زن در تفسیر نمونه صفحه 551

حالی که آن حضرت را نمی دید، سنگی در دست داشت وگفت: من شنیده ام «محمّد» مرا هجو کرده، به خدا سوگند اگر او را بیابم با همین سنگ بر دهانش می زنم! من خودم نیز شاعرم! سپس به اصطلاح، اشعاری در مذمت پیغمبر واسلام بیان کرد.(1)

خطر «ابولهب» وهمسرش برای اسلام وعداوت آنها منحصر به این نبود، واگر می بینیم قرآن لبه تیز حمله را متوجه آنها کرده وبا صراحت از آنها نکوهش می کند، دلائلی بیش از این دارد که بعداً به خواست خدا به آن اشاره خواهد شد.

تفسیر: بریده باد دست ابولهب!

همان گونه که در شأن نزول سوره گفتیم، این سوره در حقیقت، پاسخی است به سخنان زشت «ابولهب» عموی پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله ، فرزند «عبدالمطلب» که از دشمنان سرسخت اسلام بود وبه هنگام شنیدن دعوت آشکار وعمومی پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله وانذار او نسبت به عذاب الهی گفت: «زیان وهلاکت بر تو باد، آیا برای همین حرف ها ما را فرا خواندی»؟!

قرآن مجید در پاسخ این مرد بد زبان می فرماید: «بریده باد هر دو دست «ابولهب»، یا مرگ وخسران بر او باد» (تَبَّتْ یَدَا أَبی لَهَبٍ وَ تَبَّ).

«تَبّ» و«تباب» (بر وزن خراب) به گفته «راغب» در «مفردات»، به معنی زیان مستمر ومداوم است، ولی «طبرسی» در «مجمع البیان» می گوید: به معنی زیانی است که منتهی به هلاکت می شود.

بعضی از ارباب لغت نیز، آن را به معنی «قطع کردن» تفسیر کرده اند، واین شاید به خاطر آن است که: زیان مستمر ومنتهی به هلاکت طبعاً سبب قطع وبریدگی می شود، واز مجموع این معانی همان استفاده می شود که در معنی آیه گفته ایم.

البتّه این هلاکت وخسران می تواند جنبه دنیوی داشته باشد، یا معنوی واخروی، ویا هر دو.