- پیشگفتار 1
- 1 احکام دانشجویان رشته پزشکی 3
- 2. احکام نگاه و نظر 5
- 3. احکام لمس و تماس بدنی 6
- 4. گفتگو و اختلاط 8
- 5. احکام پوشش 8
- 7. ضمان 10
- 6. استفاده شخصی از امکانات عمومی 10
- 8. مسائل دیگر 11
- 2 مسائل مربوط به تشریح 12
- 2. تشریح غیر مجاز 13
- احکام تشریح 14
- 3 مسائل مربوط با معاینه و درمان 16
- 2. هزینههای درمان و معاینات 17
- 3. تشخیص بیماری 18
- 4. احکام مختلف معالجه و درمان 19
- 5. نگاه 21
- 6. لمس 23
- 7. خلوت با اجنبیّه 25
- 8. انواع درمان 26
- 4 تحقیقات پزشکی و تبعات آن 32
- شبیهسازی 37
- 5 دندان پزشکی 39
- ضمان دندان پزشک 40
- 6 زنان و زایمان 43
- 2. سزارین 44
- 7 جلوگیری از انعقاد نطفه 45
- راههای جلوگیری از بارداری 46
- جلوگیریهای مجاز 48
- احکام جلوگیری از بارداری 49
- 8 تلقیح و باروری مصنوعی 53
- 2. تلقیح غیر مجاز 59
- 3. احکام تلقیح مصنوعی 63
- 9 مسائل مربوط به سقط جنین 65
- ب) مواردی که سقط جنین جایز است 66
- ج) انتقال جنین 72
- د) احکام سقط جنین 73
- 10 ازدواج 76
- ب) ترمیم پرده بکارت 76
- ه) بیماریها و عیوب فسخ نکاح 77
- ج) آزمایش پرده بکارت 77
- د) آزمایشهای قبل از عقد 77
- و) عیوب و بیماریهای قابل درمان 78
- ح) برخی از عیوبی که حق فسخ نمیآورد 79
- ز) بیماریها و عیوب جایگزین 79
- ط) حکم ازدواج بعد از تغییر جنسیّت واقعی 80
- ی) نفقه زوجه بیمار 81
- 11 تغییر جنسیّت 81
- 2. وظیفه پزشک در برابر متقاضیان تغییر جنسیّت 83
- 12 مرگ مغزی 86
- پایان دادن به زندگی 88
- 13 پیوند اعضا 91
- ب) پیوندهای غیر مجاز 97
- ج) خرید و فروش اعضای بدن 100
- د) احکام پیوند 102
- 3. اهدا و انتقال خون 107
- 2. خرید و فروش خون 107
- 14 خون و فرآوردههای آن 107
- 15 پزشکی قانونی 108
- ج) کالبد شکافی با عدم رضایت اولیای دم 109
- ب) کالبد شکافی برای اثبات نسب 109
- د) کالبد شکافی برای تعلیم دانشجویان 110
- ه) کالبدشکافی جنس مخالف 110
- ز) کالبد شکافی برای تشخیص حیات 111
- و) اظهار نظر پزشکی قانونی در صورت داشتن مفسده 111
- 16 وظیفه پزشک در برابر افراد مختلف 112
- ح) نبش قبر برای تشریح 112
- و) برداشتن قرنیه اجساد 112
- 2. وظیفه پزشک در برابر اطرافیان بیمار 116
- 4. وظیفه پزشک در برابر حکومت اسلامی 116
- 5. وظیفه پزشک در برابر خودش 116
- 3. وظیفه پزشک در برابر همکاران 116
- 17 ضمان طبیب 119
- 3. خسارات ناشی از آزمایشات 122
- 2. خسارات ناشی از اطّلاعات نادرست بیمار به پزشک 122
- 4. خسارات ناشی از کوتاهی یا کمبود اطّلاعات پزشک 123
- 5. خسارات ناشی از ترک معالجه 124
- 6. خسارات ناشی از کمبود امکانات 125
- 7. ضمانت پرستاران 126
- 8. ضمانت جرّاحان 129
- 9. ضمانت آزمایشگاه 130
- 10. ضمانت داروخانه 131
- 11. ضمانت بیمارستان 131
- 12. ضمانت کادر اطاق عمل 132
- 13. ضمانت افراد عادی که طبابت میکنند 132
- 14. اخذ برائت برای رفع ضمان 132
- 15. برخی از مواردی که پزشک ضامن نیست 136
- 18 احکام بیمارستانها 138
- 19 احکام داروخانهها 140
- 20 احکام بیماران 141
- 2. احکام وسواس 147
- 3. احکام وضو 153
- 4. احکام غسل 156
- 5. احکام تیمّم بیماران 158
- اشاره 161
- 6. احکام نماز 161
- نماز قضا 167
- نماز مسافر 167
- نماز جماعت 168
- بیماری و سقوط نماز 169
- نماز جمعه 169
- 7. احکام روزه 170
- 8. احکام حجّ بیماران 175
- 9. احکام معاملات بیماران 177
- 10. روشهای پیشگیری از بیماری 179
- 11. مراجعه به پزشک غیر همجنس 180
- 12. تمایلات هم جنس گرایانه 187
- 14. احکام حدود و تعزیرات 188
- 13. احکام وصیّت 188
- 15. احکام قصاص 190
- 16. احکام دیات 191
- 17. احکام حفظ جان 193
- 18. احکام ضرورت و اضطرار 196
- 19. خوردنیهای غیر مجاز 197
- 20. متفرّقه 198
حال چنانچه مردی پس از ازدواج متوجّه موارد مذکور گردد، آیا باز هم اختیار بر هم زدن عقد را دارد؟
جواب: چنانچه به سهولت قابل معالجه بوده باشد، و زن با هزینه خود اقدام به درمان نماید، خیار فسخ جاری نیست.
سؤال 255- اگر یکی از مجوّزات فسخ نکاح قبل از عقد وجود داشته، لکن با عملیّات پزشکی درمان شده، و عیب مزبور رفع گردیده باشد، آیا حقّ فسخ نکاح برای طرف دیگر پابرجاست؟
جواب: حقّ فسخ ندارد.
ز) بیماریها و عیوب جایگزین
سؤال 256- با توجّه به اینکه کشور ما در حال حاضر در مرحله حدف بیماری جذام است، آیا میتوان جایگزینهای دیگری، مانند بیماری ایدز، یا سایر بیماریهای پوستی که مخلّ به روابط زناشویی است، برای آن در نظر گرفت؟
جواب: در صورتی که واقعاً مخلّ روابط زناشویی باشد، حقّ فسخ ثابت است.
سؤال 257- با توجّه به اینکه یکی از راههای سرایت بیماری ایدز تماس جنسی است، لطفاً به سؤالات زیر پاسخ دهید:
1. ازدواج و همبستر شدن با همسر مبتلا به ایدز چه حکمی دارد؟
2. آیا بیماری ایدز مبطل عقد است و مجوّز فسخ میشود؟
جواب: ازدواج با مبتلایان به ایدز باطل نیست، ولی چنانچه اطّلاع نداشته قابل فسخ است. امّا احتیاط آن است که زن با اجازه حاکم شرع خود را مطلّقه کند. و در هر صورت، اگر آمیزش خطر ابتلا به ایدز را به همراه داشته باشد، جایز نیست.
ح) برخی از عیوبی که حق فسخ نمیآورد
1. بیماری صرع
سؤال 258- دختری را به ازدواج دائم پسرم در آوردهام. پس از عروسی معلوم شد که دختر مدتها به بیماری صرع (غش کردن) مبتلاست. خود دختر و طبیبش نیز این مطلب را تصدیق کرده، ولی پدر و مادرش آن را از ما پنهان کردهاند. حتی دختر میگوید: «میخواستم بگویم، ولی پدر و مادرم مانع شدند.» تکلیف عقد و مهریّه چیست؟
جواب: بیماری صرع موجب خیار فسخ در عقد نکاح نیست؛ بنابراین اگر زوج بخواهد زوجه را طلاق دهد. چنانچه عروسی نمودهاند باید تمام مهر را بپردازد.
2. بیماریهای روحی و عصبی
سؤال 259- زوجه در دوران عقد متوجّه بیماری روحی و عصبی صعب العلاجی در همسرش میگردد، به گونهای که عوارض بیماری زندگی را برای وی مخاطرهآمیز ساخته است. نظر به ترس و نگرانی زوجه از زندگی مشترک، و ضرورت درمان طولانی چند ساله، و نبودن عزم جدّی بر معالجه از سوی زوج و خانوادهاش، آیا زوجه میتواند نکاح را فسخ نموده، یا درخواست طلاق کند؟
جواب: در صورتی که قبلًا زوج و کسان او اظهار داشتهاند که از سلامت کامل برخوردار است زوجه میتواند به عنوان تدلیس، نکاح را فسخ کند. در غیر این صورت، هرگاه ثابت شود زندگی با آن مرد مستلزم عسر و حرج شدید است حق دارد از حاکم شرع تقاضای طلاق کند.
3 و 4. سوختگی و پرده ضخیم مانع آمیزش
سؤال 260- پس از ازدواج معلوم شد که در قسمتهای بالای پای زوجه آثار