعتقاد مکتبی او گردد.

تعبیر «جاهَداک» اشاره به این است که پدر ومادر گاه به گمان اینکه سعادت فرزند را می خواهند می کوشند او را به عقیده انحرافی خود بکشانند، واین در مورد همه پدران ومادران دیده می شود.

وظیفه فرزندان این است که هرگز در برابر این فشارها تسلیم نشوند واستقلال فکری خود را حفظ کرده، عقیده توحید را با هیچ چیز معاوضه نکنند.

ضمناً جمله «ما لَیسَ لَکَ بِهِ عِلمٌ» (چیزی که به آن علم وآگاهی نداری) اشاره به این است که اگر فرضاً دلایل بطلان شرک را نادیده بگیریم، حدّاقل دلیلی بر اثبات آن نیست، وهیچ شخص بهانه جویی نیز نمی تواند دلیلی بر اثبات شرک اقامه کند.