زن در تفسیر نمونه صفحه 576

نظامی مقدّم است، در حالی که عقیده ملکه سبا بر عکس آن بود، ودر پایان ماجرا می بینیم که حق با او بوده است.

ومی توان گفت این نوع مشورت غیر از آن است که امروز در میان ما رایج است، ما نظریّه اکثریّت را معیار قرار می دهیم وحقّ تصمیم گیری را برای آنها قائل هستیم، در حالی که در این نوع مشورت، حقّ تصمیم گیری با رهبر جمعیّت است ومشاوران تنها اظهارنظر می کنند، وآیه (شَاوِرْهُمْ فِی الاَْمْرِ فَإِذَا عَزَمْتَ فَتَوَکَّلْ عَلَی اللَّهِ) «با آنها در کارها مشورت کن وهنگامی که تصمیم گرفتی بر خدا توکّل کن»(1) نیز اشاره به این قسم دوم

از شورا است در حالی که آیه 38 شوری (وَأَمْرُهُمْ شُورَی بَیْنَهُمْ) «کار مؤمنان باید به صورت مشورت انجام یابد» ظاهراً اشاره به قسم اوّل است.(2)

5. مشاوران ملکه سبا به او گفتند: «ما صاحبان قوّه وصاحبان بأس شدید هستیم».

ممکن است تفاوت این دو در این باشد که «قوّه» اشاره به کمّیّت عظیم لشکر و«بأس شدید» اشاره به کیفیّت کارآزمودگی وروح شجاعت وشهامت لشکریان باشد، یعنی ما هم از نظر کمّیّت لشکر وهم از نظر کیفیّت آمادگی کامل برای رزم با دشمن داریم.

4. نشانه پادشاهان

از این آیات به خوبی استفاده می شود که سلطنت وحکومت استبدادی همه جا مایه فساد وتباهی وذلیل کردن عزیزان یک قوم است، چرا که افراد باشخصیّت را کنار می زنند، متملّقان چاپلوس را به خدمت دعوت می کنند، ودر همه چیز منفعت وسود خود را می جویند، اهل هدیه ورشوه وزر وزیورند وطبعاً ظالمان زورگو که دسترسی به این امور دارند نزد آنها محبوب ترند.

شاهان، فکر وقلبشان در گرو مقام وهدایا وزر وزیورهاست، در حالی که پیامبران جز به صلاح امّت ها نمی اندیشند (ر.ک: ج 15، ص 477 - 489).