- مقدمه حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (دامت برکاته) 1
- شیوه تحقیق و تنظیم 6
- اشاره 11
- اشاره 12
- اشاره 13
- خشم از تولد دختر 13
- تفسیر: آنجا که تولّد دختر ننگ بود 13
- 1. چرا فرشتگان را دختران خدا می دانستند؟ 15
- نکته ها 15
- 2. چرا عرب جاهلی دختران را زنده به گور می کرد؟ 16
- اشاره 19
- ناخشنودی از دختر 19
- تفسیر 20
- تفسیر 22
- اشاره 22
- کشتن فرزند از ترس فقر 22
- اشاره 23
- خشم و اندوه از شنیدن تولد دختر 23
- تفسیر: چگونه ملائکه را دختران خدا می خوانید؟ 24
- اشاره 28
- تفسیر 28
- به کدامین گناه کشته شدند؟ 28
- اشاره 31
- سرگذشت دردناک زنان در طول تاریخ 32
- اشاره 34
- اشاره 35
- مرحله نوین در زندگی زن 36
- گفتار اوّل: جایگاه انسانی زن در قرآن 36
- اشاره 37
- خلقت زن و مرد از گوهر واحد 37
- تفسیر: اکنون ببینیم منظور از «نَفسٍ واحِدَهٍ» کیست؟ 38
- نقش اسلام در احیای ارزش مقام زن 39
- تفسیر: همه شما را از نَفْس واحدی آفرید 42
- اشاره 42
- ارزش یکسان معنوی مرد و زن 44
- اشاره 44
- شأن نزول: 44
- گفتار دوم: جایگاه معنوی و هدایت پذیری زن در قرآن 44
- تفسیر: نتیجه برنامه خردمندان 45
- نکته: ارزش معنوی مرد وزن 46
- اشاره 48
- خطاب یکسان به آدم و حوا 48
- تفسیر: وسوسه های شیطانی در لباس های دلپذیر 49
- اشاره 53
- تفسیر: بازگشت آدم به سوی خدا 53
- تفسیر 54
- حیات طیبه در انتظار زن و مرد مؤمن 54
- اشاره 54
- برابری مرد و زن 55
- صفات مشترک معنوی زن و مرد و پاداش آنان 56
- شأن نزول: 56
- اشاره 56
- تفسیر: شخصیّت وارزش مقام زن در اسلام 57
- تفسیر: نتیجه دیگر فتح المبین 62
- پاداش و کیفر مشترک زن و مرد 62
- اشاره 62
- اشاره 65
- پاداش مشترک مردان و زنان مؤمن 65
- تفسیر: بگذارید ما هم از نور شما استفاده کنیم 66
- حق تصمیم گیری زن درباره ازدواج 72
- اول: حقوق برابر زن و مرد 72
- گفتار سوم: جایگاه حقوقی زن در قرآن 72
- اصل ارث بری 75
- دفاع از حقوق زنان 77
- حق امر به معروف و نهی از منکر 79
- دفاع از زنان پاکدامن 83
- 2. چهار شاهد چرا؟ 86
- 1. معنی «رمی» در آیه چیست؟ 86
- 3. شرط مهمّ قبولی توبه 87
- 4. احکام قذف 88
- تفاوت در قصاص 91
- دوم: حقوق متفاوت زن و مرد 91
- تفاوت زن و مرد در ارث 94
- تفاوت زن و مرد در شهادت 94
- 1. ارث یک حقّ طبیعی است 101
- 2. ارث در میان ملل گذشته 102
- 3. چرا ارث مرد دو برابر زن است؟ 104
- 4. ارث برادران وخواهران 106
- 5. توجّه به چند نکته دیگر 107
- تساوی ها و تفاوت ها و رمز و راز آن 108
- اشاره 111
- 3. جامعه به منزله یک پیکر 112
- 2. تفاوت های واقعی 112
- اشاره 117
- تفسیر: شرایط بیعت زنان 117
- 1. رابطه بیعت زنان با شخصیّت اسلامی آنها 119
- نکته ها: 119
- 2. ماجرای بیعت هند همسر ابوسفیان 120
- اشاره 122
- زن و مرد لباس یکدیگرند 123
- اشاره 123
- شأن نزول: 123
- تفسیر: 124
- ایمان شرط نخست همسرگزینی 126
- اشاره 126
- تفسیر: ازدواج با مشرکان ممنوع است 127
- نکته ها: 128
- 1. فلسفه تحریم ازدواج با مشرکان 128
- 2. مشرکان چه اشخاصی هستند؟ 129
- 4. تشکیل خانواده باید با دقّت ومطالعه باشد 130
- 3. این آیه منسوخ نشده است 130
- حقوق و مسئولیت متقابل همسران 131
- حق ووظیفه جدایی ناپذیرند 131
- اشاره 132
- مهریه همسر 132
- تفسیر: چگونگی ادای مهر 133
- تعدّد زوجات 137
- اشاره 137
- تفسیر: ازدواج با دختران یتیم 138
- 1. منظور از عدالت درباره همسران چیست؟ 141
- 2. تعدّد زوجات یک ضرورت اجتماعی 142
- 3. آیا تعدّد ازواج ممکن است؟ 146
- تفسیر: مهر زنان را به طور کامل بپردازید 147
- اشاره 147
- مهریه هدیه ای از روی محبّت 147
- نکته: مهر، یک پشتوانه اجتماعی برای زن 148
- شأن نزول: 150
- معاشرت شایسته با همسر 150
- اشاره 150
- تفسیر: باز هم دفاع از حقوق زنان 151
- پرداخت مهریه زنان به طور کامل 153
- اشاره 153
- شأن نزول: 153
- تفسیر: از مهریّه همسر چیزی کم نگذارید 154
- ازدواج موقت 156
- اشاره 156
- تفسیر: حرمت ازدواج با زنان شوهردار 156
- 1. ازدواج موقّت در اسلام 160
- 2. آیا حکم ازدواج موقّت نسخ شده است 161
- 3. ازدواج موقّت، یک ضرورت اجتماعی 165
- 5. «راسل» وازدواج موقّت 168
- تمکین در امور زناشویی 169
- اشاره 169
- تفسیر: سرپرستی در نظام خانواده 170
- نکته: آیا اسلام اجازه تنبیه بدنی داده است؟ 173
- تفسیر: محکمه صلح خانوادگی 174
- اشاره 174
- تلاش برای جلوگیری از جدایی 174
- گذشت از پاره ای حقوق برای حفظ زندگی 176
- اشاره 176
- شأن نزول: 177
- تفسیر: صلح بهتر است 177
- اشاره 179
- تفسیر: عدالت، شرط تعدّد همسر 179
- عدالت میان همسران 179
- حکم ازدواج با زنان اهل کتاب 183
- تفسیر: ازدواج وخوردن غذای اهل کتاب 183
- اشاره 183
- تفسیر: کفران یک نعمت بزرگ 187
- همسر مایه آرامش 187
- اشاره 187
- 1. منظور از «زوجین» کیست؟ 189
- نکته ها: 189
- همسر انسان از جنس او 192
- اشاره 192
- تأمین نیازهای جنسی تنها در محدوده ازدواج 193
- اشاره 193
- تفسیر: 193
- تفسیر: 194
- نکته: همسر دائم وموقّت 195
- حکم اتهام به همسر 196
- اشاره 196
- تفسیر: مجازات تهمت به همسر 198
- نکته ها: 200
- 1. چرا حکم قذف در مورد دو همسر تخصیص خورده؟ 200
- 2. برنامه مخصوص «لعان» 201
- 3. جزای محذوف در آیه 202
- تفسیر: نوریان مر نوریان را طالبند... 203
- اشاره 203
- 1. «خبیثات» و«خبیثون» کیانند؟ 203
- نکته ها: 203
- 3. پاسخ به یک سؤال 205
- 2. آیا این یک حکم تکوینی است یا تشریعی 205
- ازدواج آسان 206
- اشاره 206
- تفسیر: ترغیب به ازدواج آسان 207
- نکته ها: 212
- 1. ازدواج یک سنّت الهی 212
- 2. منظور از جمله «وَالصّالِحینَ مِن عِبادِکُم وَ إمائِکُم» چیست؟ 215
- تفسیر: 216
- اشاره 216
- ازدواج مایه آرامش و سبب مودت و رحمت 216
- نکته: پیوند محبت دو همسر 218
- همسرانی عاشق شوهر 219
- اشاره 219
- تفسیر: 219
- همسران زیبای بهشتی 220
- همسرانی عاشق شوهر 220
- باز هم همسران بهشتی 221
- همسرانی شایسته 221
- شأن نزول: 223
- امان از دست همسر و فرزند بد 223
- اشاره 223
- همسر شایسته 225
- تفسیر: 225
- اشاره 225
- توجه به نیازهای معنوی خانواده 226
- اشاره 226
- تفسیر: خانواده خود را از آتش دوزخ نجات دهید 227
- نکته: تعلیم وتربیت خانواده 227
- اشاره 229
- تفسیر: بخش دیگری از ویژگی های بهشتیان 229
- پاسخ به نیازهای جنسی فقط از طریق مشروع 229
- اشاره 230
- زوجیت در خلقت بشر 230
- نکته: نظام جنسیت در جهان بشریت 231
- اشاره 232
- زوجیت در خلقت بشر 232
- تفسیر: 232
- تفسیر: 233
- هم سن و سالی همسران 233
- اشاره 233
- اشاره 234
- اشاره 235
- تفسیر: هفت دستور درباره شیردادن نوزادان 235
- حق شیردهی 235
- اهمیت نیکی به پدر و مادر 240
- اشاره 241
- نیکی به پدر و مادر 241
- تفسیر: توحید ونیکی به پدر ومادر 241
- اشاره 243
- دقّت فوق العاده در احترام به پدر ومادر 243
- نکته: احترام پدر ومادر در منطق اسلام 244
- اهمیّت مقام مادر 247
- مقام مادر 247
- اشاره 249
- مرز اطاعت از پدر و مادر 249
- شأن نزول: 250
- تفسیر: برترین توصیه نسبت به پدر و مادر 250
- نکته: نیکی به پدر و مادر 252
- اشاره 253
- نیکی به مادر و مرز اطاعت از والدین 253
- تفسیر: 254
- اشاره 257
- یادی از رنج مادر 257
- تفسیر: ای انسان، به مادر وپدر نیکی کن! 258
- نکته ها: 262
- توجه به حقوق پدر و مادر 264
- پایمال کنندگان حقوق پدر ومادر 265
- اشاره 266
- دعا برای پدر و مادر 266
- تفسیر: 266
- اشاره 268
- شأن نزول: 269
- اشاره 269
- تفسیر: حکم زنان در عادت ماهیانه 270
- 1. رفتار اقوام پیشین با زنان 275
- نکته ها: 275
- حکم ایلاء 276
- 2. جمع بین طهارت وتوبه 276
- اشاره 276
- تفسیر: مبارزه با یک رسم زشت جاهلی 277
- نکته ها: 278
- 1. ایلاء یک حکم استثنایی است 278
- 3. اوصاف الهی در پایان هر آیه 279
- تفسیر: عدّه یا حریم ازدواج 280
- اشاره 280
- نکته ها: 285
- 2. عدّه، وسیله حفظ نسل 285
- 1. عدّه، وسیله ای برای صلح وبازگشت 285
- شأن نزول: 286
- اشاره 286
- طلاق زنان 286
- تفسیر: یا زندگی زناشویی معقول یا جدایی شایسته 287
- نکته ها: 289
- 1. لزوم تعدّد مجالس طلاق 289
- 3. مرزهای الهی 290
- شأن نزول: 291
- اشاره 291
- احکام طلاق 291
- تفسیر: جدایی مشروط 292
- نکته: مُحلّل یک عامل بازدارنده در برابر طلاق 293
- احکام طلاق 295
- اشاره 295
- تفسیر: باز هم محدودیت های دیگر طلاق 296
- اشاره 298
- تفسیر: خرافاتی که زنان را بیچاره می کرد 298
- بخشی دیگر از احکام طلاق 303
- اشاره 303
- تفسیر: بخش دیگری از احکام طلاق 303
- نکته: آیا این آیه نسخ شده است؟ 306
- شرایط شهادت بر فحشای زن 308
- تفسیر: شهادت بر فحشا 308
- اشاره 308
- روش سهل وممتنع قوانین کیفری اسلام 312
- حکم ازدواج با همسران پدر 313
- شأن نزول: 313
- اشاره 313
- تفسیر: ازدواج با همسر پدر ممنوع 314
- زنان محارم 315
- اشاره 315
- تفسیر: تحریم ازدواج با محارم 315
- اشاره 320
- تفسیر: حدّ «زانی» و «زانیه» 320
- 1. مواردی که حکم زنا اعدام است 324
- 2. چرا زانیه مقدم ذکر شده؟ 324
- 3. مجازات در حضور جمع چرا؟ 324
- 4. حدّ زانی قبلاً چه بوده است؟ 325
- 6. شرایط تحریم ازدواج با زانی و زانیه 326
- اشاره 327
- حکم اتهام به زنان پاکدامن 327
- 7. فلسفه تحریم زنا 327
- تفسیر: 328
- احکامی درباره پوشش زنان 330
- اشاره 330
- شأن نزول: 331
- تفسیر: مبارزه با چشم چرانی وترک حجاب 332
- 1. فلسفه حجاب 337
- نکته ها: 337
- 2. خرده گیری های مخالفان حجاب 340
- الف) زنان نیمی از جامعه 340
- اشاره 340
- ب) حجاب دست وپا گیر است 342
- ج) حجاب، مردان را حریص تر می کند 342
- 3. استثناء وجه وکفین 343
- 4. منظور از «نسائهنّ» چیست؟ 344
- 5. تفسیر جمله «أو ما مَلَکَت أیمانُهُنَّ» 344
- 6. تفسیر «اُولِی الإربَهِ مِنَالرِّجالِ» 345
- 7. کدام اطفال از این حکم مستثنا هستند 346
- 8. چرا عمو ودایی جزءِ محارم نیامده اند؟ 346
- اشاره 347
- 9. هرگونه عوامل تحریک ممنوع 347
- ورود به استراحتگاه والدین و حکم حجاب زنان سالخورده 347
- تفسیر: آداب ورود به استراحتگاه خصوصی پدر ومادر 348
- نکته ها: 352
- 1. فلسفه استیذان ومفاسد عدم توجّه به آن 352
- 2. حکم حجاب برای زنان سالخورده 354
- تفسیر: گوشه ای از احکام طلاق وجدایی شایسته 356
- اشاره 356
- اشاره 359
- احکامی دیگر درباره پوشش زنان 359
- شأن نزول: 359
- تفسیر: اخطار شدید به مزاحمان وشایعه پراکنان 360
- احکام ظهار 362
- اشاره 362
- شأن نزول: 363
- تفسیر: «ظِهار» یک عمل زشت جاهلی 364
- قسمتی از احکام ظهار 370
- اشاره 372
- حکم ازدواج زن مسلمان با کافر 372
- شأن نزول: 373
- تفسیر: جبران زیان های مسلمین وکفّار 374
- تفسیر: شرایط طلاق وجدایی 379
- احکامی درباره طلاق 379
- اشاره 379
- نکته ها: 383
- 1. «طلاق» منفورترین حلال ها 383
- 2. انگیزه طلاق 385
- 3. فلسفه نگه داشتن عدّه 387
- پاره ای دیگر از احکام طلاق 388
- تفسیر: یا سازش یا جدایی خداپسندانه 388
- اشاره 388
- اشاره 392
- تفسیر: احکام زنان مطلّقه وحقوق آنها 392
- 2. خدا «تکلیف ما لا یطاق» نمی کند 398
- 1. احکام «طلاق رجعی» 398
- نکته ها: 398
- 3. اهمّیّت نظام خانواده 399
- اشاره 401
- مریم زنی نمونه 404
- اشاره 404
- تفسیر: عمران ودخترش مریم 405
- اشاره 408
- تفسیر: پرورش مریم در سایه عنایت الهی 408
- عظمت مریم و دعای زکریا (ع) 412
- اشاره 412
- تفسیر: زکریّا ومریم علیهما السلام 413
- اشاره 415
- تفسیر: مریم بانوی برگزیده الهی 415
- ادامه داستان حضرت مریم(ع) 415
- اشاره 417
- ادامه داستان حضرت مریم (ع) 417
- تفسیر: سرپرستی مریم 418
- تفسیر: بشارت تولّد مسیح 419
- اشاره 419
- اشاره 422
- ادامه داستان حضرت مریم (ع) 422
- تفسیر: چگونه بدون همسر فرزند می آورم؟! 422
- اشاره 423
- حضور حضرت فاطمه(س) در ماجرای مباهله 423
- تفسیر: مباهله با مسیحیان نجران 425
- 1. دعوت به مباهله دلیل روشن حقّانیّت پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله 426
- نکته ها: 426
- 2. «مباهله» سند زنده ای برای عظمت اهل بیت علیهم السلام 427
- 3. پاسخ به سؤال 430
- 4. نوه های دختری، فرزندان ما هستند 432
- 5. آیا مباهله یک حکم عمومی است؟ 433
- اشاره 434
- جمعی از زنان مهاجر 434
- شأن نزول: 435
- اشاره 436
- تفسیر: مسیح فرستاده خدا بود 436
- تفسیر: فرازی از زندگی بت شکن 437
- بشارت به ساره 437
- اشاره 437
- سکونت هاجر در سرزمین سوزان 442
- اشاره 442
- تفسیر: بخشی دیگر از زندگی هاجر 443
- اشاره 444
- مریم زنی الهی و نمونه 444
- تفسیر: سرآغاز تولّد مسیح 445
- 1. منظور از روح خدا چیست؟ 447
- نکته ها: 447
- 2. «تمثّل» چیست؟ 448
- تفسیر: مریم در کشاکش طوفان های زندگی 449
- اشاره 449
- ادامه داستان حضرت مریم 449
- 1. مریم در لابه لای مشکلات ورزیده شد 452
- نکته ها: 452
- 2. چرا مریم تقاضای مرگ از خدا کرد؟ 453
- 4. روزه سکوت 454
- 3. پاسخ به یک پرسش 454
- 5. یک غذای نیروبخش 455
- اشاره 456
- ادامه داستان حضرت مریم 456
- تفسیر: مسیح در گاهواره سخن می گوید 457
- مادر و خواهر موسی علیه السلام 460
- اشاره 460
- تفسیر: چه خدای مهربانی 461
- مریم آیتی برای جهانیان 467
- تفسیر: مریم علیها السلام بانوی پاکدامن 467
- اشاره 467
- نکته ها: 468
- تفسیر: آیتی دیگر از آیات خدا 470
- اشاره 470
- اشاره 471
- مادر موسی و همسر فرعون 471
- تفسیر: در آغوش فرعون! 472
- امداد الهی به مادر موسی 477
- اشاره 477
- تفسیر: بازگشت موسی به آغوش مادر 478
- اشاره 482
- دختران شعیب 482
- تفسیر: 483
- اشاره 486
- ادامه قصه دختران شعیب 486
- اشاره 490
- فاطمه زهرا علیها السلام و آیه تطهیر 490
- نکته ها: 493
- 1. آیه تطهیر برهان روشن عصمت 493
- 2. آیه تطهیر درباره چه کسانی است؟ 494
- 3. آیا اراده الهی در اینجا تکوینی است یا تشریعی؟ 498
- اشاره 500
- تفسیر: 500
- آسیه و مریم دو زن نمونه 500
- ایثاری تحسین برانگیز 503
- اشاره 503
- شأن نزول: 504
- سندی بزرگ بر فضیلت اهلبیت پیامبر صلی الله علیه و آله 504
- اشاره 508
- تفسیر: ما به تو خیر فراوان دادیم 508
- فاطمه مصداق خیر کثیر 508
- نکته: فاطمه علیها السلام وکوثر 510
- اشاره 511
- تفسیر: 512
- اشاره 512
- توطئه زلیخا 513
- اشاره 513
- تفسیر: عشق سوزان همسر عزیز مصر 513
- اشاره 518
- تفسیر: طشت رسوایی همسر عزیز از بام افتاد 518
- رسوایی زلیخا 518
- زنان فاسد دربار 522
- اشاره 522
- تفسیر: توطئه دیگر همسر عزیز مصر 523
- 1. تطمیع وتهدید 529
- نکته ها: 529
- 4. شرکاءِ جرم 530
- 3. چرا یوسف در جلسه زنان حضور یافت؟ 530
- اشاره 532
- تفسیر: تبرئه یوسف از هر گونه اتّهام 532
- 1. نتیجه پاکدامنی 536
- نکته ها: 536
- 2. شکست ها سبب بیداری 536
- اشاره 537
- هلاکت همسر لوط 537
- تفسیر: هیرودیا و توطئه قتل حضرت یحیی علیه السلام 538
- اشاره 540
- تفسیر: 540
- همسر نوح میان غرق شدگان 540
- همسر لوط 541
- تفسیر: 541
- اشاره 541
- هلاکت همسر لوط 542
- اشاره 542
- تفسیر: آنجا که پاکدامنی عیب بزرگی است 543
- اشاره 544
- سرانجام همسر لوط 544
- تفسیر: و این هم سرنوشت آلودگان! 545
- اشاره 546
- سرانجام همسر لوط 546
- همسران نوح و لوط، زنانی ناشایست 547
- اشاره 547
- تفسیر: سرزمین بلازده این قوم در برابر شماست 547
- تفسیر: 548
- اشاره 549
- امّ جمیل همسر ابولهب 549
- شأن نزول: 550
- تفسیر: بریده باد دست ابولهب! 551
- 2. پاسخ به یک سؤال 556
- 1. باز هم نشانه دیگری از اعجاز قرآن 556
- نکته ها: 556
- 3. همیشه نزدیکان بی بصیرت دورند! 557
- زنان وسوسه گر عزم شکن 558
- تفسیر: 558
- اشاره 558
- اشاره 560
- اشاره 562
- تفسیر: داستان هدهد وملکه سبا 562
- نکته: درس های آموزنده 566
- تفسیر: پادشاهان ویرانگرند 568
- اشاره 568
- 1. آداب نامه نگاری 573
- نکته ها: 573
- 3. اشارات پرمعنی در ماجرای سلیمان 575
- 4. نشانه پادشاهان 576
- تفسیر: مرا با مال نفریبید 577
- اشاره 577
- نکته ها: 579
- ادامه داستان ملکه سبا 580
- تفسیر: در یک چشم برهم زدن تخت او حاضر است 580
- اشاره 580
- 1. پاسخ به چند سؤال 584
- 2. قدرت وامانت، دو شرط مهم 585
- 3. تفاوت «علم من الکتاب» و«علم الکتاب» 585
- 4. هذا من فضل ربّی 586
- 5. آصف بن برخیا چگونه تخت ملکه را حاضر ساخت؟ 587
- ادامه داستان ملکه سبا 588
- اشاره 588
- تفسیر: نور ایمان در دل ملکه سبا 589
- نکته ها: 593
- 1. سرانجام کار ملکه سبا 593
- 2. یک جمع بندی کلّی از سرگذشت سلیمان 594
- اشاره 596
- اشاره 597
- تحقیق وبررسی 601
- تفسیر: داستان پرماجرای افک (تهمت عظیم) 603
- ادامه ماجرای افک 608
- اشاره 608
- تفسیر: اشاعه فحشا ممنوع 609
- 1. اشاعه فحشا چیست؟ 611
- نکته ها: 611
- 2. بلای شایعه سازی 613
- 3. کوچک شمردن گناه 614
- مسئولیت سنگین همسران پیامبر 615
- شأن نزول: 615
- اشاره 615
- تفسیر: یا سعادت جاودان، یا زرق وبرق دنیا 616
- نکته: چرا گناه وثواب افراد باشخصیّت مضاعف است 620
- اشاره 622
- همسران پیامبر و لزوم مراقبت از گفتار و رفتار خویش 622
- تفسیر: همسران پیامبر باید چنین باشند 623
- اشاره 627
- ماجرای ازدواج زینب 627
- تفسیر: سنّت شکنی بزرگ 629
- نکته: افسانه های دروغین 634
- تفسیر: با این زنان می توانی ازدواج کنی 637
- اشاره 637
- اشاره 643
- احکامی در چگونگی ارتباط پیامبر با همسرانش 643
- تفسیر: رفع یک مشکل دیگر از زندگی پیامبر صلی الله علیه و آله 644
- نکته: آیا این حکم در حقّ همه همسران پیامبر صلی الله علیه و آله بود؟ 647
- اشاره 648
- تفسیر: یک حکم مهمّ دیگر در ارتباط با همسران پیامبر 648
- نکته ها: 649
- 1. فلسفه این حکم 649
- 2. روایات مخالف 650
- 3. آیا قبل از ازدواج می توان به همسر آینده نگاه کرد؟ 651
- اشاره 652
- احکامی ویژه درباره همسران پیامبر صلی الله علیه و آله 652
- تفسیر: 654
- احکامی دیگر خطاب به همسران پیامبر صلی الله علیه و آله 659
- شأن نزول: 659
- اشاره 659
- تفسیر: مواردی که از این قانون حجاب مستثناست 660
- اشاره 661
- هشدار به برخی از همسران پیامبر صلی الله علیه و آله 661
- شأن نزول: 662
- تفسیر: سرزنش شدید نسبت به برخی همسران پیامبر صلی الله علیه و آله 664
- نکته ها: 668
- 1. اوصاف همسر شایسته 668
- 2. نارضایی پیامبر صلی الله علیه و آله از برخی همسران خود 669
اسقف به پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله عرض کرد: ای ابوالقاسم، ما با تو مباهله نمی کنیم بلکه مصالحه می کنیم، با ما مصالحه کن!
پیامبر صلی الله علیه و آله با آنها مصالحه کرد که دو هزار حُلّه که دست کم قیمت هر حلّه ای چهل درهم باشد، وعاریت دادن سی دست زره وسی نیزه وسی رأس اسب در صورتی که در سرزمین یمن توطئه ای برای مسلمانان رخ دهد پیامبر صلی الله علیه و آله ضامن این عاریت ها خواهد بود تا آنها را بازگرداند؛ وعهدنامه ای در این زمینه نوشته شد.
در روایتی آمده است اسقف مسیحیان به آنها گفت: صورت هایی را می بینم که اگر ازخداوندتقاضاکنندکوه هاراازجابرکندچنین خواهدکرد،هرگزباآنهامباهله نکنید که هلاک خواهیدشد،وتاروزقیامت یک نصرانی برصفحه زمین باقی نخواهدماند.(1)
تفسیر: مباهله با مسیحیان نجران
این آیه به دنبال آیات قبل واستدلالی که در آنها بر نفی خدا بودن مسیح شده بود، به پیامبر صلی الله علیه و آله دستور می دهد: «هرگاه بعد از دانشی که (درباره مسیح) برای تو آمده (باز) کسانی با تو در آن به محاجّه وستیز برخاستند، به آنها بگو: بیایید ما فرزندان خود را دعوت می کنیم وشما هم فرزندان خود را، ما زنان خویش را دعوت می نماییم، شما هم زنان خود را، ما از نفوس خود (کسانی که به منزله جان ما هستند) دعوت می کنیم، شما هم از نفوس خود دعوت کنید، سپس مباهله می کنیم ولعنت خدا را بر دروغگویان قرار می دهیم» (فَمَنْ حَاجَّکَ فِیهِ مِنْ بَعْدِ مَا جَاءَکَ مِنَ الْعِلْمِ فَقُلْ تَعَالَوْا نَدْعُ أَبْنَاءَنَا وَ أَبْنَاءَکُمْ وَ نِسَاءَنَا وَ نِسَاءَکُمْ وَ أَنْفُسَنَا وَ أَنْفُسَکُمْ ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَلْ لَعْنَتَ اللهِ عَلَی الْکَاذِبِینَ).
ناگفته پیداست منظور از «مباهله» این نیست که این افراد جمع شوند ونفرین کنند وسپس پراکنده شوند، زیرا چنین عملی به تنهایی فایده ندارد، بلکه منظور این است که این نفرین مؤثّر گردد وبا آشکار شدن اثر آن، دروغگویان به عذاب گرفتار شوند وشناخته گردند.
1- مجمع البیان، ذیل آیه مورد بحث، (با تلخیص). این شأن نزول با تفاوت مختصری در تفاسیر دیگر مانندروح الجنان وتفسیر کبیر نیز آمده است، وفخررازی ادّعا می کند: این روایت در میان علمای تفسیر وحدیثمورد اتّفاق است. بحارالأنوار، ج 21، ص 321، 342، 344؛ مفید، ارشاد، ج 1، ص 166.