تغییر جنسیت از منظر فقهی و حقوقی صفحه 270

ص:287

گفتار اول: عدم وجوب نفقه در عقد موقت

در عقد موقت، دادن نفقه از سوی زوج به زوجه واجب نسیت. حال چنان چه، یکی از زوجین تغییر جنسیت دهد، طبیعی است که در مسأله نفقه، تغییری به وجود نمی آید؛ چه این که، نفقه از ابتدا بر زوج واجب و لازم نبوده و پس از تغییر جنسیت نیز همین گونه خواهد بود.

گفتار دوم: اشتراط نفقه در عقد موقت

هرگاه زوجه در عقد موقت، به پرداخت نفقه را شرط کند و زوج آن را پذیرفته و براساس آن، عقد موقت منعقد شود، اعطای نفقه همانند عقد دائم واجب خواهد بود. در این حالت، اگر یکی از زوجین تغییر جنسیت دهد، چه تأثیر بر نفقه خواهد گذاشت ؟

طبیعی است که عقد موقت به دلیل تغییر جنسیت، فاقد موضوع شده و بنابراین، باطل خواهد بود. وجوب اعطای نفقه نیز از بین خواهد رفت؛ زیرا «نفقه» به عنوان «شرط» و «عقد موقت» به عنوان «مشروط» است. هرگاه مشروط منتفی گردد، شرط آن نیز از بین خواهد رفت.

به عبارت دیگر، اگر تغییر جنسیت از انواعی باشد که سبب انحلال نکاح موقت نمی شود، وجوب نفقه به موجب شرط ثابت است و در مواردی که نکاح منحل می شود پرداخت نفقه هم منتفی خواهد بود..

جمع بندی و بین نظریه مختار

نفقه از آثار عقد دائم است که در عقد موقت، واجب نیست مگر آن که شرط شده باشد. هرگاه تغییر جنسیت روی دهد، طبیعی است که ازدواج دائم، منحل شده و بنابراین، آثار ازدواج، از جمله وجوب پرداخت نفقه نیز از بین خواهد رفت، ولی هرگاه در تغییر جنسیت، موضوع ازدواج (مرد و زن) از بین نرود، ازدواج سابق هم چنان باقی بوده و بنابراین، وجوب پرداخت نفقه نیز استمرار خواهد داشت.

تغییر جنسیت یکی از زوجین در عقد موقت، تأثیری در نفقه نخواهد داشت؛