زن در تفسیر نمونه صفحه 346

صادق است بعید نیست مفهوم آیه توسعه داشته واین دسته از پیرمردان نیز در معنی آیه داخل باشند.

در حدیثی از امام کاظم علیه السلام نیز روی این گروه از پیرمردان تکیه شده است.

به هر حال مفهوم آیه این نیست که این دسته از مردان مانند محارم اند، قدر مسلّم این است که پوشیدن سر یا کمی از دست ومانند آن در برابر این گروه واجب نیست.

7. کدام اطفال از این حکم مستثنا هستند

گفتیم که دوازدهمین گروهی که حجاب در برابر آنها واجب نیست، اطفالی هستند که از شهوت جنسی هنوز بهره ای ندارند.

جمله «لِم یَظهَروا» گاهی به معنی «لَم یَطَّلِعوا» (آگاهی ندارند) وگاه به معنی «لَمْ یَقدِروا» (توانایی ندارند) تفسیر شده، زیرا این مادّه به هر دو معنی آمده است ودر قرآن گاه در این وگاه در آن به کار رفته.

مثلاً در آیه 20 سوره کهف می خوانیم: (اِنْ یَظْهَرُوا عَلَیْکُمْ یَرْجُمُوکُم) «اگر اهل شهر از وجود شما آگاه شوند سنگسارتان می کنند».

ودر آیه 8 سوره توبه می خوانیم: (کَیْفَ وَ اِنْ یَظْهَرُوا عَلَیْکُم لاَ یَرْقُبُوا فِیْکُمْ اِلاَّ وَلاَ ذِمَّهً) «چگونه با پیمان شکنان پیکار نمی کنید در حالی که اگر آنها بر شما چیره شوند نه ملاحظه خویشاوندی با شما می کنند ونه پیمان».

ولی به هر حال، این تفاوت در آیه مورد بحث تفاوت چندانی از نظر نتیجه ندارد ومنظور اطفالی است که بر اثر عدم احساس جنسی نه توانایی دارند ونه آگاهی؛ بنابراین، اطفالی که به سنّی رسیده اند که این تمایل وتوانایی در آنها بیدار شده باید بانوان مسلمان، حجاب را در برابر آنها رعایت کنند.

8. چرا عمو ودایی جزءِ محارم نیامده اند؟

از مطالب سؤال انگیز اینکه در آیه فوق ضمن بیان محارم به هیچ وجه سخنی از عمو ودایی در میان نیست، با اینکه به طور مسلّم محرم هستند وحجاب در برابر آنها لازم نیست.