تغییر جنسیت از منظر فقهی و حقوقی صفحه 85

ص:102

1- (1) علامه حلی، تحریر الاحکام الشرعیه علی مذهب الامامیه، ج 2، ص 174.
2- (2) امام خمینی، تحریر الوسیله، ج 2، ص 399، کتاب الارث.
3- (3) محمد حسین مختاری و علی اصغر مرادی، فرهنگ اصطلاحات فقهی، ص 178.
4- (4) علی اکبر دهخدا، لغت نامه دهخدا، ج 7، ص 9977.
5- (5) دکتر سید محمد حسینی، فرهنگ لغات و اصطلاحات فقهی، ص 208.

شریف جرجانی در این باره می گوید:

خنثی در شریعت اسلام به کسی گفته می شود که دارای هر دو آلت مردانه و زنانه است، یا این که اساساً هیچ کدام از دو آلت مردانه و زنانه را ندارد.(1) آیت الله محمد صدر در تعریف خنثی می گوید:

همانا خنثی، انسانی است که دو آلت مردانه و زنانه را در وجود خویش جمع کرده، یا این که دو آلت در او مفقود است. (2)

نظریه مختار

به نظر می رسد که تعریف دوم، در مورد واژۀ «خنثی» - هر چند مشهور نیست - بهتر و دقیق تر از معنای اول - هر چند مشهور است - باشد. به عبارت دیگر، خنثی از نظر لغت و فقه دارای دو مصداق است: مصداق اول، کسانی اند که دارای هر دو آلت مردانه و زنانه هستند؛ مصداق دوم، کسانی اند که اصلاً هیچ کدام از دو آلت را ندارند، که به این عدۀ اخیر، «ممسوح» نیز گفته می شود.

از آن جایی که در فقه، احکام شرعی ویژۀ افراد ممسوح با افراد خنثی (دو جنسی ها) تفاوتی ندارد، بنابراین، در یک تعریف کلی، خنثی شامل هر دو مصداق می شود. مضافاً به این که مشکل تعیین جنسیت، در هر دو گروه وجود دارد.

مبحث چهارم: تاریخچۀ خنثی ها (دو جنسی ها)

اشاره

از گذشته تا کنون، خنثی ها (دو جنسی ها) در تمام جوامع یافت می شده است. این امر، پدیدۀ جدیدی نیست که بشر امروزی آن را کشف کرده باشد. به عبارت دیگر، می توان گفت از گذشتۀ بسیار دور و تقریباً از زمانی که انسان پا به کُرۀ زمین نهاده

است، افراد خنثی نیز کم و بیش وجود داشته اند. مؤید این مسأله، برخی روایات اسلامی