- مقدمه حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (دامت برکاته) 1
- شیوه تحقیق و تنظیم 6
- اشاره 11
- اشاره 12
- خشم از تولد دختر 13
- تفسیر: آنجا که تولّد دختر ننگ بود 13
- اشاره 13
- نکته ها 15
- 1. چرا فرشتگان را دختران خدا می دانستند؟ 15
- 2. چرا عرب جاهلی دختران را زنده به گور می کرد؟ 16
- ناخشنودی از دختر 19
- اشاره 19
- تفسیر 20
- کشتن فرزند از ترس فقر 22
- اشاره 22
- تفسیر 22
- اشاره 23
- خشم و اندوه از شنیدن تولد دختر 23
- تفسیر: چگونه ملائکه را دختران خدا می خوانید؟ 24
- به کدامین گناه کشته شدند؟ 28
- اشاره 28
- تفسیر 28
- اشاره 31
- سرگذشت دردناک زنان در طول تاریخ 32
- اشاره 34
- اشاره 35
- مرحله نوین در زندگی زن 36
- گفتار اوّل: جایگاه انسانی زن در قرآن 36
- خلقت زن و مرد از گوهر واحد 37
- اشاره 37
- تفسیر: اکنون ببینیم منظور از «نَفسٍ واحِدَهٍ» کیست؟ 38
- نقش اسلام در احیای ارزش مقام زن 39
- تفسیر: همه شما را از نَفْس واحدی آفرید 42
- اشاره 42
- اشاره 44
- شأن نزول: 44
- گفتار دوم: جایگاه معنوی و هدایت پذیری زن در قرآن 44
- ارزش یکسان معنوی مرد و زن 44
- تفسیر: نتیجه برنامه خردمندان 45
- نکته: ارزش معنوی مرد وزن 46
- اشاره 48
- خطاب یکسان به آدم و حوا 48
- تفسیر: وسوسه های شیطانی در لباس های دلپذیر 49
- تفسیر: بازگشت آدم به سوی خدا 53
- اشاره 53
- تفسیر 54
- اشاره 54
- حیات طیبه در انتظار زن و مرد مؤمن 54
- برابری مرد و زن 55
- اشاره 56
- صفات مشترک معنوی زن و مرد و پاداش آنان 56
- شأن نزول: 56
- تفسیر: شخصیّت وارزش مقام زن در اسلام 57
- اشاره 62
- پاداش و کیفر مشترک زن و مرد 62
- تفسیر: نتیجه دیگر فتح المبین 62
- اشاره 65
- پاداش مشترک مردان و زنان مؤمن 65
- تفسیر: بگذارید ما هم از نور شما استفاده کنیم 66
- گفتار سوم: جایگاه حقوقی زن در قرآن 72
- اول: حقوق برابر زن و مرد 72
- حق تصمیم گیری زن درباره ازدواج 72
- اصل ارث بری 75
- دفاع از حقوق زنان 77
- حق امر به معروف و نهی از منکر 79
- دفاع از زنان پاکدامن 83
- 1. معنی «رمی» در آیه چیست؟ 86
- 2. چهار شاهد چرا؟ 86
- 3. شرط مهمّ قبولی توبه 87
- 4. احکام قذف 88
- تفاوت در قصاص 91
- دوم: حقوق متفاوت زن و مرد 91
- تفاوت زن و مرد در ارث 94
- تفاوت زن و مرد در شهادت 94
- 1. ارث یک حقّ طبیعی است 101
- 2. ارث در میان ملل گذشته 102
- 3. چرا ارث مرد دو برابر زن است؟ 104
- 4. ارث برادران وخواهران 106
- 5. توجّه به چند نکته دیگر 107
- تساوی ها و تفاوت ها و رمز و راز آن 108
- اشاره 111
- 3. جامعه به منزله یک پیکر 112
- 2. تفاوت های واقعی 112
- تفسیر: شرایط بیعت زنان 117
- اشاره 117
- نکته ها: 119
- 1. رابطه بیعت زنان با شخصیّت اسلامی آنها 119
- 2. ماجرای بیعت هند همسر ابوسفیان 120
- اشاره 122
- اشاره 123
- زن و مرد لباس یکدیگرند 123
- شأن نزول: 123
- تفسیر: 124
- ایمان شرط نخست همسرگزینی 126
- اشاره 126
- تفسیر: ازدواج با مشرکان ممنوع است 127
- نکته ها: 128
- 1. فلسفه تحریم ازدواج با مشرکان 128
- 2. مشرکان چه اشخاصی هستند؟ 129
- 3. این آیه منسوخ نشده است 130
- 4. تشکیل خانواده باید با دقّت ومطالعه باشد 130
- حقوق و مسئولیت متقابل همسران 131
- حق ووظیفه جدایی ناپذیرند 131
- اشاره 132
- مهریه همسر 132
- تفسیر: چگونگی ادای مهر 133
- اشاره 137
- تعدّد زوجات 137
- تفسیر: ازدواج با دختران یتیم 138
- 1. منظور از عدالت درباره همسران چیست؟ 141
- 2. تعدّد زوجات یک ضرورت اجتماعی 142
- 3. آیا تعدّد ازواج ممکن است؟ 146
- اشاره 147
- تفسیر: مهر زنان را به طور کامل بپردازید 147
- مهریه هدیه ای از روی محبّت 147
- نکته: مهر، یک پشتوانه اجتماعی برای زن 148
- شأن نزول: 150
- معاشرت شایسته با همسر 150
- اشاره 150
- تفسیر: باز هم دفاع از حقوق زنان 151
- پرداخت مهریه زنان به طور کامل 153
- شأن نزول: 153
- اشاره 153
- تفسیر: از مهریّه همسر چیزی کم نگذارید 154
- ازدواج موقت 156
- اشاره 156
- تفسیر: حرمت ازدواج با زنان شوهردار 156
- 1. ازدواج موقّت در اسلام 160
- 2. آیا حکم ازدواج موقّت نسخ شده است 161
- 3. ازدواج موقّت، یک ضرورت اجتماعی 165
- 5. «راسل» وازدواج موقّت 168
- اشاره 169
- تمکین در امور زناشویی 169
- تفسیر: سرپرستی در نظام خانواده 170
- نکته: آیا اسلام اجازه تنبیه بدنی داده است؟ 173
- تفسیر: محکمه صلح خانوادگی 174
- تلاش برای جلوگیری از جدایی 174
- اشاره 174
- اشاره 176
- گذشت از پاره ای حقوق برای حفظ زندگی 176
- شأن نزول: 177
- تفسیر: صلح بهتر است 177
- تفسیر: عدالت، شرط تعدّد همسر 179
- اشاره 179
- عدالت میان همسران 179
- تفسیر: ازدواج وخوردن غذای اهل کتاب 183
- حکم ازدواج با زنان اهل کتاب 183
- اشاره 183
- تفسیر: کفران یک نعمت بزرگ 187
- اشاره 187
- همسر مایه آرامش 187
- نکته ها: 189
- 1. منظور از «زوجین» کیست؟ 189
- اشاره 192
- همسر انسان از جنس او 192
- تفسیر: 193
- تأمین نیازهای جنسی تنها در محدوده ازدواج 193
- اشاره 193
- تفسیر: 194
- نکته: همسر دائم وموقّت 195
- اشاره 196
- حکم اتهام به همسر 196
- تفسیر: مجازات تهمت به همسر 198
- نکته ها: 200
- 1. چرا حکم قذف در مورد دو همسر تخصیص خورده؟ 200
- 2. برنامه مخصوص «لعان» 201
- 3. جزای محذوف در آیه 202
- تفسیر: نوریان مر نوریان را طالبند... 203
- اشاره 203
- نکته ها: 203
- 1. «خبیثات» و«خبیثون» کیانند؟ 203
- 3. پاسخ به یک سؤال 205
- 2. آیا این یک حکم تکوینی است یا تشریعی 205
- اشاره 206
- ازدواج آسان 206
- تفسیر: ترغیب به ازدواج آسان 207
- نکته ها: 212
- 1. ازدواج یک سنّت الهی 212
- 2. منظور از جمله «وَالصّالِحینَ مِن عِبادِکُم وَ إمائِکُم» چیست؟ 215
- تفسیر: 216
- ازدواج مایه آرامش و سبب مودت و رحمت 216
- اشاره 216
- نکته: پیوند محبت دو همسر 218
- اشاره 219
- تفسیر: 219
- همسرانی عاشق شوهر 219
- همسرانی عاشق شوهر 220
- همسران زیبای بهشتی 220
- همسرانی شایسته 221
- باز هم همسران بهشتی 221
- اشاره 223
- امان از دست همسر و فرزند بد 223
- شأن نزول: 223
- اشاره 225
- تفسیر: 225
- همسر شایسته 225
- اشاره 226
- توجه به نیازهای معنوی خانواده 226
- تفسیر: خانواده خود را از آتش دوزخ نجات دهید 227
- نکته: تعلیم وتربیت خانواده 227
- تفسیر: بخش دیگری از ویژگی های بهشتیان 229
- پاسخ به نیازهای جنسی فقط از طریق مشروع 229
- اشاره 229
- زوجیت در خلقت بشر 230
- اشاره 230
- نکته: نظام جنسیت در جهان بشریت 231
- تفسیر: 232
- زوجیت در خلقت بشر 232
- اشاره 232
- اشاره 233
- هم سن و سالی همسران 233
- تفسیر: 233
- اشاره 234
- تفسیر: هفت دستور درباره شیردادن نوزادان 235
- اشاره 235
- حق شیردهی 235
- اهمیت نیکی به پدر و مادر 240
- نیکی به پدر و مادر 241
- تفسیر: توحید ونیکی به پدر ومادر 241
- اشاره 241
- دقّت فوق العاده در احترام به پدر ومادر 243
- اشاره 243
- نکته: احترام پدر ومادر در منطق اسلام 244
- مقام مادر 247
- اهمیّت مقام مادر 247
- اشاره 249
- مرز اطاعت از پدر و مادر 249
- شأن نزول: 250
- تفسیر: برترین توصیه نسبت به پدر و مادر 250
- نکته: نیکی به پدر و مادر 252
- اشاره 253
- نیکی به مادر و مرز اطاعت از والدین 253
- تفسیر: 254
- اشاره 257
- یادی از رنج مادر 257
- تفسیر: ای انسان، به مادر وپدر نیکی کن! 258
- نکته ها: 262
- توجه به حقوق پدر و مادر 264
- پایمال کنندگان حقوق پدر ومادر 265
- اشاره 266
- دعا برای پدر و مادر 266
- تفسیر: 266
- اشاره 268
- شأن نزول: 269
- اشاره 269
- تفسیر: حکم زنان در عادت ماهیانه 270
- 1. رفتار اقوام پیشین با زنان 275
- نکته ها: 275
- حکم ایلاء 276
- 2. جمع بین طهارت وتوبه 276
- اشاره 276
- تفسیر: مبارزه با یک رسم زشت جاهلی 277
- نکته ها: 278
- 1. ایلاء یک حکم استثنایی است 278
- 3. اوصاف الهی در پایان هر آیه 279
- تفسیر: عدّه یا حریم ازدواج 280
- اشاره 280
- 2. عدّه، وسیله حفظ نسل 285
- 1. عدّه، وسیله ای برای صلح وبازگشت 285
- نکته ها: 285
- طلاق زنان 286
- شأن نزول: 286
- اشاره 286
- تفسیر: یا زندگی زناشویی معقول یا جدایی شایسته 287
- نکته ها: 289
- 1. لزوم تعدّد مجالس طلاق 289
- 3. مرزهای الهی 290
- اشاره 291
- شأن نزول: 291
- احکام طلاق 291
- تفسیر: جدایی مشروط 292
- نکته: مُحلّل یک عامل بازدارنده در برابر طلاق 293
- اشاره 295
- احکام طلاق 295
- تفسیر: باز هم محدودیت های دیگر طلاق 296
- تفسیر: خرافاتی که زنان را بیچاره می کرد 298
- اشاره 298
- تفسیر: بخش دیگری از احکام طلاق 303
- بخشی دیگر از احکام طلاق 303
- اشاره 303
- نکته: آیا این آیه نسخ شده است؟ 306
- تفسیر: شهادت بر فحشا 308
- اشاره 308
- شرایط شهادت بر فحشای زن 308
- روش سهل وممتنع قوانین کیفری اسلام 312
- حکم ازدواج با همسران پدر 313
- شأن نزول: 313
- اشاره 313
- تفسیر: ازدواج با همسر پدر ممنوع 314
- اشاره 315
- زنان محارم 315
- تفسیر: تحریم ازدواج با محارم 315
- اشاره 320
- تفسیر: حدّ «زانی» و «زانیه» 320
- 2. چرا زانیه مقدم ذکر شده؟ 324
- 1. مواردی که حکم زنا اعدام است 324
- 3. مجازات در حضور جمع چرا؟ 324
- 4. حدّ زانی قبلاً چه بوده است؟ 325
- 6. شرایط تحریم ازدواج با زانی و زانیه 326
- 7. فلسفه تحریم زنا 327
- اشاره 327
- حکم اتهام به زنان پاکدامن 327
- تفسیر: 328
- اشاره 330
- احکامی درباره پوشش زنان 330
- شأن نزول: 331
- تفسیر: مبارزه با چشم چرانی وترک حجاب 332
- 1. فلسفه حجاب 337
- نکته ها: 337
- الف) زنان نیمی از جامعه 340
- 2. خرده گیری های مخالفان حجاب 340
- اشاره 340
- ب) حجاب دست وپا گیر است 342
- ج) حجاب، مردان را حریص تر می کند 342
- 3. استثناء وجه وکفین 343
- 5. تفسیر جمله «أو ما مَلَکَت أیمانُهُنَّ» 344
- 4. منظور از «نسائهنّ» چیست؟ 344
- 6. تفسیر «اُولِی الإربَهِ مِنَالرِّجالِ» 345
- 8. چرا عمو ودایی جزءِ محارم نیامده اند؟ 346
- 7. کدام اطفال از این حکم مستثنا هستند 346
- ورود به استراحتگاه والدین و حکم حجاب زنان سالخورده 347
- اشاره 347
- 9. هرگونه عوامل تحریک ممنوع 347
- تفسیر: آداب ورود به استراحتگاه خصوصی پدر ومادر 348
- 1. فلسفه استیذان ومفاسد عدم توجّه به آن 352
- نکته ها: 352
- 2. حکم حجاب برای زنان سالخورده 354
- اشاره 356
- تفسیر: گوشه ای از احکام طلاق وجدایی شایسته 356
- شأن نزول: 359
- احکامی دیگر درباره پوشش زنان 359
- اشاره 359
- تفسیر: اخطار شدید به مزاحمان وشایعه پراکنان 360
- احکام ظهار 362
- اشاره 362
- شأن نزول: 363
- تفسیر: «ظِهار» یک عمل زشت جاهلی 364
- قسمتی از احکام ظهار 370
- حکم ازدواج زن مسلمان با کافر 372
- اشاره 372
- شأن نزول: 373
- تفسیر: جبران زیان های مسلمین وکفّار 374
- احکامی درباره طلاق 379
- تفسیر: شرایط طلاق وجدایی 379
- اشاره 379
- نکته ها: 383
- 1. «طلاق» منفورترین حلال ها 383
- 2. انگیزه طلاق 385
- 3. فلسفه نگه داشتن عدّه 387
- پاره ای دیگر از احکام طلاق 388
- تفسیر: یا سازش یا جدایی خداپسندانه 388
- اشاره 388
- اشاره 392
- تفسیر: احکام زنان مطلّقه وحقوق آنها 392
- 2. خدا «تکلیف ما لا یطاق» نمی کند 398
- 1. احکام «طلاق رجعی» 398
- نکته ها: 398
- 3. اهمّیّت نظام خانواده 399
- اشاره 401
- مریم زنی نمونه 404
- اشاره 404
- تفسیر: عمران ودخترش مریم 405
- تفسیر: پرورش مریم در سایه عنایت الهی 408
- اشاره 408
- عظمت مریم و دعای زکریا (ع) 412
- اشاره 412
- تفسیر: زکریّا ومریم علیهما السلام 413
- اشاره 415
- تفسیر: مریم بانوی برگزیده الهی 415
- ادامه داستان حضرت مریم(ع) 415
- اشاره 417
- ادامه داستان حضرت مریم (ع) 417
- تفسیر: سرپرستی مریم 418
- اشاره 419
- تفسیر: بشارت تولّد مسیح 419
- اشاره 422
- تفسیر: چگونه بدون همسر فرزند می آورم؟! 422
- ادامه داستان حضرت مریم (ع) 422
- حضور حضرت فاطمه(س) در ماجرای مباهله 423
- اشاره 423
- تفسیر: مباهله با مسیحیان نجران 425
- نکته ها: 426
- 1. دعوت به مباهله دلیل روشن حقّانیّت پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله 426
- 2. «مباهله» سند زنده ای برای عظمت اهل بیت علیهم السلام 427
- 3. پاسخ به سؤال 430
- 4. نوه های دختری، فرزندان ما هستند 432
- 5. آیا مباهله یک حکم عمومی است؟ 433
- جمعی از زنان مهاجر 434
- اشاره 434
- شأن نزول: 435
- اشاره 436
- تفسیر: مسیح فرستاده خدا بود 436
- اشاره 437
- تفسیر: فرازی از زندگی بت شکن 437
- بشارت به ساره 437
- اشاره 442
- سکونت هاجر در سرزمین سوزان 442
- تفسیر: بخشی دیگر از زندگی هاجر 443
- اشاره 444
- مریم زنی الهی و نمونه 444
- تفسیر: سرآغاز تولّد مسیح 445
- 1. منظور از روح خدا چیست؟ 447
- نکته ها: 447
- 2. «تمثّل» چیست؟ 448
- اشاره 449
- تفسیر: مریم در کشاکش طوفان های زندگی 449
- ادامه داستان حضرت مریم 449
- نکته ها: 452
- 1. مریم در لابه لای مشکلات ورزیده شد 452
- 2. چرا مریم تقاضای مرگ از خدا کرد؟ 453
- 3. پاسخ به یک پرسش 454
- 4. روزه سکوت 454
- 5. یک غذای نیروبخش 455
- اشاره 456
- ادامه داستان حضرت مریم 456
- تفسیر: مسیح در گاهواره سخن می گوید 457
- مادر و خواهر موسی علیه السلام 460
- اشاره 460
- تفسیر: چه خدای مهربانی 461
- مریم آیتی برای جهانیان 467
- اشاره 467
- تفسیر: مریم علیها السلام بانوی پاکدامن 467
- نکته ها: 468
- تفسیر: آیتی دیگر از آیات خدا 470
- اشاره 470
- مادر موسی و همسر فرعون 471
- اشاره 471
- تفسیر: در آغوش فرعون! 472
- امداد الهی به مادر موسی 477
- اشاره 477
- تفسیر: بازگشت موسی به آغوش مادر 478
- اشاره 482
- دختران شعیب 482
- تفسیر: 483
- ادامه قصه دختران شعیب 486
- اشاره 486
- فاطمه زهرا علیها السلام و آیه تطهیر 490
- اشاره 490
- 1. آیه تطهیر برهان روشن عصمت 493
- نکته ها: 493
- 2. آیه تطهیر درباره چه کسانی است؟ 494
- 3. آیا اراده الهی در اینجا تکوینی است یا تشریعی؟ 498
- آسیه و مریم دو زن نمونه 500
- تفسیر: 500
- اشاره 500
- ایثاری تحسین برانگیز 503
- اشاره 503
- سندی بزرگ بر فضیلت اهلبیت پیامبر صلی الله علیه و آله 504
- شأن نزول: 504
- اشاره 508
- فاطمه مصداق خیر کثیر 508
- تفسیر: ما به تو خیر فراوان دادیم 508
- نکته: فاطمه علیها السلام وکوثر 510
- اشاره 511
- تفسیر: 512
- اشاره 512
- توطئه زلیخا 513
- تفسیر: عشق سوزان همسر عزیز مصر 513
- اشاره 513
- تفسیر: طشت رسوایی همسر عزیز از بام افتاد 518
- رسوایی زلیخا 518
- اشاره 518
- زنان فاسد دربار 522
- اشاره 522
- تفسیر: توطئه دیگر همسر عزیز مصر 523
- 1. تطمیع وتهدید 529
- نکته ها: 529
- 4. شرکاءِ جرم 530
- 3. چرا یوسف در جلسه زنان حضور یافت؟ 530
- تفسیر: تبرئه یوسف از هر گونه اتّهام 532
- اشاره 532
- 1. نتیجه پاکدامنی 536
- 2. شکست ها سبب بیداری 536
- نکته ها: 536
- هلاکت همسر لوط 537
- اشاره 537
- تفسیر: هیرودیا و توطئه قتل حضرت یحیی علیه السلام 538
- اشاره 540
- همسر نوح میان غرق شدگان 540
- تفسیر: 540
- همسر لوط 541
- اشاره 541
- تفسیر: 541
- هلاکت همسر لوط 542
- اشاره 542
- تفسیر: آنجا که پاکدامنی عیب بزرگی است 543
- اشاره 544
- سرانجام همسر لوط 544
- تفسیر: و این هم سرنوشت آلودگان! 545
- سرانجام همسر لوط 546
- اشاره 546
- اشاره 547
- تفسیر: سرزمین بلازده این قوم در برابر شماست 547
- همسران نوح و لوط، زنانی ناشایست 547
- تفسیر: 548
- امّ جمیل همسر ابولهب 549
- اشاره 549
- شأن نزول: 550
- تفسیر: بریده باد دست ابولهب! 551
- 1. باز هم نشانه دیگری از اعجاز قرآن 556
- 2. پاسخ به یک سؤال 556
- نکته ها: 556
- 3. همیشه نزدیکان بی بصیرت دورند! 557
- زنان وسوسه گر عزم شکن 558
- اشاره 558
- تفسیر: 558
- اشاره 560
- اشاره 562
- تفسیر: داستان هدهد وملکه سبا 562
- نکته: درس های آموزنده 566
- تفسیر: پادشاهان ویرانگرند 568
- اشاره 568
- نکته ها: 573
- 1. آداب نامه نگاری 573
- 3. اشارات پرمعنی در ماجرای سلیمان 575
- 4. نشانه پادشاهان 576
- اشاره 577
- تفسیر: مرا با مال نفریبید 577
- نکته ها: 579
- اشاره 580
- تفسیر: در یک چشم برهم زدن تخت او حاضر است 580
- ادامه داستان ملکه سبا 580
- 1. پاسخ به چند سؤال 584
- 3. تفاوت «علم من الکتاب» و«علم الکتاب» 585
- 2. قدرت وامانت، دو شرط مهم 585
- 4. هذا من فضل ربّی 586
- 5. آصف بن برخیا چگونه تخت ملکه را حاضر ساخت؟ 587
- اشاره 588
- ادامه داستان ملکه سبا 588
- تفسیر: نور ایمان در دل ملکه سبا 589
- 1. سرانجام کار ملکه سبا 593
- نکته ها: 593
- 2. یک جمع بندی کلّی از سرگذشت سلیمان 594
- اشاره 596
- اشاره 597
- تحقیق وبررسی 601
- تفسیر: داستان پرماجرای افک (تهمت عظیم) 603
- ادامه ماجرای افک 608
- اشاره 608
- تفسیر: اشاعه فحشا ممنوع 609
- 1. اشاعه فحشا چیست؟ 611
- نکته ها: 611
- 2. بلای شایعه سازی 613
- 3. کوچک شمردن گناه 614
- مسئولیت سنگین همسران پیامبر 615
- اشاره 615
- شأن نزول: 615
- تفسیر: یا سعادت جاودان، یا زرق وبرق دنیا 616
- نکته: چرا گناه وثواب افراد باشخصیّت مضاعف است 620
- همسران پیامبر و لزوم مراقبت از گفتار و رفتار خویش 622
- اشاره 622
- تفسیر: همسران پیامبر باید چنین باشند 623
- ماجرای ازدواج زینب 627
- اشاره 627
- تفسیر: سنّت شکنی بزرگ 629
- نکته: افسانه های دروغین 634
- اشاره 637
- تفسیر: با این زنان می توانی ازدواج کنی 637
- احکامی در چگونگی ارتباط پیامبر با همسرانش 643
- اشاره 643
- تفسیر: رفع یک مشکل دیگر از زندگی پیامبر صلی الله علیه و آله 644
- نکته: آیا این حکم در حقّ همه همسران پیامبر صلی الله علیه و آله بود؟ 647
- اشاره 648
- تفسیر: یک حکم مهمّ دیگر در ارتباط با همسران پیامبر 648
- نکته ها: 649
- 1. فلسفه این حکم 649
- 2. روایات مخالف 650
- 3. آیا قبل از ازدواج می توان به همسر آینده نگاه کرد؟ 651
- اشاره 652
- احکامی ویژه درباره همسران پیامبر صلی الله علیه و آله 652
- تفسیر: 654
- اشاره 659
- شأن نزول: 659
- احکامی دیگر خطاب به همسران پیامبر صلی الله علیه و آله 659
- تفسیر: مواردی که از این قانون حجاب مستثناست 660
- اشاره 661
- هشدار به برخی از همسران پیامبر صلی الله علیه و آله 661
- شأن نزول: 662
- تفسیر: سرزنش شدید نسبت به برخی همسران پیامبر صلی الله علیه و آله 664
- 1. اوصاف همسر شایسته 668
- نکته ها: 668
- 2. نارضایی پیامبر صلی الله علیه و آله از برخی همسران خود 669
ای مردم! از (مخالفت) پروردگارتان بپرهیزید همان کسی که (همه) شما را از یک انسان آفرید؛ وهمسر او را (نیز) از جنس او خلق کرد؛ واز آن دو، مردان وزنان فراوانی (در روی زمین) منتشر ساخت. واز خدایی بپرهیزید که هرگاه چیزی از یکدیگر می خواهید، نام او را می بریدو(نیز)از(قطع رابطه با) خویشاوندان (پرهیز کنید) زیرا خداوند، مراقب شماست.
(سوره نساء، آیه 1)
تفسیر: اکنون ببینیم منظور از «نَفسٍ واحِدَهٍ» کیست؟
آیا منظور از «نفس واحده» یک فرد شخصی است یا یک واحد نوعی (یعنی جنس مذکّر)؟
شکی نیست که ظاهر این تعبیر همان واحد شخصی را می رساند واشاره به نخستین انسانی است که قرآن او را به نام «آدم»، پدر انسان های امروز معرّفی کرده وتعبیر «بنی آدم» که در آیات فراوانی از قرآن وارد شده نیز اشاره به همین است؛ واحتمال اینکه منظور وحدت نوعی بوده باشد از ظاهر آیه بسیار دور است.
در جمله بعد می فرماید: «همسر او را (نیز) از جنس او خلق کرد» (وَ خَلَقَ مِنْهَا زَوْجَهَا).
بعضی از مفسّران از این تعبیر چنین فهمیده اند که همسر آدم «حوّا» از بدن آدم آفریده شده است وپاره ای از روایات غیر معتبر را که می گوید حوّا از یکی از دنده های آدم آفریده شده،(1) شاهد بر آن گرفته اند.
در فصل دوم از «سفر تکوین» تورات نیز به این معنی تصریح شده است.(2)
ولی با توجّه به سایر آیات قرآن هر گونه ابهامی از تفسیر این آیه برداشته می شود ومعلوم می شودمنظورازآن این است که خداوندهمسراوراازجنس او(بشر)آفرید.
1- کتاب من لا یحضره الفقیه، ج 3، ص 380 وج 4، ص 326؛ وسائل الشیعه، ج 26، ص 287؛ بحارالأنوار،ج 11، ص 100 وج 46، ص 352 وج 56، ص 93.
2- در سفر پیدایش، باب دوم، شماره های 21 و22 می خوانیم: «وخداوند خدا خوابی گران بر آدم مستولیگردانید تا بخفت ویکی از دنده هایش را گرفت وگوشت در جانش پر کرد * وخداوند خدا آن دنده را که از آدمگرفته بود زنی بنا کرد ووی را به نزد آدم آورد».