تغییر جنسیت از منظر فقهی و حقوقی صفحه 148

ص:165

کریم و برخی روایات اسلامی است. از باب نمونه، تنها به یک آیه و دو روایت اشاره می شود:

انّما حَرَّمَ عَلیکُمُ المَیتَهَ و الدَّم وَ لَحمَ الخِنزِیرِ و ما اهِلَّ بِهِ لِغیر الله فَمَنِ اضطُرَّ غَیرَ باغٍ و لا عادٍ فَلا اثم عَلَیه انَّ اللهَ غفورٌ رحیم؛(1) خداوند، تنها (گوشت) مردار، خون، گوشت خوک و آن چه را نام غیر خدا به هنگام ذبح بر آن گفته شده، حرام کرده است. (ولی) آن کس که مجبور شود، در صورتی که ستمگر و متجاوز نباشد، گناهی بر او نیست؛ (و می تواند برای حفظ جان خود، در موقع ضرورت، از آن بخورد؛) خداوند آمرزنده و مهربان است. (2)علامه طباطبایی، در تفسیر المیزان می گوید که «غیر باغ و لاعاد» از نظر نحوی، حال هستند؛ یعنی در حالی که ظالم و متجاوز نباشد. به عبارت دیگر، کسی که ناچار از خوردن بعضی از این محرمات شود و این ناچاری و اضطرار در حالی باشد که ظالم و متجاوز از حد نباشد، مانعی ندارد که از آن ها بخورد؛ ولی اگر در حال ستم و تعدی، ناچار از خوردن شود، به این معنا که ستم و تعدی و تجاوز سبب اضطرار او شده باشد، خوردن محرمات برای وی جایز نخواهد بود.(3) و(4) قال الصادق(ع

)....لیس شئ ممّا حرّم الله الاّ و قد احَلّه لمن اضطر الیه؛(5)

امام صادق(علیه السلام) فرمود: هیچ چیز نیست از آن چیزهایی که خداوند حرام کرده است، مگر این که آن را برای شخص مضطر حلال کرده است.

قال الصادق(علیه السلام):

مَنِ اضطَرَّ الی المَیته و الدّم و لَحَم الخِنزیر فَلَم یأکُل