- مقدمه 1
- واژه و تاریخچه شطرنج 5
- اشاره 5
- واژه شطرنج 7
- تاریخچه ی پیدایش شطرنج 8
- تاریخ شطرنج در اسلام 9
- ساسانیان 9
- شطرنج از دیدگاه قرآن کریم 13
- شطرنج از دیدگاه روایات 19
- حکم بازی با شطرنج 31
- شطرنج از دیدگاه شطرنج بازان 33
- روان شناسی شطرنج 35
- عاقبت شطرنج باز 38
- حرام بودن شطرنج 43
- از راه برهان و منطق (شکل اول) 43
- شطرنج در زمان قدیم و جدید 45
- احادیث شطرنج به زمان ما هم ارتباط دارد 47
- احکام مربوط به قمار 49
- فتاوی مراجع تقلید درباره ی شطرنج 53
- فتوای امام خمینی (ره) درباره ی شطرنج 57
- پاسخ امام1 به دو سؤال فقهی 58
- رنج شطرنج 62
- نتیجه ی بحث 65
ص:53
سؤال: آیا شطرنجی که در روایات آمده با شطرنجی که در عصر ما وجود دارد فرقی دارد؟
جواب:
در کتابهای اصول، قاعده ای وجود دارد که می گوید: اگر یکی از ائمه اطهار (ع) حکمی را برای شیئی قرار داد و برای آن قیدی نیاورد (که مثلا آن شیء چه خصوصیاتی دارد) آن حکم برای تمام انواع آن شیء لازم الاجر است و حتی اگر در روایات نیز خصوصیات شطرنجی که ذکر نموده اند نیامده باشد و با فرض این مطلب که شطرنج امروزی با آن شطرنج فرق دارد طبق قاعده فوق، در مورد این شطرنج هم احکام گفته شده جاری است.
البته ناگفته نماند که احادیث فراوانی از پیامبر اکرم و ائمه اطهار (ع) درباره ی شطرنج با همین نام و خصوصیات ذکر شده است مانند روایت اول که از حضرت امام صادق (ع) نقل شده و یا احادیث دیگری که امام صادق (ع) شطرنج را با عنوان صاحب شاهین نام می برد. (وجه نامگذاری شطرنج به شاهَین وجود دو شاه و وزیر در دو طرف شطرنج می باشد).
ما در اینجا روایاتی که گفته صاحب شاهین شطرنج است را فقط به ذکر سند اکتفاء می نمائیم و مشتاقان به تحقیق می توانند به کتب زیر که در پاورقی آمده است مراجعه و مطالعه نمایند.(1)