تغییر جنسیت از منظر فقهی و حقوقی صفحه 255

ص:272

1- (1) همان، ص 110، «ولو تغیرت جنسیه کلیهما فکذلک إذا کانا غیر مقارنین».
2- (2) همان، ص 110: «وأمّا إذا تقارنا ففی بقاء نکاحهما - وإن انعکس حکم کل منهما فیترتّب علی الزوجه السابقه أحکام الزوج وعلی الزوج السابق أحکام الزوجه - إشکال..... الأقرب عدم بقاء النکاح و إن استقرب سیدنا الاستاذ الامام الراحل قدّس سرّه فی تحریر الوسیله بقائه والله العالم».
3- (3) سید محسن خرازی، تغییر الجنس، فقه اهل البیت علیهم السلام (عربی)، ش 23 (پاییز 1379)، ص 247: «لو تزوّجت إمرأه فغیرت جنسها فصارت رجلاً بطل التزویج من حین التغییر؛ لعدم إمکان بقاء الزواج بعد صیروره المرأه رجلاً؛ فإنّه لا مشروعیه لزواج رجل مع رجل او إمرأه مع مماثلتها فبطل التزویج بعدم بقاء موضوعه». نیز نگاه کنید به: سید شهاب الدین صدر، خلاصه مقالات اولین کنگره پزشکی قانونی کشورهای اسلامی، ص 62.
4- (4) سید محسن خرازی، پیشین: «بل لا کلام فیما إذا غّیر الرجل جنسه بعد تغییر المرأه جنسها؛ فإنّ الزوجیه بینهما صارت باطله بمجرد تغییر المرأه جنسها، وعودها بعد صیروره الرجل مرأه محتاج الی دلیل أو عقد جدید و هو مفقود».

ج - تغییر جنسیت همزمان زوجین: اگر تغییر جنسیت در زن و مرد همزمان باشد، استاد بزرگوار ما، امام خمینی می گوید: بعید نمی دانم که ازدواج آن دو باقی باشد، ولی مطلب فوق با اشکال روبه رو است؛ چه این که حقیقت زوجیت مذکور با تغییر جنسیت قطعاً از بین می رود. (1)9. آیت الله سید محمد صدر: ایشان تنها به تغییر زن یا شوهر به تنهایی اشاره کرده اند و در مورد تغییر جنسیت همزمان یا غیر همزمانِ زن و شوهر سخنی بیان نکرده اند. کلام ایشان را در ضمن دو بند می آوریم:

الف - تغییر جنسیت شوهر: با تغییر جنسیت شوهر و تبدیل وی به زن، ارتباط او با زوجه اش قطع می شود و عقد نکاح آن دو باطل می شود، بدون این که نیازمند به طلاق باشد و سزاوار نیست که زوجه اش نسبت به وی تمکین داشته باشد، بلکه عمل جنسی میان آن دو، چه کم یا زیاد، حرام است؛ چون این عمل جنسی، عمل جنسی میان دو زن است. (2)ب - تغییر جنسیت زن (زوجه): نیز اگر زن (زوجه) تغییر جنسیت دهد و تبدیل به مرد شود، زوجیت و ارتباط وی با شوهرش قطع می شود، بدون این که نیازمند طلاق باشد و طبیعی است که جایز نیست برای وی که نسبت به شوهر سابقش تمکین جنسی داشته باشد.(3) 10. آیت الله محمدابراهیم جناتی: ایشان در مورد تغییر جنسیت زن یا شوهر چنین می گوید:

اگر زنی پس از ازدواج تغییر جنسیت دهد و مرد شود ازدواج او از هنگامی که