زن در تفسیر نمونه صفحه 651

این عقیده در عین اینکه با روایات فوق تضادّ روشنی دارد، با ظاهر آیات نیز سازگار نیست، زیرا ظاهر آیات نشان می دهد که آیه (اِنَّا أَحْلَلْنَا لَکَ أَزْوَاجَکَ) قبل از آیه مورد بحث نازل شده ومسأله نسخ احتیاج به دلیل قطعی دارد.

به هر حال ما چیزی مطمئن تر وروشن تر از ظاهر خود آیه در اینجا نداریم وبر طبق آن هرگونه ازدواج جدید ویا تبدیل همسران برای پیامبر صلی الله علیه و آله بعد از نزول آیه فوق تحریم شده است واین حکم مصالح مهمّی داشته که در بالا به آن اشاره کردیم.

3. آیا قبل از ازدواج می توان به همسر آینده نگاه کرد؟

جمعی از مفسّران جمله «وَ لَو أعجَبَکَ حُسنُهُنَّ» را دلیل بر حکم معروفی گرفته اند که در روایات اسلامی نیز به آن اشاره شده وآن این است که کسی که می خواهد با زنی ازدواج کند می تواند قبلاً به او نگاه کند، نگاهی که وضع قیافه واندام او را برای وی مشخّص کند.

فلسفه این حکم این است که انسان با بصیرت کامل همسر خود را انتخاب کند واز ندامت وپشیمانی های آینده که پیمان زناشویی را به خطر می افکند جلوگیری نماید. چنانکه در حدیثی از پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله آمده است که به یکی از یاران خود که می خواست با زنی ازدواج کند فرمود: «اُنظُر اِلَیها فَاِنَّهُ أجدَرُ أن یُؤدِمَ بَینَکُما؛ قبلاً به او نگاه کن که این سبب می شود مودّت والفت میان شما پایدار شود».(1)

در حدیثی دیگر می خوانیم که امام صادق علیه السلام در پاسخ این پرسش که آیا مرد می تواند هنگام تصمیم بر ازدواج با زنی او را به دقّت بنگرد وبه صورت وپشت سر او نگاه کند؟ فرمود: «نَعَم لا بَأسَ أن یَنظُرَ الرَّجُلُ إلی المَرأهِ إذا أرادَ أن یَتَزَوَّجَها، یَنظُرُ إلی خَلفِها وَ إلی وَجهِها؛ آری مانعی ندارد هنگامی که مردی بخواهد با زنی ازدواج کند به او نگاه کند وبه صورت وپشت سر او بنگرد».(2)

البتّه احادیث در این زمینه فراوان است، ولی در بعضی از آنها تصریح شده که نباید در این هنگام نگاه از روی شهوت وبه قصد لذّت بردن باشد.