زن در تفسیر نمونه صفحه 343

وجامعه ما از این نظر سلامت خود را بازیافته، واگر به خواست خدا وضع به همین صورت ادامه یابد وسایر نابسامانی ها نیز سامان پیدا کند، جامعه ما از نظر پاکی خانواده ها وحفظ ارزش زن به مرحله مطلوب خواهد رسید.

3. استثناء وجه وکفین

در اینکه آیا حکم حجاب، صورت ودست ها حتّی از مچ به پایین را نیز شامل می شود یا نه، در میان فقها بحث فراوان است. بسیاری عقیده دارند پوشاندن این دو (وجه وکفین) از حکم حجاب مستثنی است، در حالی که جمعی فتوا به وجوب پوشاندن داده، یا حدّاقل احتیاط می کنند. البتّه آن دسته که پوشاندن این دو را واجب نمی دانند نیز آن را مقیّد به صورتی می کنند که منشأ فساد وانحرافی نگردد، وگرنه واجب است.

در آیه فوق قرائنی بر این استثنا، وتأیید قول اوّل وجود دارد از جمله:

الف) استثناءِ «زینت ظاهر» در آیه فوق، خواه به معنی محلّ زینت باشد، یا خود «زینت» دلیل روشنی است بر اینکه پوشاندن صورت وکفین لازم نیست.

ب) دستوری که آیه فوق در مورد انداختن گوشه مقنعه به روی گریبان می دهد که مفهومش پوشانیدن تمام سر، گردن وسینه است وسخنی از پوشانیدن صورت در آن نیست قرینه دیگری به این مدّعاست.

توضیح اینکه: همان گونه که در شأن نزول نیز گفتیم، عرب ها در آن زمان روسری ومقنعه ای می پوشیدند که دنباله آن را روی شانه ها وپشت سر می انداختند به طوری که مقنعه، پشت گوش آنها قرار می گرفت وتنها سر وپشت گردن را می پوشاند، ولی قسمت زیر گلو وکمی از سینه که بالای گریبان قرار داشت، نمایان بود.

اسلام این وضع را اصلاح کرد ودستور داد دنباله مقنعه را از پشت گوش یا پشت سر جلو بیاورند وبه روی گریبان وسینه بیندازند ونتیجه اش این بود که تنها گردی صورت باقی می ماند وبقیّه پوشانده می شد.

ج) روایات متعدّدی نیز در این زمینه در منابع اسلامی وکتب حدیث وارد شده است که شاهد زنده ای بر مدّعاست(1) هر چند روایات معارضی نیز دارد که در این حد