تغییر جنسیت از منظر فقهی و حقوقی صفحه 342

ص:359

جراحی این عده متفق القولند.

اما در مورد تغییر جنسیت افرادی که در ظاهر، سالم هستند، ولی از نظر روحی، دچار اختلال هویت جنسی هستند، اختلاف نظر شدیدی وجود دارد. اکثریت فقیهان شیعه با عمل جراحی این عده موافق و همه صاحب نظران اهل سنت با آن مخالفند. به نظر می رسد با توجه به «اضطرار» و «عُسر و حرج» که این بیماران با آن مواجهند، و از آن جایی که راه درمان دیگری در حال حاضر برای آنان، جز تغییر جنسیت وجود ندارد، عمل جراحی تغییر جنسیت مجاز است.

در هر حال، عمل جراحی تغییر جنسیت، با بقیه عمل های جراحی تفاوت ماهوی و اساسی دارد. دلیل این امر، آن است که در مورد عمل های جراحی دیگر، مانند: عمل قلب، کلیه، چشم و مانند آن، هیچ اختلاف نظری وجود ندارد. به عبارت دیگر، همه صاحب نظران و حقوق دانان، اعم از شیعه و سنّی و اعم از مسلمان و غیرمسلمان، معتقدند چنان چه عمل جراحی، ضرورت داشته باشد و بیمار راهی دیگر جز آن نداشته باشد، هیچ گونه ممنوعیتی در انجام عمل جراحی وجود ندارد؛ در حالی که در عمل جراحی تغییر جنسیت، مخالفان و موافقان زیادی وجود دارد؛ چه این که شخص با تغییر جنسیت، از جنسیت مردانه خارج و وارد جنسیت زنانه، و یا برعکس می شود. به دنبال این تبدّل و تغییر، آثار اجتماعی، حقوقی و فقهی، متناسب با جنسیت جدید شخص نیز تغییر می کند. از این رو، لازم است این عمل جراحی، با دقت و کنترل ویژه همراه باشد تا عوارض منفی به دنبال نداشته باشد.

2. پاسخ به پرسش های اصلی تحقیق

در ابتدای این رساله، چندین پرسش به عنوان «سوالات اصلی تحقیق» مطرح شد. اینک بار دیگر، آن پرسش همراه با پاسخ مختصر آن بیان می شود:

سؤال اول: آیا تغییر جنسیت، تغییر در خلقت خداوند محسوب نمی شود؟

پاسخ: همان طور که پیش تر بیان شد، یکی از اشکالات اصلی که در بحث تغییر جنسیت مطرح شده است، این است که تبدیل پسر به دختر و یا برعکس، تغییر در