- مقدمه حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (دامت برکاته) 1
- شیوه تحقیق و تنظیم 6
- اشاره 11
- اشاره 12
- خشم از تولد دختر 13
- اشاره 13
- تفسیر: آنجا که تولّد دختر ننگ بود 13
- نکته ها 15
- 1. چرا فرشتگان را دختران خدا می دانستند؟ 15
- 2. چرا عرب جاهلی دختران را زنده به گور می کرد؟ 16
- ناخشنودی از دختر 19
- اشاره 19
- تفسیر 20
- تفسیر 22
- کشتن فرزند از ترس فقر 22
- اشاره 22
- اشاره 23
- خشم و اندوه از شنیدن تولد دختر 23
- تفسیر: چگونه ملائکه را دختران خدا می خوانید؟ 24
- به کدامین گناه کشته شدند؟ 28
- اشاره 28
- تفسیر 28
- اشاره 31
- سرگذشت دردناک زنان در طول تاریخ 32
- اشاره 34
- اشاره 35
- مرحله نوین در زندگی زن 36
- گفتار اوّل: جایگاه انسانی زن در قرآن 36
- اشاره 37
- خلقت زن و مرد از گوهر واحد 37
- تفسیر: اکنون ببینیم منظور از «نَفسٍ واحِدَهٍ» کیست؟ 38
- نقش اسلام در احیای ارزش مقام زن 39
- اشاره 42
- تفسیر: همه شما را از نَفْس واحدی آفرید 42
- ارزش یکسان معنوی مرد و زن 44
- اشاره 44
- گفتار دوم: جایگاه معنوی و هدایت پذیری زن در قرآن 44
- شأن نزول: 44
- تفسیر: نتیجه برنامه خردمندان 45
- نکته: ارزش معنوی مرد وزن 46
- اشاره 48
- خطاب یکسان به آدم و حوا 48
- تفسیر: وسوسه های شیطانی در لباس های دلپذیر 49
- اشاره 53
- تفسیر: بازگشت آدم به سوی خدا 53
- اشاره 54
- حیات طیبه در انتظار زن و مرد مؤمن 54
- تفسیر 54
- برابری مرد و زن 55
- صفات مشترک معنوی زن و مرد و پاداش آنان 56
- شأن نزول: 56
- اشاره 56
- تفسیر: شخصیّت وارزش مقام زن در اسلام 57
- اشاره 62
- پاداش و کیفر مشترک زن و مرد 62
- تفسیر: نتیجه دیگر فتح المبین 62
- پاداش مشترک مردان و زنان مؤمن 65
- اشاره 65
- تفسیر: بگذارید ما هم از نور شما استفاده کنیم 66
- اول: حقوق برابر زن و مرد 72
- گفتار سوم: جایگاه حقوقی زن در قرآن 72
- حق تصمیم گیری زن درباره ازدواج 72
- اصل ارث بری 75
- دفاع از حقوق زنان 77
- حق امر به معروف و نهی از منکر 79
- دفاع از زنان پاکدامن 83
- 1. معنی «رمی» در آیه چیست؟ 86
- 2. چهار شاهد چرا؟ 86
- 3. شرط مهمّ قبولی توبه 87
- 4. احکام قذف 88
- تفاوت در قصاص 91
- دوم: حقوق متفاوت زن و مرد 91
- تفاوت زن و مرد در ارث 94
- تفاوت زن و مرد در شهادت 94
- 1. ارث یک حقّ طبیعی است 101
- 2. ارث در میان ملل گذشته 102
- 3. چرا ارث مرد دو برابر زن است؟ 104
- 4. ارث برادران وخواهران 106
- 5. توجّه به چند نکته دیگر 107
- تساوی ها و تفاوت ها و رمز و راز آن 108
- اشاره 111
- 3. جامعه به منزله یک پیکر 112
- 2. تفاوت های واقعی 112
- تفسیر: شرایط بیعت زنان 117
- اشاره 117
- 1. رابطه بیعت زنان با شخصیّت اسلامی آنها 119
- نکته ها: 119
- 2. ماجرای بیعت هند همسر ابوسفیان 120
- اشاره 122
- زن و مرد لباس یکدیگرند 123
- شأن نزول: 123
- اشاره 123
- تفسیر: 124
- ایمان شرط نخست همسرگزینی 126
- اشاره 126
- تفسیر: ازدواج با مشرکان ممنوع است 127
- نکته ها: 128
- 1. فلسفه تحریم ازدواج با مشرکان 128
- 2. مشرکان چه اشخاصی هستند؟ 129
- 4. تشکیل خانواده باید با دقّت ومطالعه باشد 130
- 3. این آیه منسوخ نشده است 130
- حق ووظیفه جدایی ناپذیرند 131
- حقوق و مسئولیت متقابل همسران 131
- مهریه همسر 132
- اشاره 132
- تفسیر: چگونگی ادای مهر 133
- اشاره 137
- تعدّد زوجات 137
- تفسیر: ازدواج با دختران یتیم 138
- 1. منظور از عدالت درباره همسران چیست؟ 141
- 2. تعدّد زوجات یک ضرورت اجتماعی 142
- 3. آیا تعدّد ازواج ممکن است؟ 146
- تفسیر: مهر زنان را به طور کامل بپردازید 147
- مهریه هدیه ای از روی محبّت 147
- اشاره 147
- نکته: مهر، یک پشتوانه اجتماعی برای زن 148
- شأن نزول: 150
- اشاره 150
- معاشرت شایسته با همسر 150
- تفسیر: باز هم دفاع از حقوق زنان 151
- پرداخت مهریه زنان به طور کامل 153
- شأن نزول: 153
- اشاره 153
- تفسیر: از مهریّه همسر چیزی کم نگذارید 154
- ازدواج موقت 156
- تفسیر: حرمت ازدواج با زنان شوهردار 156
- اشاره 156
- 1. ازدواج موقّت در اسلام 160
- 2. آیا حکم ازدواج موقّت نسخ شده است 161
- 3. ازدواج موقّت، یک ضرورت اجتماعی 165
- 5. «راسل» وازدواج موقّت 168
- تمکین در امور زناشویی 169
- اشاره 169
- تفسیر: سرپرستی در نظام خانواده 170
- نکته: آیا اسلام اجازه تنبیه بدنی داده است؟ 173
- تلاش برای جلوگیری از جدایی 174
- تفسیر: محکمه صلح خانوادگی 174
- اشاره 174
- اشاره 176
- گذشت از پاره ای حقوق برای حفظ زندگی 176
- تفسیر: صلح بهتر است 177
- شأن نزول: 177
- تفسیر: عدالت، شرط تعدّد همسر 179
- اشاره 179
- عدالت میان همسران 179
- حکم ازدواج با زنان اهل کتاب 183
- تفسیر: ازدواج وخوردن غذای اهل کتاب 183
- اشاره 183
- اشاره 187
- تفسیر: کفران یک نعمت بزرگ 187
- همسر مایه آرامش 187
- نکته ها: 189
- 1. منظور از «زوجین» کیست؟ 189
- همسر انسان از جنس او 192
- اشاره 192
- تأمین نیازهای جنسی تنها در محدوده ازدواج 193
- اشاره 193
- تفسیر: 193
- تفسیر: 194
- نکته: همسر دائم وموقّت 195
- اشاره 196
- حکم اتهام به همسر 196
- تفسیر: مجازات تهمت به همسر 198
- 1. چرا حکم قذف در مورد دو همسر تخصیص خورده؟ 200
- نکته ها: 200
- 2. برنامه مخصوص «لعان» 201
- 3. جزای محذوف در آیه 202
- اشاره 203
- تفسیر: نوریان مر نوریان را طالبند... 203
- 1. «خبیثات» و«خبیثون» کیانند؟ 203
- نکته ها: 203
- 3. پاسخ به یک سؤال 205
- 2. آیا این یک حکم تکوینی است یا تشریعی 205
- ازدواج آسان 206
- اشاره 206
- تفسیر: ترغیب به ازدواج آسان 207
- نکته ها: 212
- 1. ازدواج یک سنّت الهی 212
- 2. منظور از جمله «وَالصّالِحینَ مِن عِبادِکُم وَ إمائِکُم» چیست؟ 215
- ازدواج مایه آرامش و سبب مودت و رحمت 216
- اشاره 216
- تفسیر: 216
- نکته: پیوند محبت دو همسر 218
- همسرانی عاشق شوهر 219
- اشاره 219
- تفسیر: 219
- همسرانی عاشق شوهر 220
- همسران زیبای بهشتی 220
- همسرانی شایسته 221
- باز هم همسران بهشتی 221
- اشاره 223
- امان از دست همسر و فرزند بد 223
- شأن نزول: 223
- اشاره 225
- تفسیر: 225
- همسر شایسته 225
- توجه به نیازهای معنوی خانواده 226
- اشاره 226
- تفسیر: خانواده خود را از آتش دوزخ نجات دهید 227
- نکته: تعلیم وتربیت خانواده 227
- اشاره 229
- تفسیر: بخش دیگری از ویژگی های بهشتیان 229
- پاسخ به نیازهای جنسی فقط از طریق مشروع 229
- زوجیت در خلقت بشر 230
- اشاره 230
- نکته: نظام جنسیت در جهان بشریت 231
- تفسیر: 232
- اشاره 232
- زوجیت در خلقت بشر 232
- هم سن و سالی همسران 233
- تفسیر: 233
- اشاره 233
- اشاره 234
- حق شیردهی 235
- تفسیر: هفت دستور درباره شیردادن نوزادان 235
- اشاره 235
- اهمیت نیکی به پدر و مادر 240
- نیکی به پدر و مادر 241
- اشاره 241
- تفسیر: توحید ونیکی به پدر ومادر 241
- دقّت فوق العاده در احترام به پدر ومادر 243
- اشاره 243
- نکته: احترام پدر ومادر در منطق اسلام 244
- اهمیّت مقام مادر 247
- مقام مادر 247
- مرز اطاعت از پدر و مادر 249
- اشاره 249
- شأن نزول: 250
- تفسیر: برترین توصیه نسبت به پدر و مادر 250
- نکته: نیکی به پدر و مادر 252
- نیکی به مادر و مرز اطاعت از والدین 253
- اشاره 253
- تفسیر: 254
- اشاره 257
- یادی از رنج مادر 257
- تفسیر: ای انسان، به مادر وپدر نیکی کن! 258
- نکته ها: 262
- توجه به حقوق پدر و مادر 264
- پایمال کنندگان حقوق پدر ومادر 265
- تفسیر: 266
- اشاره 266
- دعا برای پدر و مادر 266
- اشاره 268
- اشاره 269
- شأن نزول: 269
- تفسیر: حکم زنان در عادت ماهیانه 270
- 1. رفتار اقوام پیشین با زنان 275
- نکته ها: 275
- حکم ایلاء 276
- 2. جمع بین طهارت وتوبه 276
- اشاره 276
- تفسیر: مبارزه با یک رسم زشت جاهلی 277
- 1. ایلاء یک حکم استثنایی است 278
- نکته ها: 278
- 3. اوصاف الهی در پایان هر آیه 279
- تفسیر: عدّه یا حریم ازدواج 280
- اشاره 280
- 1. عدّه، وسیله ای برای صلح وبازگشت 285
- 2. عدّه، وسیله حفظ نسل 285
- نکته ها: 285
- شأن نزول: 286
- اشاره 286
- طلاق زنان 286
- تفسیر: یا زندگی زناشویی معقول یا جدایی شایسته 287
- 1. لزوم تعدّد مجالس طلاق 289
- نکته ها: 289
- 3. مرزهای الهی 290
- اشاره 291
- شأن نزول: 291
- احکام طلاق 291
- تفسیر: جدایی مشروط 292
- نکته: مُحلّل یک عامل بازدارنده در برابر طلاق 293
- اشاره 295
- احکام طلاق 295
- تفسیر: باز هم محدودیت های دیگر طلاق 296
- تفسیر: خرافاتی که زنان را بیچاره می کرد 298
- اشاره 298
- اشاره 303
- بخشی دیگر از احکام طلاق 303
- تفسیر: بخش دیگری از احکام طلاق 303
- نکته: آیا این آیه نسخ شده است؟ 306
- شرایط شهادت بر فحشای زن 308
- اشاره 308
- تفسیر: شهادت بر فحشا 308
- روش سهل وممتنع قوانین کیفری اسلام 312
- شأن نزول: 313
- حکم ازدواج با همسران پدر 313
- اشاره 313
- تفسیر: ازدواج با همسر پدر ممنوع 314
- اشاره 315
- زنان محارم 315
- تفسیر: تحریم ازدواج با محارم 315
- تفسیر: حدّ «زانی» و «زانیه» 320
- اشاره 320
- 3. مجازات در حضور جمع چرا؟ 324
- 2. چرا زانیه مقدم ذکر شده؟ 324
- 1. مواردی که حکم زنا اعدام است 324
- 4. حدّ زانی قبلاً چه بوده است؟ 325
- 6. شرایط تحریم ازدواج با زانی و زانیه 326
- حکم اتهام به زنان پاکدامن 327
- 7. فلسفه تحریم زنا 327
- اشاره 327
- تفسیر: 328
- اشاره 330
- احکامی درباره پوشش زنان 330
- شأن نزول: 331
- تفسیر: مبارزه با چشم چرانی وترک حجاب 332
- نکته ها: 337
- 1. فلسفه حجاب 337
- 2. خرده گیری های مخالفان حجاب 340
- اشاره 340
- الف) زنان نیمی از جامعه 340
- ب) حجاب دست وپا گیر است 342
- ج) حجاب، مردان را حریص تر می کند 342
- 3. استثناء وجه وکفین 343
- 5. تفسیر جمله «أو ما مَلَکَت أیمانُهُنَّ» 344
- 4. منظور از «نسائهنّ» چیست؟ 344
- 6. تفسیر «اُولِی الإربَهِ مِنَالرِّجالِ» 345
- 8. چرا عمو ودایی جزءِ محارم نیامده اند؟ 346
- 7. کدام اطفال از این حکم مستثنا هستند 346
- اشاره 347
- ورود به استراحتگاه والدین و حکم حجاب زنان سالخورده 347
- 9. هرگونه عوامل تحریک ممنوع 347
- تفسیر: آداب ورود به استراحتگاه خصوصی پدر ومادر 348
- 1. فلسفه استیذان ومفاسد عدم توجّه به آن 352
- نکته ها: 352
- 2. حکم حجاب برای زنان سالخورده 354
- تفسیر: گوشه ای از احکام طلاق وجدایی شایسته 356
- اشاره 356
- شأن نزول: 359
- اشاره 359
- احکامی دیگر درباره پوشش زنان 359
- تفسیر: اخطار شدید به مزاحمان وشایعه پراکنان 360
- احکام ظهار 362
- اشاره 362
- شأن نزول: 363
- تفسیر: «ظِهار» یک عمل زشت جاهلی 364
- قسمتی از احکام ظهار 370
- حکم ازدواج زن مسلمان با کافر 372
- اشاره 372
- شأن نزول: 373
- تفسیر: جبران زیان های مسلمین وکفّار 374
- احکامی درباره طلاق 379
- اشاره 379
- تفسیر: شرایط طلاق وجدایی 379
- 1. «طلاق» منفورترین حلال ها 383
- نکته ها: 383
- 2. انگیزه طلاق 385
- 3. فلسفه نگه داشتن عدّه 387
- پاره ای دیگر از احکام طلاق 388
- تفسیر: یا سازش یا جدایی خداپسندانه 388
- اشاره 388
- اشاره 392
- تفسیر: احکام زنان مطلّقه وحقوق آنها 392
- 2. خدا «تکلیف ما لا یطاق» نمی کند 398
- 1. احکام «طلاق رجعی» 398
- نکته ها: 398
- 3. اهمّیّت نظام خانواده 399
- اشاره 401
- مریم زنی نمونه 404
- اشاره 404
- تفسیر: عمران ودخترش مریم 405
- تفسیر: پرورش مریم در سایه عنایت الهی 408
- اشاره 408
- عظمت مریم و دعای زکریا (ع) 412
- اشاره 412
- تفسیر: زکریّا ومریم علیهما السلام 413
- تفسیر: مریم بانوی برگزیده الهی 415
- اشاره 415
- ادامه داستان حضرت مریم(ع) 415
- ادامه داستان حضرت مریم (ع) 417
- اشاره 417
- تفسیر: سرپرستی مریم 418
- تفسیر: بشارت تولّد مسیح 419
- اشاره 419
- اشاره 422
- تفسیر: چگونه بدون همسر فرزند می آورم؟! 422
- ادامه داستان حضرت مریم (ع) 422
- اشاره 423
- حضور حضرت فاطمه(س) در ماجرای مباهله 423
- تفسیر: مباهله با مسیحیان نجران 425
- نکته ها: 426
- 1. دعوت به مباهله دلیل روشن حقّانیّت پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله 426
- 2. «مباهله» سند زنده ای برای عظمت اهل بیت علیهم السلام 427
- 3. پاسخ به سؤال 430
- 4. نوه های دختری، فرزندان ما هستند 432
- 5. آیا مباهله یک حکم عمومی است؟ 433
- جمعی از زنان مهاجر 434
- اشاره 434
- شأن نزول: 435
- اشاره 436
- تفسیر: مسیح فرستاده خدا بود 436
- تفسیر: فرازی از زندگی بت شکن 437
- اشاره 437
- بشارت به ساره 437
- سکونت هاجر در سرزمین سوزان 442
- اشاره 442
- تفسیر: بخشی دیگر از زندگی هاجر 443
- اشاره 444
- مریم زنی الهی و نمونه 444
- تفسیر: سرآغاز تولّد مسیح 445
- 1. منظور از روح خدا چیست؟ 447
- نکته ها: 447
- 2. «تمثّل» چیست؟ 448
- اشاره 449
- ادامه داستان حضرت مریم 449
- تفسیر: مریم در کشاکش طوفان های زندگی 449
- نکته ها: 452
- 1. مریم در لابه لای مشکلات ورزیده شد 452
- 2. چرا مریم تقاضای مرگ از خدا کرد؟ 453
- 3. پاسخ به یک پرسش 454
- 4. روزه سکوت 454
- 5. یک غذای نیروبخش 455
- اشاره 456
- ادامه داستان حضرت مریم 456
- تفسیر: مسیح در گاهواره سخن می گوید 457
- اشاره 460
- مادر و خواهر موسی علیه السلام 460
- تفسیر: چه خدای مهربانی 461
- مریم آیتی برای جهانیان 467
- تفسیر: مریم علیها السلام بانوی پاکدامن 467
- اشاره 467
- نکته ها: 468
- تفسیر: آیتی دیگر از آیات خدا 470
- اشاره 470
- مادر موسی و همسر فرعون 471
- اشاره 471
- تفسیر: در آغوش فرعون! 472
- امداد الهی به مادر موسی 477
- اشاره 477
- تفسیر: بازگشت موسی به آغوش مادر 478
- دختران شعیب 482
- اشاره 482
- تفسیر: 483
- اشاره 486
- ادامه قصه دختران شعیب 486
- اشاره 490
- فاطمه زهرا علیها السلام و آیه تطهیر 490
- 1. آیه تطهیر برهان روشن عصمت 493
- نکته ها: 493
- 2. آیه تطهیر درباره چه کسانی است؟ 494
- 3. آیا اراده الهی در اینجا تکوینی است یا تشریعی؟ 498
- اشاره 500
- تفسیر: 500
- آسیه و مریم دو زن نمونه 500
- ایثاری تحسین برانگیز 503
- اشاره 503
- شأن نزول: 504
- سندی بزرگ بر فضیلت اهلبیت پیامبر صلی الله علیه و آله 504
- تفسیر: ما به تو خیر فراوان دادیم 508
- فاطمه مصداق خیر کثیر 508
- اشاره 508
- نکته: فاطمه علیها السلام وکوثر 510
- اشاره 511
- اشاره 512
- تفسیر: 512
- توطئه زلیخا 513
- اشاره 513
- تفسیر: عشق سوزان همسر عزیز مصر 513
- تفسیر: طشت رسوایی همسر عزیز از بام افتاد 518
- اشاره 518
- رسوایی زلیخا 518
- زنان فاسد دربار 522
- اشاره 522
- تفسیر: توطئه دیگر همسر عزیز مصر 523
- نکته ها: 529
- 1. تطمیع وتهدید 529
- 3. چرا یوسف در جلسه زنان حضور یافت؟ 530
- 4. شرکاءِ جرم 530
- تفسیر: تبرئه یوسف از هر گونه اتّهام 532
- اشاره 532
- 1. نتیجه پاکدامنی 536
- نکته ها: 536
- 2. شکست ها سبب بیداری 536
- هلاکت همسر لوط 537
- اشاره 537
- تفسیر: هیرودیا و توطئه قتل حضرت یحیی علیه السلام 538
- تفسیر: 540
- اشاره 540
- همسر نوح میان غرق شدگان 540
- همسر لوط 541
- اشاره 541
- تفسیر: 541
- هلاکت همسر لوط 542
- اشاره 542
- تفسیر: آنجا که پاکدامنی عیب بزرگی است 543
- اشاره 544
- سرانجام همسر لوط 544
- تفسیر: و این هم سرنوشت آلودگان! 545
- اشاره 546
- سرانجام همسر لوط 546
- همسران نوح و لوط، زنانی ناشایست 547
- تفسیر: سرزمین بلازده این قوم در برابر شماست 547
- اشاره 547
- تفسیر: 548
- اشاره 549
- امّ جمیل همسر ابولهب 549
- شأن نزول: 550
- تفسیر: بریده باد دست ابولهب! 551
- 2. پاسخ به یک سؤال 556
- نکته ها: 556
- 1. باز هم نشانه دیگری از اعجاز قرآن 556
- 3. همیشه نزدیکان بی بصیرت دورند! 557
- تفسیر: 558
- زنان وسوسه گر عزم شکن 558
- اشاره 558
- اشاره 560
- اشاره 562
- تفسیر: داستان هدهد وملکه سبا 562
- نکته: درس های آموزنده 566
- تفسیر: پادشاهان ویرانگرند 568
- اشاره 568
- 1. آداب نامه نگاری 573
- نکته ها: 573
- 3. اشارات پرمعنی در ماجرای سلیمان 575
- 4. نشانه پادشاهان 576
- تفسیر: مرا با مال نفریبید 577
- اشاره 577
- نکته ها: 579
- ادامه داستان ملکه سبا 580
- اشاره 580
- تفسیر: در یک چشم برهم زدن تخت او حاضر است 580
- 1. پاسخ به چند سؤال 584
- 2. قدرت وامانت، دو شرط مهم 585
- 3. تفاوت «علم من الکتاب» و«علم الکتاب» 585
- 4. هذا من فضل ربّی 586
- 5. آصف بن برخیا چگونه تخت ملکه را حاضر ساخت؟ 587
- اشاره 588
- ادامه داستان ملکه سبا 588
- تفسیر: نور ایمان در دل ملکه سبا 589
- نکته ها: 593
- 1. سرانجام کار ملکه سبا 593
- 2. یک جمع بندی کلّی از سرگذشت سلیمان 594
- اشاره 596
- اشاره 597
- تحقیق وبررسی 601
- تفسیر: داستان پرماجرای افک (تهمت عظیم) 603
- اشاره 608
- ادامه ماجرای افک 608
- تفسیر: اشاعه فحشا ممنوع 609
- نکته ها: 611
- 1. اشاعه فحشا چیست؟ 611
- 2. بلای شایعه سازی 613
- 3. کوچک شمردن گناه 614
- مسئولیت سنگین همسران پیامبر 615
- شأن نزول: 615
- اشاره 615
- تفسیر: یا سعادت جاودان، یا زرق وبرق دنیا 616
- نکته: چرا گناه وثواب افراد باشخصیّت مضاعف است 620
- اشاره 622
- همسران پیامبر و لزوم مراقبت از گفتار و رفتار خویش 622
- تفسیر: همسران پیامبر باید چنین باشند 623
- ماجرای ازدواج زینب 627
- اشاره 627
- تفسیر: سنّت شکنی بزرگ 629
- نکته: افسانه های دروغین 634
- تفسیر: با این زنان می توانی ازدواج کنی 637
- اشاره 637
- اشاره 643
- احکامی در چگونگی ارتباط پیامبر با همسرانش 643
- تفسیر: رفع یک مشکل دیگر از زندگی پیامبر صلی الله علیه و آله 644
- نکته: آیا این حکم در حقّ همه همسران پیامبر صلی الله علیه و آله بود؟ 647
- تفسیر: یک حکم مهمّ دیگر در ارتباط با همسران پیامبر 648
- اشاره 648
- نکته ها: 649
- 1. فلسفه این حکم 649
- 2. روایات مخالف 650
- 3. آیا قبل از ازدواج می توان به همسر آینده نگاه کرد؟ 651
- احکامی ویژه درباره همسران پیامبر صلی الله علیه و آله 652
- اشاره 652
- تفسیر: 654
- احکامی دیگر خطاب به همسران پیامبر صلی الله علیه و آله 659
- شأن نزول: 659
- اشاره 659
- تفسیر: مواردی که از این قانون حجاب مستثناست 660
- اشاره 661
- هشدار به برخی از همسران پیامبر صلی الله علیه و آله 661
- شأن نزول: 662
- تفسیر: سرزنش شدید نسبت به برخی همسران پیامبر صلی الله علیه و آله 664
- نکته ها: 668
- 1. اوصاف همسر شایسته 668
- 2. نارضایی پیامبر صلی الله علیه و آله از برخی همسران خود 669
از نخستین روزهای انعقاد نطفه حالت مادر دگرگون می شود، وناراحتی ها پشت سر یکدیگر می آید، حالتی که «ویار» نامیده می شود ویکی از سخت ترین حالات مادر است روی می دهد، وپزشکان می گویند بر اثر کمبودهایی است که در جسم مادر به خاطر ایثار به فرزند رخ می دهد.
هر قدر جنین رشد ونمو بیشتر می کند موادّ بیشتری از شیره جان مادر می گیرد وحتّی روی استخوان ها واعصابش اثر می گذارد، گاه خواب وخوراک واستراحت وآرامش را از او می گیرد، ودر آخر دوران حمل، راه رفتن وحتّی نشست وبرخاست برای او مشکل می شود، امّا با صبر وحوصله تمام وبه عشق فرزندی که به زودی چشم به دنیامی گشایدوبرروی مادرلبخندمی زند،تمام این ناملایمات راتحمّل می کند.
دوران وضع حمل که یکی از سخت ترین لحظات زندگی مادر است، فرا می رسد تا آنجا که گاه مادر جان خود را بر سر فرزند می نهد.
به هر حال بار سنگینش را بر زمین می گذارد، دوران سخت دیگری شروع می شود، دوران مراقبت دائم وشبانه روزی از فرزند، دورانی که باید به تمام نیازهای کودک پاسخ گوید که هیچ گونه قدرت بر بیان نیازهای خود ندارد، اگر دردی دارد نمی تواند محلّ درد را تعیین کند واگر ناراحتی از گرسنگی وتشنگی وگرما وسرما دارد قادر به بیان آن نیست، جز اینکه ناله سر دهد واشک ریزد ومادر باید با کنجکاوی وصبر و حوصله تمام، یک یک این نیازها را تشخیص دهد وبرآورده سازد.
نظافت فرزند در این دوران مشکلی است طاقت فرسا، وتأمین غذای او که از شیره جان مادر گرفته می شود ایثاری است بزرگ.
بیماری های مختلفی که در این دوران دامان نوزاد را می گیرد ومادر باید با شکیبایی فوق العاده به مقابله با آنها برخیزد، مشکل دیگری است.
اینکه قرآن در اینجا تنها از ناراحتی های مادر سخن به میان آورده وسخنی از
پدر در میان نیست، نه به خاطر عدم اهمّیّت آن است چرا که پدر نیز در بسیاری
از این مشکلات شریک مادر است، ولی چون مادر سهم بیشتری دارد روی او تکیه شده است.
در اینجا این سؤال مطرح می شود که در آیه 233 سوره بقره دوران شیرخوارگی دو سال کامل (24 ماه) ذکر شده: (وَالْوَالِدَاتُ یُرْضِعْنَ أَوْلاَدَهُنَّ حَوْلَیْنِ کَامِلَیْنِ لِمَنْ أَرَادَ أَنْ یُتِمَّ