- مقدمه حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (دامت برکاته) 1
- شیوه تحقیق و تنظیم 6
- اشاره 11
- اشاره 12
- اشاره 13
- خشم از تولد دختر 13
- تفسیر: آنجا که تولّد دختر ننگ بود 13
- 1. چرا فرشتگان را دختران خدا می دانستند؟ 15
- نکته ها 15
- 2. چرا عرب جاهلی دختران را زنده به گور می کرد؟ 16
- ناخشنودی از دختر 19
- اشاره 19
- تفسیر 20
- کشتن فرزند از ترس فقر 22
- تفسیر 22
- اشاره 22
- اشاره 23
- خشم و اندوه از شنیدن تولد دختر 23
- تفسیر: چگونه ملائکه را دختران خدا می خوانید؟ 24
- اشاره 28
- تفسیر 28
- به کدامین گناه کشته شدند؟ 28
- اشاره 31
- سرگذشت دردناک زنان در طول تاریخ 32
- اشاره 34
- اشاره 35
- مرحله نوین در زندگی زن 36
- گفتار اوّل: جایگاه انسانی زن در قرآن 36
- خلقت زن و مرد از گوهر واحد 37
- اشاره 37
- تفسیر: اکنون ببینیم منظور از «نَفسٍ واحِدَهٍ» کیست؟ 38
- نقش اسلام در احیای ارزش مقام زن 39
- تفسیر: همه شما را از نَفْس واحدی آفرید 42
- اشاره 42
- گفتار دوم: جایگاه معنوی و هدایت پذیری زن در قرآن 44
- ارزش یکسان معنوی مرد و زن 44
- شأن نزول: 44
- اشاره 44
- تفسیر: نتیجه برنامه خردمندان 45
- نکته: ارزش معنوی مرد وزن 46
- اشاره 48
- خطاب یکسان به آدم و حوا 48
- تفسیر: وسوسه های شیطانی در لباس های دلپذیر 49
- تفسیر: بازگشت آدم به سوی خدا 53
- اشاره 53
- اشاره 54
- تفسیر 54
- حیات طیبه در انتظار زن و مرد مؤمن 54
- برابری مرد و زن 55
- اشاره 56
- صفات مشترک معنوی زن و مرد و پاداش آنان 56
- شأن نزول: 56
- تفسیر: شخصیّت وارزش مقام زن در اسلام 57
- پاداش و کیفر مشترک زن و مرد 62
- اشاره 62
- تفسیر: نتیجه دیگر فتح المبین 62
- اشاره 65
- پاداش مشترک مردان و زنان مؤمن 65
- تفسیر: بگذارید ما هم از نور شما استفاده کنیم 66
- اول: حقوق برابر زن و مرد 72
- گفتار سوم: جایگاه حقوقی زن در قرآن 72
- حق تصمیم گیری زن درباره ازدواج 72
- اصل ارث بری 75
- دفاع از حقوق زنان 77
- حق امر به معروف و نهی از منکر 79
- دفاع از زنان پاکدامن 83
- 1. معنی «رمی» در آیه چیست؟ 86
- 2. چهار شاهد چرا؟ 86
- 3. شرط مهمّ قبولی توبه 87
- 4. احکام قذف 88
- تفاوت در قصاص 91
- دوم: حقوق متفاوت زن و مرد 91
- تفاوت زن و مرد در ارث 94
- تفاوت زن و مرد در شهادت 94
- 1. ارث یک حقّ طبیعی است 101
- 2. ارث در میان ملل گذشته 102
- 3. چرا ارث مرد دو برابر زن است؟ 104
- 4. ارث برادران وخواهران 106
- 5. توجّه به چند نکته دیگر 107
- تساوی ها و تفاوت ها و رمز و راز آن 108
- اشاره 111
- 2. تفاوت های واقعی 112
- 3. جامعه به منزله یک پیکر 112
- اشاره 117
- تفسیر: شرایط بیعت زنان 117
- نکته ها: 119
- 1. رابطه بیعت زنان با شخصیّت اسلامی آنها 119
- 2. ماجرای بیعت هند همسر ابوسفیان 120
- اشاره 122
- زن و مرد لباس یکدیگرند 123
- اشاره 123
- شأن نزول: 123
- تفسیر: 124
- اشاره 126
- ایمان شرط نخست همسرگزینی 126
- تفسیر: ازدواج با مشرکان ممنوع است 127
- نکته ها: 128
- 1. فلسفه تحریم ازدواج با مشرکان 128
- 2. مشرکان چه اشخاصی هستند؟ 129
- 3. این آیه منسوخ نشده است 130
- 4. تشکیل خانواده باید با دقّت ومطالعه باشد 130
- حقوق و مسئولیت متقابل همسران 131
- حق ووظیفه جدایی ناپذیرند 131
- اشاره 132
- مهریه همسر 132
- تفسیر: چگونگی ادای مهر 133
- تعدّد زوجات 137
- اشاره 137
- تفسیر: ازدواج با دختران یتیم 138
- 1. منظور از عدالت درباره همسران چیست؟ 141
- 2. تعدّد زوجات یک ضرورت اجتماعی 142
- 3. آیا تعدّد ازواج ممکن است؟ 146
- اشاره 147
- تفسیر: مهر زنان را به طور کامل بپردازید 147
- مهریه هدیه ای از روی محبّت 147
- نکته: مهر، یک پشتوانه اجتماعی برای زن 148
- شأن نزول: 150
- معاشرت شایسته با همسر 150
- اشاره 150
- تفسیر: باز هم دفاع از حقوق زنان 151
- پرداخت مهریه زنان به طور کامل 153
- شأن نزول: 153
- اشاره 153
- تفسیر: از مهریّه همسر چیزی کم نگذارید 154
- ازدواج موقت 156
- تفسیر: حرمت ازدواج با زنان شوهردار 156
- اشاره 156
- 1. ازدواج موقّت در اسلام 160
- 2. آیا حکم ازدواج موقّت نسخ شده است 161
- 3. ازدواج موقّت، یک ضرورت اجتماعی 165
- 5. «راسل» وازدواج موقّت 168
- تمکین در امور زناشویی 169
- اشاره 169
- تفسیر: سرپرستی در نظام خانواده 170
- نکته: آیا اسلام اجازه تنبیه بدنی داده است؟ 173
- تلاش برای جلوگیری از جدایی 174
- اشاره 174
- تفسیر: محکمه صلح خانوادگی 174
- اشاره 176
- گذشت از پاره ای حقوق برای حفظ زندگی 176
- شأن نزول: 177
- تفسیر: صلح بهتر است 177
- تفسیر: عدالت، شرط تعدّد همسر 179
- اشاره 179
- عدالت میان همسران 179
- تفسیر: ازدواج وخوردن غذای اهل کتاب 183
- حکم ازدواج با زنان اهل کتاب 183
- اشاره 183
- اشاره 187
- تفسیر: کفران یک نعمت بزرگ 187
- همسر مایه آرامش 187
- نکته ها: 189
- 1. منظور از «زوجین» کیست؟ 189
- همسر انسان از جنس او 192
- اشاره 192
- اشاره 193
- تأمین نیازهای جنسی تنها در محدوده ازدواج 193
- تفسیر: 193
- تفسیر: 194
- نکته: همسر دائم وموقّت 195
- اشاره 196
- حکم اتهام به همسر 196
- تفسیر: مجازات تهمت به همسر 198
- 1. چرا حکم قذف در مورد دو همسر تخصیص خورده؟ 200
- نکته ها: 200
- 2. برنامه مخصوص «لعان» 201
- 3. جزای محذوف در آیه 202
- تفسیر: نوریان مر نوریان را طالبند... 203
- اشاره 203
- نکته ها: 203
- 1. «خبیثات» و«خبیثون» کیانند؟ 203
- 3. پاسخ به یک سؤال 205
- 2. آیا این یک حکم تکوینی است یا تشریعی 205
- ازدواج آسان 206
- اشاره 206
- تفسیر: ترغیب به ازدواج آسان 207
- نکته ها: 212
- 1. ازدواج یک سنّت الهی 212
- 2. منظور از جمله «وَالصّالِحینَ مِن عِبادِکُم وَ إمائِکُم» چیست؟ 215
- اشاره 216
- ازدواج مایه آرامش و سبب مودت و رحمت 216
- تفسیر: 216
- نکته: پیوند محبت دو همسر 218
- اشاره 219
- همسرانی عاشق شوهر 219
- تفسیر: 219
- همسرانی عاشق شوهر 220
- همسران زیبای بهشتی 220
- باز هم همسران بهشتی 221
- همسرانی شایسته 221
- شأن نزول: 223
- امان از دست همسر و فرزند بد 223
- اشاره 223
- اشاره 225
- تفسیر: 225
- همسر شایسته 225
- اشاره 226
- توجه به نیازهای معنوی خانواده 226
- نکته: تعلیم وتربیت خانواده 227
- تفسیر: خانواده خود را از آتش دوزخ نجات دهید 227
- پاسخ به نیازهای جنسی فقط از طریق مشروع 229
- اشاره 229
- تفسیر: بخش دیگری از ویژگی های بهشتیان 229
- زوجیت در خلقت بشر 230
- اشاره 230
- نکته: نظام جنسیت در جهان بشریت 231
- تفسیر: 232
- اشاره 232
- زوجیت در خلقت بشر 232
- تفسیر: 233
- هم سن و سالی همسران 233
- اشاره 233
- اشاره 234
- تفسیر: هفت دستور درباره شیردادن نوزادان 235
- اشاره 235
- حق شیردهی 235
- اهمیت نیکی به پدر و مادر 240
- اشاره 241
- تفسیر: توحید ونیکی به پدر ومادر 241
- نیکی به پدر و مادر 241
- دقّت فوق العاده در احترام به پدر ومادر 243
- اشاره 243
- نکته: احترام پدر ومادر در منطق اسلام 244
- اهمیّت مقام مادر 247
- مقام مادر 247
- اشاره 249
- مرز اطاعت از پدر و مادر 249
- تفسیر: برترین توصیه نسبت به پدر و مادر 250
- شأن نزول: 250
- نکته: نیکی به پدر و مادر 252
- اشاره 253
- نیکی به مادر و مرز اطاعت از والدین 253
- تفسیر: 254
- اشاره 257
- یادی از رنج مادر 257
- تفسیر: ای انسان، به مادر وپدر نیکی کن! 258
- نکته ها: 262
- توجه به حقوق پدر و مادر 264
- پایمال کنندگان حقوق پدر ومادر 265
- تفسیر: 266
- دعا برای پدر و مادر 266
- اشاره 266
- اشاره 268
- اشاره 269
- شأن نزول: 269
- تفسیر: حکم زنان در عادت ماهیانه 270
- 1. رفتار اقوام پیشین با زنان 275
- نکته ها: 275
- اشاره 276
- 2. جمع بین طهارت وتوبه 276
- حکم ایلاء 276
- تفسیر: مبارزه با یک رسم زشت جاهلی 277
- نکته ها: 278
- 1. ایلاء یک حکم استثنایی است 278
- 3. اوصاف الهی در پایان هر آیه 279
- تفسیر: عدّه یا حریم ازدواج 280
- اشاره 280
- نکته ها: 285
- 1. عدّه، وسیله ای برای صلح وبازگشت 285
- 2. عدّه، وسیله حفظ نسل 285
- شأن نزول: 286
- اشاره 286
- طلاق زنان 286
- تفسیر: یا زندگی زناشویی معقول یا جدایی شایسته 287
- نکته ها: 289
- 1. لزوم تعدّد مجالس طلاق 289
- 3. مرزهای الهی 290
- شأن نزول: 291
- اشاره 291
- احکام طلاق 291
- تفسیر: جدایی مشروط 292
- نکته: مُحلّل یک عامل بازدارنده در برابر طلاق 293
- احکام طلاق 295
- اشاره 295
- تفسیر: باز هم محدودیت های دیگر طلاق 296
- تفسیر: خرافاتی که زنان را بیچاره می کرد 298
- اشاره 298
- اشاره 303
- بخشی دیگر از احکام طلاق 303
- تفسیر: بخش دیگری از احکام طلاق 303
- نکته: آیا این آیه نسخ شده است؟ 306
- شرایط شهادت بر فحشای زن 308
- اشاره 308
- تفسیر: شهادت بر فحشا 308
- روش سهل وممتنع قوانین کیفری اسلام 312
- حکم ازدواج با همسران پدر 313
- اشاره 313
- شأن نزول: 313
- تفسیر: ازدواج با همسر پدر ممنوع 314
- اشاره 315
- زنان محارم 315
- تفسیر: تحریم ازدواج با محارم 315
- اشاره 320
- تفسیر: حدّ «زانی» و «زانیه» 320
- 1. مواردی که حکم زنا اعدام است 324
- 3. مجازات در حضور جمع چرا؟ 324
- 2. چرا زانیه مقدم ذکر شده؟ 324
- 4. حدّ زانی قبلاً چه بوده است؟ 325
- 6. شرایط تحریم ازدواج با زانی و زانیه 326
- 7. فلسفه تحریم زنا 327
- حکم اتهام به زنان پاکدامن 327
- اشاره 327
- تفسیر: 328
- احکامی درباره پوشش زنان 330
- اشاره 330
- شأن نزول: 331
- تفسیر: مبارزه با چشم چرانی وترک حجاب 332
- 1. فلسفه حجاب 337
- نکته ها: 337
- 2. خرده گیری های مخالفان حجاب 340
- الف) زنان نیمی از جامعه 340
- اشاره 340
- ب) حجاب دست وپا گیر است 342
- ج) حجاب، مردان را حریص تر می کند 342
- 3. استثناء وجه وکفین 343
- 5. تفسیر جمله «أو ما مَلَکَت أیمانُهُنَّ» 344
- 4. منظور از «نسائهنّ» چیست؟ 344
- 6. تفسیر «اُولِی الإربَهِ مِنَالرِّجالِ» 345
- 7. کدام اطفال از این حکم مستثنا هستند 346
- 8. چرا عمو ودایی جزءِ محارم نیامده اند؟ 346
- اشاره 347
- 9. هرگونه عوامل تحریک ممنوع 347
- ورود به استراحتگاه والدین و حکم حجاب زنان سالخورده 347
- تفسیر: آداب ورود به استراحتگاه خصوصی پدر ومادر 348
- نکته ها: 352
- 1. فلسفه استیذان ومفاسد عدم توجّه به آن 352
- 2. حکم حجاب برای زنان سالخورده 354
- تفسیر: گوشه ای از احکام طلاق وجدایی شایسته 356
- اشاره 356
- شأن نزول: 359
- احکامی دیگر درباره پوشش زنان 359
- اشاره 359
- تفسیر: اخطار شدید به مزاحمان وشایعه پراکنان 360
- احکام ظهار 362
- اشاره 362
- شأن نزول: 363
- تفسیر: «ظِهار» یک عمل زشت جاهلی 364
- قسمتی از احکام ظهار 370
- اشاره 372
- حکم ازدواج زن مسلمان با کافر 372
- شأن نزول: 373
- تفسیر: جبران زیان های مسلمین وکفّار 374
- تفسیر: شرایط طلاق وجدایی 379
- احکامی درباره طلاق 379
- اشاره 379
- 1. «طلاق» منفورترین حلال ها 383
- نکته ها: 383
- 2. انگیزه طلاق 385
- 3. فلسفه نگه داشتن عدّه 387
- تفسیر: یا سازش یا جدایی خداپسندانه 388
- پاره ای دیگر از احکام طلاق 388
- اشاره 388
- تفسیر: احکام زنان مطلّقه وحقوق آنها 392
- اشاره 392
- نکته ها: 398
- 1. احکام «طلاق رجعی» 398
- 2. خدا «تکلیف ما لا یطاق» نمی کند 398
- 3. اهمّیّت نظام خانواده 399
- اشاره 401
- مریم زنی نمونه 404
- اشاره 404
- تفسیر: عمران ودخترش مریم 405
- اشاره 408
- تفسیر: پرورش مریم در سایه عنایت الهی 408
- عظمت مریم و دعای زکریا (ع) 412
- اشاره 412
- تفسیر: زکریّا ومریم علیهما السلام 413
- اشاره 415
- تفسیر: مریم بانوی برگزیده الهی 415
- ادامه داستان حضرت مریم(ع) 415
- ادامه داستان حضرت مریم (ع) 417
- اشاره 417
- تفسیر: سرپرستی مریم 418
- تفسیر: بشارت تولّد مسیح 419
- اشاره 419
- اشاره 422
- تفسیر: چگونه بدون همسر فرزند می آورم؟! 422
- ادامه داستان حضرت مریم (ع) 422
- حضور حضرت فاطمه(س) در ماجرای مباهله 423
- اشاره 423
- تفسیر: مباهله با مسیحیان نجران 425
- نکته ها: 426
- 1. دعوت به مباهله دلیل روشن حقّانیّت پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله 426
- 2. «مباهله» سند زنده ای برای عظمت اهل بیت علیهم السلام 427
- 3. پاسخ به سؤال 430
- 4. نوه های دختری، فرزندان ما هستند 432
- 5. آیا مباهله یک حکم عمومی است؟ 433
- جمعی از زنان مهاجر 434
- اشاره 434
- شأن نزول: 435
- اشاره 436
- تفسیر: مسیح فرستاده خدا بود 436
- اشاره 437
- تفسیر: فرازی از زندگی بت شکن 437
- بشارت به ساره 437
- اشاره 442
- سکونت هاجر در سرزمین سوزان 442
- تفسیر: بخشی دیگر از زندگی هاجر 443
- اشاره 444
- مریم زنی الهی و نمونه 444
- تفسیر: سرآغاز تولّد مسیح 445
- 1. منظور از روح خدا چیست؟ 447
- نکته ها: 447
- 2. «تمثّل» چیست؟ 448
- تفسیر: مریم در کشاکش طوفان های زندگی 449
- اشاره 449
- ادامه داستان حضرت مریم 449
- 1. مریم در لابه لای مشکلات ورزیده شد 452
- نکته ها: 452
- 2. چرا مریم تقاضای مرگ از خدا کرد؟ 453
- 3. پاسخ به یک پرسش 454
- 4. روزه سکوت 454
- 5. یک غذای نیروبخش 455
- اشاره 456
- ادامه داستان حضرت مریم 456
- تفسیر: مسیح در گاهواره سخن می گوید 457
- اشاره 460
- مادر و خواهر موسی علیه السلام 460
- تفسیر: چه خدای مهربانی 461
- مریم آیتی برای جهانیان 467
- تفسیر: مریم علیها السلام بانوی پاکدامن 467
- اشاره 467
- نکته ها: 468
- اشاره 470
- تفسیر: آیتی دیگر از آیات خدا 470
- اشاره 471
- مادر موسی و همسر فرعون 471
- تفسیر: در آغوش فرعون! 472
- اشاره 477
- امداد الهی به مادر موسی 477
- تفسیر: بازگشت موسی به آغوش مادر 478
- اشاره 482
- دختران شعیب 482
- تفسیر: 483
- ادامه قصه دختران شعیب 486
- اشاره 486
- اشاره 490
- فاطمه زهرا علیها السلام و آیه تطهیر 490
- 1. آیه تطهیر برهان روشن عصمت 493
- نکته ها: 493
- 2. آیه تطهیر درباره چه کسانی است؟ 494
- 3. آیا اراده الهی در اینجا تکوینی است یا تشریعی؟ 498
- تفسیر: 500
- اشاره 500
- آسیه و مریم دو زن نمونه 500
- ایثاری تحسین برانگیز 503
- اشاره 503
- شأن نزول: 504
- سندی بزرگ بر فضیلت اهلبیت پیامبر صلی الله علیه و آله 504
- فاطمه مصداق خیر کثیر 508
- تفسیر: ما به تو خیر فراوان دادیم 508
- اشاره 508
- نکته: فاطمه علیها السلام وکوثر 510
- اشاره 511
- تفسیر: 512
- اشاره 512
- توطئه زلیخا 513
- تفسیر: عشق سوزان همسر عزیز مصر 513
- اشاره 513
- رسوایی زلیخا 518
- اشاره 518
- تفسیر: طشت رسوایی همسر عزیز از بام افتاد 518
- زنان فاسد دربار 522
- اشاره 522
- تفسیر: توطئه دیگر همسر عزیز مصر 523
- 1. تطمیع وتهدید 529
- نکته ها: 529
- 4. شرکاءِ جرم 530
- 3. چرا یوسف در جلسه زنان حضور یافت؟ 530
- اشاره 532
- تفسیر: تبرئه یوسف از هر گونه اتّهام 532
- 1. نتیجه پاکدامنی 536
- نکته ها: 536
- 2. شکست ها سبب بیداری 536
- هلاکت همسر لوط 537
- اشاره 537
- تفسیر: هیرودیا و توطئه قتل حضرت یحیی علیه السلام 538
- اشاره 540
- همسر نوح میان غرق شدگان 540
- تفسیر: 540
- همسر لوط 541
- اشاره 541
- تفسیر: 541
- هلاکت همسر لوط 542
- اشاره 542
- تفسیر: آنجا که پاکدامنی عیب بزرگی است 543
- اشاره 544
- سرانجام همسر لوط 544
- تفسیر: و این هم سرنوشت آلودگان! 545
- اشاره 546
- سرانجام همسر لوط 546
- اشاره 547
- تفسیر: سرزمین بلازده این قوم در برابر شماست 547
- همسران نوح و لوط، زنانی ناشایست 547
- تفسیر: 548
- امّ جمیل همسر ابولهب 549
- اشاره 549
- شأن نزول: 550
- تفسیر: بریده باد دست ابولهب! 551
- نکته ها: 556
- 2. پاسخ به یک سؤال 556
- 1. باز هم نشانه دیگری از اعجاز قرآن 556
- 3. همیشه نزدیکان بی بصیرت دورند! 557
- زنان وسوسه گر عزم شکن 558
- تفسیر: 558
- اشاره 558
- اشاره 560
- اشاره 562
- تفسیر: داستان هدهد وملکه سبا 562
- نکته: درس های آموزنده 566
- تفسیر: پادشاهان ویرانگرند 568
- اشاره 568
- 1. آداب نامه نگاری 573
- نکته ها: 573
- 3. اشارات پرمعنی در ماجرای سلیمان 575
- 4. نشانه پادشاهان 576
- اشاره 577
- تفسیر: مرا با مال نفریبید 577
- نکته ها: 579
- ادامه داستان ملکه سبا 580
- اشاره 580
- تفسیر: در یک چشم برهم زدن تخت او حاضر است 580
- 1. پاسخ به چند سؤال 584
- 2. قدرت وامانت، دو شرط مهم 585
- 3. تفاوت «علم من الکتاب» و«علم الکتاب» 585
- 4. هذا من فضل ربّی 586
- 5. آصف بن برخیا چگونه تخت ملکه را حاضر ساخت؟ 587
- ادامه داستان ملکه سبا 588
- اشاره 588
- تفسیر: نور ایمان در دل ملکه سبا 589
- 1. سرانجام کار ملکه سبا 593
- نکته ها: 593
- 2. یک جمع بندی کلّی از سرگذشت سلیمان 594
- اشاره 596
- اشاره 597
- تحقیق وبررسی 601
- تفسیر: داستان پرماجرای افک (تهمت عظیم) 603
- اشاره 608
- ادامه ماجرای افک 608
- تفسیر: اشاعه فحشا ممنوع 609
- نکته ها: 611
- 1. اشاعه فحشا چیست؟ 611
- 2. بلای شایعه سازی 613
- 3. کوچک شمردن گناه 614
- اشاره 615
- مسئولیت سنگین همسران پیامبر 615
- شأن نزول: 615
- تفسیر: یا سعادت جاودان، یا زرق وبرق دنیا 616
- نکته: چرا گناه وثواب افراد باشخصیّت مضاعف است 620
- همسران پیامبر و لزوم مراقبت از گفتار و رفتار خویش 622
- اشاره 622
- تفسیر: همسران پیامبر باید چنین باشند 623
- اشاره 627
- ماجرای ازدواج زینب 627
- تفسیر: سنّت شکنی بزرگ 629
- نکته: افسانه های دروغین 634
- تفسیر: با این زنان می توانی ازدواج کنی 637
- اشاره 637
- اشاره 643
- احکامی در چگونگی ارتباط پیامبر با همسرانش 643
- تفسیر: رفع یک مشکل دیگر از زندگی پیامبر صلی الله علیه و آله 644
- نکته: آیا این حکم در حقّ همه همسران پیامبر صلی الله علیه و آله بود؟ 647
- اشاره 648
- تفسیر: یک حکم مهمّ دیگر در ارتباط با همسران پیامبر 648
- نکته ها: 649
- 1. فلسفه این حکم 649
- 2. روایات مخالف 650
- 3. آیا قبل از ازدواج می توان به همسر آینده نگاه کرد؟ 651
- اشاره 652
- احکامی ویژه درباره همسران پیامبر صلی الله علیه و آله 652
- تفسیر: 654
- شأن نزول: 659
- احکامی دیگر خطاب به همسران پیامبر صلی الله علیه و آله 659
- اشاره 659
- تفسیر: مواردی که از این قانون حجاب مستثناست 660
- اشاره 661
- هشدار به برخی از همسران پیامبر صلی الله علیه و آله 661
- شأن نزول: 662
- تفسیر: سرزنش شدید نسبت به برخی همسران پیامبر صلی الله علیه و آله 664
- 1. اوصاف همسر شایسته 668
- نکته ها: 668
- 2. نارضایی پیامبر صلی الله علیه و آله از برخی همسران خود 669
از توضیحاتی که در بالا دادیم روشن می شود که تهدید سلیمان با اصل اساسی «لاَاِکْرَاهَ فِی الدِّینِ» تضادّی ندارد که بت پرستی دین نیست، بلکه یک خرافه وانحراف است.
نکته ها:
1. قابل توجّه اینکه زهد در منطق ادیان الهی این نیست که انسان از مال، ثروت وامکانات دنیا بی بهره باشد، بلکه حقیقت زهد آن است که اسیر اینها نگردد، بلکه امیر بر آن باشد، وسلیمان علیه السلام این پیامبر بزرگ الهی با رد کردن هدایای گرانبهای ملکه سبا نشان داد که امیر است نه اسیر.
در حدیثی از امام صادق علیه السلام می خوانیم: «الدُّنیا أصغَرُ قَدراً عِندَ اللّهِ وَ عِندَ أنبِیائِهِ وَأولِیائِهِ مِن أن یَفرَحوا بِشَیءٍ مِنها، أو یَحزَنوا عَلَیهِ فَلا یَنبَغی لِعالِمٍ وَ لا لِعاقِلٍ أن یَفرَحَ بِعَرَضِ الدُّنیا؛ دنیا در پیشگاه خدا ونزد انبیا واولیای الهی کوچک تر از آن است که آنها را خوشحال وذوق زده کند، یا با از دست رفتن آن غمگین شوند؛ بنابراین، برای هیچ عالم وعاقلی سزاوار نیست از متاع ناپایدار دنیا شادمان گردد».(1)
2. باز در این بخش از داستان سلیمان علیه السلام درس های قابل ملاحظه ای است که در لابه لای تعبیرات پرمعنی آیات نهفته است:
الف) هدف از لشکرکشی کشتار انسان ها نیست، بلکه هدف آن است که دشمن خود را در موضع ضعیفی بداند وقدرت مقابله در خود نبیند (جُنُودٌ لا قِبَلَ لَهُم بِها).
این تعبیر نظیر همان چیزی است که به مسلمانان دستور داده شده که «آن چنان نیرو فراهم سازید که دشمن را بترسانید» (وَ أَعِدُّوا لَهُمْ مَا اسْتَطَعْتُمْ مِنْ قُوَّهٍ وَ مِنْ رِبَاطِ الْخَیْلِ تُرْهِبُونَ بِهِ عَدُوَّ اللَّهِ).(2)
ب) سلیمان مخالفان خود را تهدید به قتل نمی کند، بلکه تهدید به بیرون راندن از کاخ ها وقصرها با ذلّت وخواری می کند، واین قابل توجّه است.
ج) سلیمان مخالفان خود را غافلگیر نمی سازد، بلکه قبلاً با صراحت آنها را در جریان حمله خویش می گذارد.
1- تفسیر روح البیان، ذیل آیه مورد بحث.
2- سوره انفال، آیه 60.